انسان در چارچوب‌های نظری

با‌توجه به اهمیت انسان‌شناسی در غالب بحث‌های امروز که به عنوان یک زیربنا برای شکل‌گیری آن علوم استفاده می‌شود، جای بسی تدقیق در این زمینه هست...

سه‌شنبه، 26 تير 1397

مشهورترین دانشمند

رشد و رواج علوم عقلی در مغرب به هیچ روی با دانش‌های منقول و دینی قابل قیاس نیست؛ به نظر می‌رسد این امر معلول غلبه زندگی بدوی بر شهری از یک سو...

يکشنبه، 30 ارديبهشت 1397

بازار آشفته‌ی حقیقت

ایرانیان با همه‌ی دانشی که کسب کرده و با همه‌ی دانشمندان بزرگی که در شهرهای مختلف و در رشته‌های متعدد علمی مشغول کار بودند، با یک مشکل بزرگ روبه...

سه‌شنبه، 22 اسفند 1396

انجمن سرّی

نند کوه‌ها،‌ دِماغ مانند معادن،‌ شکم مانند دریاها،‌ روده‌ها مانند رودخانه‌ها،‌ اعصاب مانند جوی‌ها و گوشت مانند خاک و گِل،‌موهای بدن مانند گیاهان...

سه‌شنبه، 1 اسفند 1396

از آن سوی آب‌ها

دانشمندان مسلمان در دوران اوّلیه پس از ظهور اسلام‌، مانند کاشفانی در جست و جوی گنج حقیقت بودند؛ امّا کاشفانی که نقشه‌هایی شبیه به هم داشتند....

دوشنبه، 30 بهمن 1396

وضعیت فلسفه در سده‌های اخیر خراسان

حکمت از جمله مهم‌ترین شاخص‌های عظمت و بزرگی سرزمین خراسان است و این خطه‌ی دانش‌خیز از دیرباز، مهد پرورش حکمای بزرگ به ویژه در حوزه‌ی حکمت دینی...

سه‌شنبه، 24 بهمن 1396

مناظره‌ی هزار ساله

ابوحاتم احمد ابن حمدان رازی ورسنانی، متولد فشاپویه‌ی ری و متوفی 322 ق است. او با فعالیت‌هایی که در طول حیاتش انجام داد، توانست نقش مهمی را در...

چهارشنبه، 18 بهمن 1396

محاکمه‌ي انسان و حيوان

اخوان‌الصفا يا به وجه کامل‌تر اخوان‌الصفا و خلان‌الوفا گروهي دانشمند اسلامي بوده‌اند در قرن سوم يا قرن چهارم هجري قمري که تعدادي رساله (حدود...

چهارشنبه، 8 شهريور 1396

خيال، ابزارِ کسب معرفت

کاکرد «خيال» متخيل کردن محسوسات در سير صعودي و متخيل‌سازي معقولات در سير نزولي است؛ بنابراين نقش خيال به عنوان يک ابزار معرفتي نقشي کليدي است...

سه‌شنبه، 30 خرداد 1396

فلسفه‌ي شيعي

فلسفه، با پيدايش تمدن اسلامي و آشنايي مسلمانان با علوم، فلسفه و فرهنگ تمدنهاي پيشين بخصوص تمدن يونان، نهضت جهاني فلسفه‌ي اسلامي بوجود آمد، نهضتي...

دوشنبه، 1 خرداد 1396

حسن و قبح عقلی

مسئله حسن و قبح عقلی از مهم‌ترین مسائل کلامی بلکه از مهم‌ترین قواعد علم کلام است که مسائل فراوانی از این علم مبتنی بر متکی بر آن است. نقش تأثیرگذار...

چهارشنبه، 23 فروردين 1396

«حدوث و قدم» و «حرکت جوهری» از دیدگاه علامه شعرانی

مبحث حدوث و قدم در حکمت متعالیه یکی از مقدمه‌های نظریه‌ی حرکت جوهری به شمار می‌آید. مرحوم علامه شعرانی با تبیین و اقامه‌ی دلیل بر حرکت جوهری،...

چهارشنبه، 23 فروردين 1396

متافیزیک در دو نگاه (2)

یعنی نفس موجودی است مستقل و غیرجسمانی که در وجود خود به بدن نیازی ندارد، و عقیده‌ی مخالف این عقیده را Materialisme می‌گویند.

چهارشنبه، 23 فروردين 1396

متافیزیک در دو نگاه (1)

مرحوم علامه شعرانی رساله‌ای به نام فلسفه‌ی اولی یا مابعدالطبیعه دارند که در سال 1316 در چاپخانه دانش به چاپ رسیده و مجله‌ی نور علم شماره 50...

چهارشنبه، 23 فروردين 1396

علامه شعرانی، پیشگام در مواجهه با فلسفه غرب

علامه شعرانی نخستین عالم شیعی است که به نحو تحقیقی و اجتهادی با فلسفه غرب مواجه شده است. او در رساله فلسفه اولی یا مابعدالطبیعه به اختصار فلسفه...

چهارشنبه، 23 فروردين 1396

جایگاه فلسفه در معرفت و عملِ انسان

ریاست فلسفه‌ی کلی بر علوم طبیعی، ریاضی، منطقی و اخلاقی همانا ریاست علمی است که الهی بودن یا الحادی شدن آن را رقم می‌زند. هیچ علمی سکولار نبوده...

چهارشنبه، 23 فروردين 1396

چیستی و قلمرو فلسفه از دیدگاه علامه شعرانی

چیستی و قلمرو فلسفه، یکی از محورهای فلسفه فلسفه است که در این مقاله، دیدگاه علامه شعرانی تبیین شده و با دیدگاه مکتب‌های فلسفی از جمله مشاء و...

چهارشنبه، 23 فروردين 1396

تاریخ فلسفه از آغاز تا سهروردی به روایت شهرزوری

كتابشناسی: ترجمه‌ی نزهة الارواح و روضة الأفراح (تاریخ الحكما)، شمس الدین محمد بن محمود شهرزوری، ترجمه‌ی مقصود علی تبریزی، به كوشش محمدتقی دانش‌پژوه...

يکشنبه، 19 دی 1395

محاکمه‌ی زمان در دادگاه زبان

جناب استاد، برای شروع بفرمایید چه دغدغه‌ای موجب شد که شما دست به قلم برده و کتاب «معمای زمان و حدوث جهان» را به رشته‌ی تحریر درآورید؟

دوشنبه، 4 مرداد 1395

ادله‌ی نقلی جاودانگی نفس

آیاتی را که بر جاودانگی نفس دلالت دارند، در دو دسته‌ی کلی می‌توان جای داد: دسته‌ای درباره‌ی بهشتیان، و دسته‌ی دیگر درباره‌ی جهنمیان. در همه‌ی...

جمعه، 3 ارديبهشت 1395