نفس حیوانی و انسانی، چه هنگام حدوث و چه در زمان بقا مجرد است؛ البته نه به این معنا که حیوان و انسان تنها دارای یک نفس باشند (چنان که ملاصدرا به آن اعتقاد دارد)؛ بلکه دو نفس دارند:

مادی یا مجرد بودن نفس از مباحث ارزشمند و پراهمیت علم النفس فلسفی است و به سان بحث انواع نفس پیشینه‌ای دراز دارد. پرسشی از دیرباز توجه اندیشمندان را به خود جلب کرده است.: آیا نفس با همه‌ی انواعش مادی است...

یکی از موضوع‌های گسترده‌ای که بخش درخور توجهی از متون فلسفی را به خود اختصاص داده، بحث قوای نفس است. آنان نفس را به نباتی، حیوانی و انسانی تقسیم کرده و جداگانه به تبیین قوای هریک و وظایف آنها پرداخته‌اند....

در میان آثار اندیشمندان با چهارگونه نفس روبه رو می‌شویم که در اعتقاد به وجود آنها اختلافاتی هست. پیش از ورود به مباحث اصلی، ارائه تعریف اجمالی از آنها ضرور به نظر می‌رسد.

واژه «نفس» در لغت به معنای شخص، روح، خون، حقیقت شیء، قصد و نیت و... به کار رفته است. از این میان، آنچه با معانی اصطلاحی این واژه همخوانی دارد، معنای دوم (روح) است که درباره نفس انسان به کار می‌رود.

سالها در دائرة المعارف بزرگ اسلامی توفیق آن را داشتم که از نزدیک از محضر دانشی مرد بزرگی بهره مند شوم که بی تردید یکی از مفاخر برجسته فرهنگی ایران بود. دکتر شرف تقریبا از آغاز تأسیس دائرة المعارف بزرگ...

هانری کربن ، ایرانشناس و اسلام شناس برجسته فرانسوی مورخ فلسفه و اندیشه عرفانی و باطنی ایران زمین است. روایت او از تاریخ فلسفه ایرانی روایتی تاریخی و مبتنی بر رویکرد تاریخی مورخان اندیشه نیست بلکه کربن...

گرچه عنوان مکتب تفکیک عنوانی برساخته از سوی استاد محمد رضا حکیمی بر گرایشی فکری و مذهبی است که ایشان هم بدان تعلق خاطر دارند، اما مبانی فکری این مکتب در شکلی که این جریان خاص آنرا ارائه می دهند، نخستین...

جمهورِ افلاطون اثری در فلسفه‌ی سیاسی است که به تأثیرات سوء هنر بر جامعه نظر می‌کند. افلاطون ضمن توصیف چگونگی شکل‌گیری یک اجتماع براساس نوعی عدالت ایده‌آل [یا مثالی] عقاید خویش را بیان می‌کند. هرچند آن‌چه...

افلاطون در کتاب دهم جمهور در پایان بحثش درباره‌ی شعر، چالش یا شاید بتوان گفت دعوتی را مطرح می‌کند. می‌گوید به کسانی که شعر را دوست دارند باید فرصت دفاع از آن را بدهیم؛ و اگر آن‌ها بتوانند به ما ثابت کنند...