طبق آیه 7 سوره آل عمران آیات قرآن به دو دسته محکمات و متشابهات تقسیم می شوند. درباره منظور قرآن از آیات محکم و آیات متشابه اقوال فراوانی بیان شده است از جمله اینکه آیات محکم آیاتی هستند که معنای روشن و...

معنای ظاهری بسیاری از آیات قرآن که معمولاً جزء متشابهات محسوب شده و برای برخی غیر قابل قبول است، به راحتی پذیرفته می‌شود. به عنوان نمونه بعضی از آنها را ذکر می‌کنیم:

گاهی لفظ یا عبارتی به اعتبارات گوناگونی چون اعتبار عقلی یا عرفی، معانی مختلفی پیدا می‌کند و گاه واقعاً دچار اشتراک لفظی است و با وجود وحدت ظاهری لفظ، معانی بسیاری دارد. نمونه‌های فراوانی برای این نوع الفاظ...

از امیرمؤمنان (علیه‌السلام) درباره‌ی تفسیر محکم کتاب خدای عزوجل می‌پرسند و حضرت، ابتدا آیه‌ای را معرفی می‌کنند که هیچ شکی در محکم بودنش نیست؛ «أما المحکم، الذی لم ینسخه شیء من القرآن فهو قول الله عزوجل:...

در کلامی منسوب به امیرمؤمنان (علیه‌السلام) آیات الهی به سه دسته تقسیم شده‌اند: 1. قسمی که عالم و جاهل می‌فهمند؛ 2. قسمی که صاحبان ذهن پاکیزه، حس لطیف و سلامت در تشخیص و جداسازی درست از نادرست، یعنی سینه...

تشابه در آیات قرآن دو گونه است: تشابه اصلی و تشابه عرضی. تشابه اصلی آن بود كه كوتاهی لفظ موجب نارسایی در افاده‌ی بلندای معنا شده و احیاناً شبهه انگیز شود. این آیات بیشتر در رابطه با اصول معارف و معرفت...

اوست كسى كه این كتاب [قرآن] را بر تو فرو فرستاد . پاره‏اى از آن ، آیات محكم [صریح و روشن] است . آنها اساس كتابند ; و [پاره‏اى] دیگر متشابهاتند [كه تأویل‏پذیرند ] . اما كسانى كه در دلهایشان انحراف است براى...

یك گروه از متشابهات تشابه عرضی است كه بر قرآن تحمیل شده است. این گروه از آیه‌های متشابهه برابر با اسلوب و شیوه‌های متعارف عرب بیان شده و خالی از هرگونه غموض و پیچیدگی بوده، در آغاز هرگز ایجاب شبهه نمی‌كرده...

تفسیر آنگاه است كه هاله‌ای از ابهام لفظ را فرا گرفته، پوششی بر معنا افكنده باشد. تا این كه مُفسّر با ابزار و وسایلی كه در اختیار دارد در زدودن آن ابهام بكوشد.

خداوند، قرآن را بر تو فرستاد، بخش عمده‌ی آن را آیات محكمه تشكیل می‌دهد كه مرجعیّت كتاب در همان آیات است. در كنار آنها آیات متشابه نیز قرار دارد. ولی كسانی كه در دل‌های‌شان كجی هست، پیوسته در پی آیات متشابه...