نویسندگان: نازلی مشایخی، فریده ترابی میلانی
توان بخشی یا بازپروری مجموعه ای از خدمات و اقدامات پزشکی، آموزشی، حرفه آموزی و اجتماعی است که برای بازتوانی جسمی، روانی، ذهنی و اجتماعی و حرفه ای معلولین و ارتقاء سطح کارایی آنها تا بالاترین حد ممکن، به منظور دستیابی معلول به یک زندگی مستقل در جامعه عرضه می گردد.
گروه های مختلف توان بخشی شامل موارد ذیل می باشند:
1. فیزیوتراپی (1)
فیزیوتراپی رشته ای است که با استفاده از عوامل فیزیکی مانند گرما، سرما، نور و غیره، عوامل مکانیکی مانند تمرین ها و حرکات برای بهبود و درمان و بازگردانیدن کار اعضای بدن مورد استفاده قرار می گیرد. هدف این رشته استفاده از توانایی های باقیانده و قابل دستیابی، جبران هر چه بیشتر ناتوانی ها و رساندن معلول به زندگی مستقل در حد امکان است.2. کار درمانگری (2)
استفاده ی هدف دار از فعالیت برای افرادی است که دچار محدودیت حرکتی، اختلال روانی - اجتماعی، ناتوانی یادیگری و رشدی هستند تا آنها را به حداکثر استقلال، پیشگیری از ناتوانی بیشتر و برقراری سلامتی برساند.3- ارتوپدی فنی (3)
ارتزیست ( Orthosist ) به فردی گفته می شود که ارتز را بر اساس نسخه ی پزشک یا تراپیست به منظور کنترل، جبران یا تصحیح انواع ضایعات عضلانی - اسکلتی طرح ریزی کرده و می سازد.4- گفتار درمانگری (4)
گفتار درمانگر به درمان مبتلا به اختلالات گفتاری می پردازد. اختلالات گفتاری، آن دسته از اشکالات یا نقص هایی هستند که بر روی زبان (language)، گفتار ( speech ) و صدا ( voice ) آهنگ اثر می گذارند.5- شنوایی شناسی (5)
شنوایی شناسی علم شناخت شنوایی و فرایند شنیداری و اختلالات آن و همچنین ارزیابی و تشخیص نوع و میزان کم شنوایی، باز توانی؛ نوتوانی و حفاظت شنوایی است.6- بینایی سنجی (6)
بینایی سنجی علم مراقبت های بینایی است. هدف از این دوره بحث در مورد مکانیزم دیدن، نقش مغز در بینایی و رفع نارسایی های این حس و آموزش افرادی است که پس از طی این دوره مجازند چشم و اجزای آن را معاینه کنند و پس از تشخیص اختلال های نابینایی نسبت به درمان نارسایی دید اقدام نمایند.7- پرستار توان بخشی (7)
پرستار توان بخشی برای بهبود یا حفظ عملکرد فرد ناتوان و همچنین جلوگیری از عوارضی که می تواند ناتوانی را بیشتر و طولانی تر کند، فعالیت می کند.8- مهندسین توان بخشی و تکنولوژی آموزشی (8)
این علم از تکنولوژی برای بهبود کیفیت زندگی افرادی با ناتوانی های فیزیکی، حسی، درکی و شناختی استفاده می کند. به عنوان نمونه طراحی صندلی چرخدار امکان تحرک به افرادی با اختلال فیزیکی را داده است.9- توان بخشی حرفه ای (9)
کمک به معلولین در جهت اشتغال و دستیابی به استقلال اجتماعی و اقتصادی از طریق توسعه ی توانایی ها و مهارت های حرفه ای را توان بخشی حرفه ای می گویند.10. مددکار اجتماعی
مددکار اجتماعی حرفه ای است که بر پایه ی دانش و مهارت های خاص قرار گرفته و هدف آن کمک به افراد، گروه ها یا کل جامعه است تا بتوانند استقلال شخصی، اجتماعی و رضایت خاطر فردی و اجتماعی را به دست آورند.11- روان شناسی
روان شناسی علم مطالعه ی رفتار انسان است و هدف آن کشف عواملی است که به طرق مختلف رفتار ما را تحت تأثیر قرار می دهند. روان شناسی تقریباً با همه ی جنبه های زندگی ما در ارتباط است و با بغرنج شدن مسائل جامعه، اهمیت نقش روان شناسی در حل مشکلات بشری افزون شده است ( نودهی مقدم، 1372).پی‌نوشت‌ها:
1. Physical Therapy.
2. Occupational Therapy
3. Technical Orthopaedic
4. Speech Therapy.
5. Audiology.
6. Optometry.
7. Rehabilitation Nursing.
8. Rehabilitation Engineering and Assistive Technology
9. Vocational Rehabilitation.
مشایخی، نازلی؛ ترابی میلانی، فریده؛ کودکان استثنایی، تهران: انتشارات فاطمی
