این که گفته‌اند: النوم اخ الموت، یک تفسیرش این است که آن سوی مرگ هم مثل هنگام خواب، روح حیات و انتظامی دارد. «هست آن فرع این»، یعنی آن چه در خواب می‌بینی، فرع و نتیجه‌ی حیات مادی است و اگر چنین گفتند،...

در این ابیات مولانا موضوع پیوند جان‌ها را مطرح می‌کند که از پیوند آنها، جان تازه‌ای پدید می‌آید و به هستی معنای تازه‌ای می‌دهد، همان‌طور که پیوند زن و مرد موجد کودکی می‌شود. تعامل دوستانه و دشمنانه- هر...

غافلی می‌گفت: اگر پای مرگ در میان نبود، این دنیا بسیار دل‌نشین می‌شد. خردمند عارفی بدون گفت: اگر مرگ نمی‌بود، این جهانِ پُر از رنج و ابتلا، پَر کاهی نمی‌ارزید، زریا زنجیره‌ی تکامل از هم می‌گسست. روزی شخصی...

شگفت این که چراغ جان انسان، هم با پُف اندوه می‌میرد و هم از پُف شادی. هم شدت شادی انسان را می‌میراند و هم شدت غم و غصه. انسان در میان این دو مرگ، زندگی می کند. شاه وقتی که از خواب برخاست با خود گفت: حضرت...

سخن در چگونگی وقوع رستاخیز است و این که روح به تن همان‌گونه باز می‌گردد که هر صبح بیداری به خفتگان باز آید. حشر اکبر همان قیامت بزرگ است که بیداری صبح نمونه‌ی آن است. مضمون کلام مولانا مشابه سخنی است که...

منظور از نقد حال شدن قیامت این است که قیامت در تو ظهور می‌کند، زیرا تو با همراه شدن حقیقت، حجاب دنیا را واپس زده‌ای و به قیامت نایل شده‌ای. در آن صورت زمین و آسمان و همه‌ی موجودات که در نشئه قیامت تحول...

روز رستاخیز، روز نمودار شدن همه حقایق است. همه انسان‌ها روز قیامت در برابر پروردگار قرار می‌گیرند و هر یک هر چه دارد به نمایش می‌گذارد و کسی که سان می‌بیند، خداست که با زیب و فر است و فقط زیبایی و شکوه...

در سرگذشت فُضیل بن عیاض است که سی سال او را خندان ندیده بودند تا روزی که پسرش مرد، تبسم کرد. گفتند: ای خواجه، چه وقت این است؟ گفت: دانستم که خداوند به مرگ این پسر راضی بود، من نیز موافقت کردم و رضای او...

مولانا شرح موضوع مورد بحث را از حمزه، عموی پیامبر، که جنگ‌های صدر اسلام دلیری‌های او در تاریخ ثبت شده است، آغاز می‌کند. حضرت حمزه(علیه السلام) در اواخر دوران حیات خود، بدون زره به آوردگاه پیکار می‌رفت...

مولانا مقایسه‌ای میان آنها که به دنیا چسبیده‌اند و آنها که در فکر آخرت و وصال حق هستند، می‌کند. «پوشیده گشتی»، یعنی در این دنیا، پوشیده از ثروت و مکنت شدی و در شمار توان‌گران قرار گرفتی. حال اگر از این...