این هم از نوادِر تاریخی فقه شیعه است که شاگردی قلم بر دست می گیرد و اندیشه های استاد خود را بر نمی تابد و بر آن طعن می زند و به نقد می کشد. استادی به عظمت شیخ صدوق(ره)، شاگردی می پرورد که به نهایت درایت...

کسانی که تاریخ فکری مسلمانان را در چند قرن نخسین مورد بررسی و تدقیق قرار داده اند، بارزترین مشخصه ی این قرون را درگیری های عقیدتی و کلامی دانسته اند. گرمای حوزه های بحث پیرامون مسائل عقیدتی و ایجاد مذاهب...

خداوند متعال در آیات متعددی از کتاب خود انسان ها و مؤمنان را به تعقل و تفکر و تدبر در آیات خود دعوت کرد و از ایشان خواست که بر مدعیات خویش برهان اقامه کنند: «قُل هاتُوا بُرهانَکُم اِن کُنتُم صادِقین. »...

علم کلام از جمله دانش هایی است که از همان قرن نخستین در جهان اسلام اهمیت و شکوفایی بسیار یافت. تعدد فرق و مذاهب و ضرورت دفاع ایشان از مواضع اعتقادی شان و نیز مواجهه با خیل شبهات تولید شده در میان مسلمانان...

در حال حاضر بیشتر پژوهندگان تاریخ اندیشه عقلی اسلامی بر تحریف شدگی تصویر غربی سنّتی از ابوحامد غزالی (م 505ق=1111م) به عنوان حامی اندیشه سنّتی اسلامی که تهافت الفلاسفه او چُنان انتقاد شدیدی بود که موجب...

همزمان با نفوذ سلجوقيان در قلمرو وسيعى از جهان اسلام، اماميه، اشاعره، معتزله، كراميه و ماتريديه به عنوان پنج مكتب مهم كلامى فعال شناخته مى‏شدند. گر چه در اوايل دوران سلجوقى تعامل اين مكاتب در مهار دولتمردان...

مطلب ديگرى كه به ماتريدى نسبت داده شده مسئله وحدت اسم و مسما است. در اين كه اسم با مسما يكى است يا خير، از سوى متكلّمان، سخنان بسيار متفاوتى ابراز شده است.[29]

در قرآن كريم در مورد خداوند به طرق مختلف سخن گفته شده است; گاهى خداوند با يك يا چند نامش ياد شده مثلا در جايى فرموده: «الْحَمْدُ للهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ» (فاتحه/2) در اين آيه با نام هاى مبارك «الله»...

ابومنصور محمّد بن محمّد ماتريدى در اوائل قرن چهارم هجرى در شرق جهان اسلام ظهور نمود و به اتخاذ طريق ميانه در ميان افراط و تفريطى كه از سوى معتزله از يك سو و اهل حديث و حنابله از سوى ديگر اعمال مى شد، همت...

فرق اسلامى اتفاق دارند كه در ابتدا نمى توان براى شخص جاير، فاسق و ظالم عقد امامت منعقد كرد. اما در اينكه چه زمانى مى توان وى را از امامت عزل يا بر وى خروج كرد و او را از امامت كنار گذاشت ميان آنها اختلاف...