نمی‌توان به طور دقیق میان گونه‌های تفسیر جدایی افکند، به طوری که روابط و پیوندهای نزدیک میان آنها گسیخته شود. هر گونه‌ای از تفسیر زمینه، روش و نتایج خود را دارد.

گاه پژوهنده در تفسیر موضوعیِ سوره‌ای درمی‌یابد که سوره مسأله‌ای از مسائل قرآنی را به کوتاهی یا درازآهنگی بررسیده است و چه بسا این مسأله در سوره‌هایی دیگر با درازآهنگی یا کوتاهی بیشتری تکرار شده باشد. برخورد...

سوره‌ی کوتاه در بیشتر موارد به یک موضوع می‌پردازد و از این رو یک هدف یا محور دارد که سوره به گرد آن می‌چرخد. برای نمونه، سوره‌ی «اخلاص» برگرد یک هدف که همانا بیان یکتایی خداوند پاک است، می‌گردد؛ سوره‌ی...

پیش از آغاز تفسیر سوره بایسته است به بحثی آغازین پردازیم که با نام «در محضر سوره» یا «بر کرانه‌ی سوره» می‌تواند باشد و به موارد زیر می‌پردازد:

هنگامی که محقق بر آن می‌گردد تا به موضوعی از موضوعهای قرآن کریم بپردازد، چاره‌ای نیست که تصور و برداشتی از ابعاد موضوع داشته باشد و در گردآوری و دسته بندی مباحث علمی موضوع، با توجه به مراحل زیر، گام به...

آن که نمی‌توان نوبه نو شدن نیازهای جوامع و ظهور اندیشه‌های تازه در گستره‌ی بشری و بازشدن میادین و زمینه‌هایی برای نظریات و انگاره‌های نوین علمی را پوشش داد و راه حلهایی درست را برایشان پیش داشت، مگر با...

بدین سان است که پژوهشگر واژه‌ای از واژگان قرآن کریم را بررسی می‌کند و آیاتی را که آن واژه یا مشتقاتش در آنها آمده است، گرد هم می‌آورد و پس از جمع آوری و احاطه به تفسیر آیات، در استنباط معانی این واژه در...

آیه‌های قرآن، حکمت الهی را در آفرینش آدمیان و جنیان، در این گفته پروردگار والا روشن داشته‌اند: «جن و انس را نیافریدم مگر برای آن که مرا بپرستند...» (ذاریات/56)، نیز سنت الهی را در برانگیختن مردمان پس از...

در سال ۱۳۸۱ شمسی این توفیق را داشتم که برای بررسی برخی از نسخه های خطی کتابخانه مجلس ایامی در خدمت دانشمند کتابشناس برجسته جناب استاد حائری باشم و با عنایت ایشان برخی از نسخ خطی مهم و کهن کتابخانه را از...

حدود دوازده سیزده سال پیش از طریق دو تن از دوستان به دو عکس از دو نسخه خطی یمنی کتابی با نام متشابه القرآن دست یافتم که گرچه یکی از آن دو تنها شامل جزء دوم کتاب بود , اما دیگری نسخه ای کامل ( جز در پاره...