در نظام وحدت شخصیه وجود صدرایی که در آن وجود مساوق حق و ماسوا به عنوان تجلیات و شئونات حق معرفی می شوند، مسئله حلول به طور جدی مجال ظهور می یابد، چنانکه تأکید بر نظام وحدت انگار و انکار کثرات بعنوان موجودات

چگونه ملاصدرا کثرت نوعی انسان را تبیین می کند؟ قلمرو و اقسام کثرت نوعی انسان کدام است؟ چرا نباید قلمرو تجربه ممکن در طیفی از انسانها را قلمرو تجربه ممکن همه انسانها دانست؟

یکی از راههای شناخت و نقد اندیشه ها، مقایسه نظرات گوناگون بزرگان فکر و اندیشه با همدیگر و به داوری پرداختن میان آنهاست. تشخیص نسبت صحت و سقم، قوت و ضعف هر نظری تنها در محک و ترازوی مقابله آراء دیگران و...

استاد ارجمند جناب آقای دکتر مجتهدی توصیفی از فلسفه فرمودند که فلسفه جستجو و تجسس برای امکانات یا اساساً جستجوی امکانات آتی است. من در ذیل فرمایش ایشان مطلبی را عرض می کنم، امیدوارم به خطا نرفته باشم.

مکتب فلسفی شیراز شامل آن بخش از تاریخ فلسفه اسلامی است که تقریباً از قطب الدین شیرازی (634-710) آغاز می شود و تا زمان میرداماد (969-1041) و پیدایش مکتب اصفهان ادامه می یابد. سه فیلسوف برجسته این مکتب عبارتند...

برای نفس انسان درجات مختلف وجودی تعبیه شده است، لازمه ی این درجات، حرکت جوهری آن است. نفس انسانی هنگامی که در مرتبه ای از کمال جوهری است در بر گیرنده ی جمیع مراتب قبلی نیز بوده و همیشه نوع کاملتر، انواع...

موضوع نوشتار حاضر هر چند ممکن است در نگاه نخست چندان متعارف و متناسب با دیگر موضوعات و مباحث مطرح و ارائه شده در همایشی که اینک در شهر شیراز برگزار می شود و با نام بلند ملاصدرای حکیم آراسته شده و به بررسی...

از مهمترین نکاتی که ذهن بسیاری از متفکران را در غرب و در تمدن اسلامی به خود مشغول کرده است، رابطه یا نسبت ایمان با عقل یا دین با فلسفه است. در مقاله ای (2) ارتباط فلسفه و دین در غرب را در چهار بخش مورد...

یکی از مباحثی که متکلمان و حکمای الهی مشترکاً در توسعه آن همت گماشتند الهیات بالمعنی الاخص است. در میان متکلمان گذشته در جهان اسلام معتزله به عقلگرایی در الهیات شهرت یافتند که در مقابلِ صفاتیه - که صفات...

در فارسی معادل کلمه آنالوگیا را تشابه، همانندی، مماثلت، تشبیه، تمثیل و مشابهت گفته اند و حتی یحیی مهدوی تشکیک و مشکّک را معادل برای کلمه آنالوژی و آنالوژیک آورده است. معنای این کلمه در قرآن مجید (آل عمران،...