يکي از مسائل ريشه دار در علوم قرآن مسئله اسباب نزول است. از ديرباز در جوامع روايي به ويژه جوامع روايي اهل سنت روايات فراواني در مورد حوادث و پرسش هايي که به نحوي با نزول آيات قرآن مرتبط بوده، تدوين شده...

يکي از مباحث مهم و کهن قرآني مسئله ناسخ و منسوخ در قرآن کريم است. قرآن خود در اين باره، حداقل به اندازه ي کاربرد لغوي که اعم از اصطلاحي است، سخن هايي دارد. در سوره ي بقره مي خوانيم:

يکي از مسائلي که همواره فرا روي فهم قرآن قرار داشته و مفسران و دانشمندان علوم قرآن را به خود مشغول داشته است، مسئله محکم و متشابه در قرآن است. قرآن خود نخستين بار آيات را بر دو دسته محکم و متشابه تقسيم...

شبهه تحريف يکي از موانع قابل بحث بر سر راه انعقاد ظهورات الفاظ قرآن کريم قلمداد شده است. پس از پذيرش کبراي حجيّت و اعتبار ظواهر الفاظ قرآن کريم براي به دست آوردن احکام، بحث صغروي اين است که فرض ابتلاي...

اختلاف در هيئت کلمه با حفظ اتقان در ماده ي آن؛ مانند اختلاف در هيئت کلمه « باعد » بين اين که « باعد » به صيغه ماضي باشد يا « باعد » به صيغه ي امر باشد و يا اختلاف در کلمه ي « امانتهم » بين اين که مفرد...

يكي از مسائل قابل طرح در استنباط احكام شرع از قرآن كريم مسئله ي اختلاف قرائت هاي قرآن است. گرچه برخي از اقسام اختلاف، چنان كه خواهيم ديد تأثيري در معنا و حكمي كه قابل استنباط است ندارد، اما برخي ديگر از...

تا پيش از اخباري ها چنين مسئله اي چه در حوزه ي اصولي شيعه و چه در حوزه ي اصولي اهل سنت مطرح نبوده است. اخباري ها نيز نخستين بار مسئله را به عنوان حجيت ظواهر قرآن كريم مطرح نكرده اند، بلكه با تأكيد بر...

تا پيش از ظهور اخباري ها و مطرح شدن اشكالاتي در زمينه ي حجيت ظواهر قرآن كريم، چنين مسئله اي در علم اصول فقه معنون نبوده است. چنان كه در اصولِ فقه اهل سنت كه با طرز فكر اخباري ها با اين ويژگي كه به حجيت...

مهم ترين و عمده ترين راه به دست آوردن خواسته هاي شارع مقدس از روي متون کتاب و سنت، ظواهر الفاظ است. از آن جا که ظواهر الفاظ مفيد ظن نوعي به مرادات متکلم است، عقلاً و نقلاً براي اين که بتواند مُثبت و به...

مورخان تاريخ اجتهاد اهل سنت دوره پس از پيدايش مذاهب عمده را دوران تأليفات موسوعه هاي فقهي مي دانند كه در آن ها با استدلال هاي گوناگون در تقرير و تنقيح آراي مذاهب كوشش شده است. اكنون سير تاريخي تمسك به...