پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) فرمود که من و اصحابم و یا اهل بیتم در طوفان روزگار مانند کشتی‌ایم. مضمون این سخن به حدیثی اشاره دارد که عبارات آن در منابع گوناگون، تفاوت‌های جزئی دارد: «مثل علماء امتی،...

دل نهادن به فرمان حق و اطاعت از اولیای الهی، حزم و دور‌اندیشی است. مولانا می‌گوید: با مطالعه‌ی سرگذشت گذشتگان پند بگیرید و با حزم خود را به عاقبت خوبی برسانید. او در ابیات بعد، با یک مثال مطلب را روشن...

نگرانی‌های اهل صفا بی‌اساس نیست. اگر آنان از امری، بی‌آن که شواهد و قراین عینی در کار باشد، احساس ناخوش آیندی پیدا کنند، قطعاً شرّی در شرف وقوع است. این دریافت قلبی امروزه به حس ششم معروف است. دریافت‌های...

«بوشناسان» مردان حق‌اند که بر باطن همه اشراف دارند؛ جواسیس القلوب‌اند. «همسایگان» کسانی هستند که از دل ما بی‌خبر نمی‌مانند. در ابیات بعد می‌بینیم که مقصود، تنها خاص بوشناسان و مردان حق نیست، شیطان و یاران...

مولانا می‌گوید: انسان را نرسد که حضرت حق را مورد امتحان و آزمایش قرار دهد، زیرا امتحان، نوعی تصرف کردن در مشیت و حکمت بالغه‌ی الهی است. بسیارند کسانی که عبادت و بندگی خود را مشروط به امتحان خداوند می‌کنند،...

سخن از اتکای به حق و مردان حق است و در این جا جعفر بن ابی طالب (جعفر طیار)، برادر حضرت علی بن ابی طالب(علیه السلام) برای مثال مطرح می‌شود. جعفر طیار به تنهایی به سوی قلعه‌ی دشمن تاخت. هیچ یک از اهالی قلعه...

یک نمونه دیگر از عوالم قدرت، مرگ یا عزرائیل است. مولانا می‌گوید: گرز او چوبی یا آهنی نیست. «اثر آن را بنگر»، یعنی مرگ یک هشدار و نهیب الهی است. آن چنان سایه‌ی مرگ برای وابستگان به مظاهر این جهانی، سخت...

در روز رستاخیز باطن انسان‌ها به صورت‌هایی تجسّم می‌یابد. صورت تجسم‌یافته‌ی هر کس مطابق با صفت غالب اوست. حکیم سبزواری در شرح این بیت می‌گوید: «معانی این جهانی در آن جهان صورت بندد. این جا «سبحان الله گفتن»...

در روز قیامت جهت آگاه کردن خلایق، نامه‌ی سیاه اعمال شخص را به دستش می‌دهند. تا وقتی که شخص عاصی در دنیا زندگی می‌کند از حقایق پشت پرده غافل است. و چون بمیرد پرده‌ها از برابر چشمان دلش واپس رود و چون نامه‌ی...

ای کسی که پوستین بندگان نیک را می‌دری و به مؤمنان و مقبولان الهی که هم چون حضرت یوسف(علیه السلام) پاک و پرهیزکارند آزار می‌رسانی، روزی از این خواب گران دنیوی، به هیئت درندگی گرگ بیدار خواهی شد. مولانا...