مسیر جاری :
پژوهشهای تاریخ تشیع
در بحث پژوهشهای تاریخ تشیع، شاید بد نباشد به دو مبحث بپردازیم. یکی پژوهشهای قبل از ورود مستشرقان به این حوزه و از دیدگاه خود شیعیان و یا دیگر فِرق و به دور از مباحث کلامی و فلسفی و عرفانی و دیگر پژوهشهای...
نگاهی به ادوار تمدن اسلامی
تمدن اسلامی دوران متفاوتی را پشت سر نهاده است. صرف نظر از این که این ادوار چگونه و بر چه اساسی تقسیم شود، مسلم است که نباید با ادوار تمدن غربی مقایسه و زمان بندی موجود در مراحل مختلف تمدن غربی، از دوران...
منشأ تمدنها و نظامهای اجتماعی انسان
با استناد به مطالعات باستان شناسی پس از چندین دوره یخبندان بزرگ در حدود 10 هزار سال پیش، یعنی هم زمان با آغاز دورهی نوسنگی و گرم شدن اقلیم زمین، انسان به تدریج بر فن کشاورزی و اهلی کردن حیوانات مسلط شد...
روشهای گاه نگاری
در ابتدا ذکر این نکته ضروری است که گاه نگاری و تقسیم بندیهای حاصل از آن همیشه نسبی و به سطح دانش و یافتههای ما در هر دوره مشروط و بنابراین دائماً در معرض تغییر است. گاه نگاری به ما امکان میدهد که تعیین...
دوره بندی پیش از تاریخ و تاریخی
در دوران کلاسیک و در تمدنهای باستانی بین النهرینی، تمدنهای شرقی و تمدن یونانی، اندیشمندانی همواره میکوشیدند مفهوم «تاریخ» و «گذشته» را تحلیل و آن را تقسیم بندی کنند و نیز مبنا و پایهی این تحلیل و تفسیر...
زندگی نامهی خودنوشتِ استاد عباس زریاب خویی (2)
این صنایع جزء داخلی با هجوم کالاهای خارجی نتوانست مقاومت کند و از میان رفت و در نتیجه همهی این عوامل که برشمردم تولید شهر و شهرستان خوی در آستانهی سال 1320 شمسی منحصر به تولیدات کشاورزی بود و شهر خوی...
زندگی نامهی خودنوشتِ استاد عباس زریاب خویی (1)
من در 15 ذیقعدهی 1337 هجری قمری به دنیا آمده ام. این تاریخ را دایی مرحوم من که تنها فرد باسودا در میان اقوام نزدیک ما بود در پشت قرآن خانوادگی نوشته بود و مطابق است تقریباً با بیست و دوم تیرماه 1298 هجری...
چرخش زبانی در تاریخ
انتخاب این عنوان مبهم برگرفته شده از مقالهی معروف فوکویاما آگاهانه و عمدی است. این مقالهی فرانسیس فوکویاما با عنوان «پایان تاریخ؟» (1989) و کتاب بعدی او با عنوان پایان تاریخ و آخرین انسان (1992) بحثهای...
پیوند روایت و تاریخ
پیوند تنگاتنگ تاریخ و روایت از این واقعیت آشکار میشود که در بسیاری زبانها واژههای همسان یا تقریباً همسان برای آن دو به کار میرود؛ مثلاً "histoire" "Geschichte". هر چند آشکار است که داستانهای زیادی...
درستی سیاسی
در سالهای اخیر این ادعا مطرح شده است که تاریخ را عمدتاً مردان ناهمجنسگرای سفیدپوست نوشتهاند، و در نتیجه، جایگاه مشروع و شایستهی تاریخ سیاهان، زنان و همجنسبازان، به واسطهی تبعیضها و تعصبات مورخان،...