نويسنده: فاطمه زارع
« ديابت » يکي از بيماري هاي نام آشناست و کمتر خانواده اي را مي توان يافت که يکي از اعضاي آن مبتلا يا در معرض ابتلا به اين بيماري نباشد.
بسياري از مردم با شنيدن نام « ديابت » به ياد مرض قند مي افتند و کمتر با گونه ديگر اين بيماري با نام « ديابت بي مزه » آشنايي دارند.
درباره اين نوع ديابت که به آن ديابت « آبکي » نيز اطلاق مي شود با « دکتر ايرج نجفي » متخصص کليه به گفت وگو نشستيم تا درباره علائم و نشانه هاي آن بيشتر آشنا شويم.
ديابت بي مزه چيست؟
دکتر نجفي در تعريف « ديابت بي مزه » مي گويد: ديابت بي مزه نوعي بيماري است که در آن، مقدار زيادي از مايع رقيق شده به صورت ادرار از بدن بيمار دفع مي شود. در اين نوع بيماري چون حجم ادرار دفع شده زياد است، گفته مي شود که بيمار مرض قند دارد. افرادي که به اين بيماري دچار مي شوند، هم تمايلشان به آب خوردن زيادتر است و هم دفع بيشتري دارند. فردي که به ديابت بي مزه دچار است به کرات احساس تشنگي و عطش دارد و اين خشکي که در بدنش به علت دفع زياد به وجود آمده است، احساس نياز به آب را در وي ايجاد مي کند.وي تاکيد مي کند: ديابتي که در بين مردم متداول و شناخته شده است، ديابت شيرين است و ديابت بي مزه هيچ ارتباطي با ديابت شيرين ندارد؛ به عبارت ديگر اين اختلال هيچ ارتباطي با افزايش قند خون ندارد و فقط در افزايش حجم ادرار يا ديابت قندي مشابهت دارد اما خود ديابت نيست چون قند اضافي از بدن دفع نمي شود.
علائم و نشانه هاي ديابت بي مزه
اگر از بيماري ديابت بي مزه رنج مي بريد يک احساس ناخوشي، بدون آن که دليل خاصي وجود داشته باشد، داريد.دکتر نجفي علائم اين بيماري را اينگونه بر مي شمارد: تشنگي زياد و پرنوشي، دفع مقدار زيادي ادرار رقيق و بدون رنگ ( تا 15 ليتر در روز )، خشکي دست ها، يبوست، کاهش وزن و کم شدن اشتها از علائم اين بيماري است. همچنين زماني که بيمار همزمان نقص تشنگي داشته باشد و قادر به مصرف آب نباشد، بسيار بد حال به نظر مي رسد. بيمار مبتلا به ديابت بي مزه به شدت احساس تشنگي مي کند به گونه اي که شب ها به عللي مانند تشنگي يا احساس دفع ادرار از خواب بلند مي شود.
اين متخصص کليه همچنين تذکر مي دهد که گاه پدر و مادرها فکر مي کنند، تشنگي و پرنوشي فرزندشان يک اختلال رفتاري است، غافل از اينکه کودک به بيماري ديابت بي مزه دچار شده است پس هميشه بايد به اين علائم توجه کافي داشت.
ديابت بي مزه سن و سال نمي شناسد و در هر سني حتي در کودکان هم ايجاد مي شود. اما بيشتر در افراد مسن ديده مي شود و در عين حال در مردان شايع تر از زنان است.
سر منشأ و علل بيماري ديابت بي مزه چيست؟
عوامل متعددي سبب بروز بيماري ديابت بي مزه مي شود ولي به گفته دکتر نجفي، علت اصلي بروز اين بيماري، اختلال در عملکرد غده هيپوفيز مغز است و هر عاملي که موجب بيماري يا نقص عملکرد هيپوفيز شود، باعث بروز ديابت بي مزه مي شود. از ديگر عوامل مهم بروز اين بيماري مي توان به صدمه شديد به سر بر اثر تصادف يا ضربه مغزي که اغلب با شکستگي جمجمه همراه است و منجر به آسيب رسيدن غده هيپوفيز شود. تومور غده هيپوفيز، تومورهاي مغزي که به غده هيپوفيز فشار وارد آورند، عفونت مغز و پرده هاي مغزي، عوارض پس از جراحي هيپوفيز، خونريزي درون جمجمه، علل عروقي، يک نوع بيماري کليه که در آن کليه به هورمون ضد ادراري پاسخ نمي دهد، حاملگي، مصرف برخي داروها اشاره کرد.درمان ديابت بي مزه چگونه است؟
دکتر نجفي درمان بيماري ديابت بي مزه را دشوار نمي داند و مي گويد: درمان شامل کنترل تعادل مايعات بدن و پيشگيري از کم آبي، رژيم غذايي کم نمک و شناسايي و رفع علت ديابت بي مزه است. علاوه بر اين درمان هاي دارويي نيز بر اساس نظر پزشک معالج تجويز مي شود.منبع مقاله :
نشريه بهداشت زنان، شماره 48