چون اسباب نزول از راه نقل روایت به دست می‌آید و متأسفانه وقایع و حوادث، در گذشته ضبط نمی‌شد، بنابراین غالب روایات منقول چندان منابع قابل اعتمادی نیستند، جز اندكی كه بیشتر آنها ضعیف السند یا متعارض و متهافت...

فقها و دانشمندان اسلامی با توجه به سبب و شأن نزول و ظهر و بطن آیات، قاعده‌ای را به دست آورده‌اند و با تمسك به آن قاعده، احكام را استنباط می‌كنند. آن قاعده عبارت است از: «العبرة بعموم اللفظ لابخصوص المورد؛...

در اصطلاح سلف، تنزیل بر مورد نزول گفته می‌شود. این مورد می‌تواند یك واقعه‌ی خاص باشد كه آن واقعه سبب نزول آیه شده است. ولی تأویل مفهوم عامّی است كه از آیه برداشت می‌شود و قابل انطباق بر جریانات مشابه است....

چه فرقی میان این دو عبارت وجود دارد؟ بیشتر مفسرین فرقی میان این دو قابل نشده‌اند و هر مناسبتی را كه ایجاب كرده است آیه یا آیه‌هایی نازل شود، گاه سبب نزول و گاه شأن نزول گفته‌اند. در صورتی كه میان این دو...

در اهمیت شناخت اسباب نزول یا شأن نزول باید گفت: همان گونه كه می‌دانیم قرآن، تدریجی و در مناسبت های مختلف نازل شده است. برحسب اقتضا اگر حادثه ای پیش می‌آمد یا مسلمانان دچار مشكلی می‌شدند، یك یا چند آیه...

قران مجموعه‌ی آیات و سوره‌های نازل شده بر پیامبر اسلام است كه پیش از هجرت و پس از آن در مناسبت های مختلف و پیش آمدهای گوناگون به طور پراكنده نازل شده است. سپس گردآوری شده و به صورت مجموعه‌ی كتاب درآمده...

در ادبیات اسلامی، کتابهای بسیاری درباره دانش جدل و آداب و احکام و قواعد آن نوشته شده است؛ بیشتر از سوی فقیهان و اصولیان و متکلمان اهل سنت. برخی از این کتابها تحت عنوان کتاب الجدل است و برخی دیگر آداب الجدل...

در سنت صوفیان خراسان از دیر باز، دست کم از سده چهارم تفسیری بر بخشهایی از قرآن منسوب به امام صادق روایت می شده است که می دانیم آن را سلمی در حقائق التفسیر خود مورد استفاده قرار داده است. ادعا شده که حلاج...

معتزلیان به دلیل اهمیت ضرورت تأویل آیات متشابه قرآن به تفسیر قرآن و به ویژه تفسیر آیات متشابه قرآن همت بسیار زیادی داشته اند. در الفهرست ابن ندیم، با شماری از آثار تفسیری معتزله آشنا می شویم؛ آثاری در...

شناخت تناسبهای معنایی میان نام سوره و موضوعات آن، و میان آغاز و پایان سوره، و میان بخشهای سوره و هدف آن، دارای فایده‌های ارزشمندی در شناخت حکمتها و اسرار نهفته در میان آیات گرانسنگ است.