تاکتیک‌های ضربه‌ی آزاد

در هنگام حمله، یکی از بهترین موقعیّتهای به دست آوردن امتیاز، ضربه‌ی آزاد است. با انجام یکی از خطاهای زیر، بازی توسط داور متوقف می‌شود و توپ دوباره با ضربه‌های آزاد مستقیم و غیرمستقیم در جریان بازی قرار می‌گیرد.

قوانین ضربه‌های آزاد

ضربه‌ی آزاد مستقیم: به ضربه ای گفته می‌شود که اگر توپ به طور مستقیم وارد دروازه گردد گل محسوب می‌شود.
ضربه‌ی آزاد غیرمستقیم: به ضربه ای گفته می‌شود که اگر توپ به طور مستقیم وارد دروازه گردد گل محسوب نمی‌شود، بلکه توپ باید قبل از ورود به دروازه، توسط بازیکنی به غیر از زننده ضربه، با بدن (به غیر از دست) لمس یا بازی شده باشد.
ضربه‌ی آزاد، توسط یکی از اعضای تیم، علیه تیم متخلف زده می‌شود. در هنگام اجرای ضربه‌ی آزاد، فاصله بازیکنان تیم حریف تا توپ نباید کمتر از ده یارد (9/15 متر) باشد (مگر این که بازیکنان مدافع روی خط دروازه، مابین تیرکهای عمومی دروازه بایستند). اگر در زمان زدن ضربه آزاد، بازیکن حریف توپ را از فاصله غیرمجاز (کمتر از 9/15 متر) مسدود کند، ضربه تکرار می‌شود و نخست به بازیکنی که با نقض رعایت فاصله در شروع مجدد بازی، تأخیر ایجاد کرده است تذکر و در صورت تکرار، بازیکن خاطی از بازی اخراج می‌گردد.
به محض این که توپ در محل خطا قرار گرفت، داور با دادن علامت (به طور معمول با زدن سوت) شروع بازی را اعلام می‌کند. توپ در هنگام زدن ضربه‌ی آزاد باید ساکن باشد و زمانی در جریان بازی قرار می‌گیرد که به اندازه‌ی محیطش (71 سانتی متر) حرکت کرده باشد.
زننده‌ی توپ نمی‌تواند دو مرتبه با توپ بازی نماید مگر این که توپ توسط بازیکن دیگری لمس یا بازی شده باشد.

خطاهایی که به زدن ضربه ی آزاد مستقیم می انجامد

خطاهایی که به زدن ضربه ی آزاد غیرمستقیم می انجامد

- لمس توپ با دست. - گرفتن حریف. - هل دادن حریف. - لگد زدن به حریف یا اقدام به آن. - پریدن روی حریف. - زدن حریف یا اقدام به آن. - پشت پازدن و یا اقدام به نامتعادل کردن بازیکن حریف با استفاده از پا. - استفاده از زانو در برابر بازیکن حریف (سدّ راه کردن). - تنه زدن به صورت عمدی و خطرناک به حریف. - گرفتن توپ با دست توسط دروازه بان در بیرون از محوطه ی جریمه. - دروازه بان در حالی که توپ را در محوطه ی جریمه در اختیار دارد، به عمد روی بازیکنان حریف مرتکب خطا شود. - زدن عمدی حریف یا اقدام به آن توسط دروازه بان. - تکل کردن روی حریف برای کسب توپ قبل از این که توپ توسط بازیکن حریف لمس شود. - آب دهان انداختن بر روی حریف.

- زننده توپ در موقعیت شروع بازی، پرتاب اوت، ضربه کرنر، ضربه آزاد مستقیم، ضربه دروازه (در زمانی که توپ به بیرون از محوطه ی جریمه پاس دا ده شده باشد) یا در هنگام ضربه پنالتی؛ قبل از این که توپ با بازیکن دیگری لمس یا بازی شده باشد اقدام به بازی نماید. - دروازه بان زمانی که توپ را کنترل کرده، بیش از چهار قدم با توپ حرکت کند. (در حالی که توپ در دستهایش است). - دروازه بان با اتلاف وقت جریان بازی را به تأخیر اندازد. - بازیکن در زمان نامناسبی تعویض شود. - مزاحمت برای دروازده بان صاحب توپ به هنگام شروع مجدد بازی یا زدن ضربه به توپ وقتی در دست دروازه بان است. - بازیکن در حین بازی، بدون اجازه ی داور زمین را ترک کند. - بازیکن بدون اجازه داور تعویض شود. - به جز بازیکنان و کمک داوران، اشخاص دیگری از دو تیم بدون اجازه داور وارد زمین شوند. - راهنمایی و هدایت بازیکنان توسط مربی از کنار زمین (جلوتر از محوطه ی تعیین شده)، پس از تذکر و هشدار واضح دارو به او جهت برگشت به محوطه ی فنی. - اعتراض و مخالفت کلامی و عملی به تصمیم داور. - اجرای رفتار غیر ورزشی. - اقدام به بازی خطرناک. - آغاز مجدد بازی بعید از این که بازیکنی به دلیل بد اخلاقی توسط دارو از زمین اخراج گردد که در این صورت در آن لحظه – خطایی فیزیکی مرتکب نشده است و نیاز به شروع مجدد متفاوتی دارد. (داور در یک لحظه دو جریمه برای بازیکنی در نظر می گیرد، به عنوان مثال، علاوه بر اخراج یک بازیکن از زمین، به نفع تیم مقابل ضربه ی آزاد نیز اعلام می کند. مترجم) - آفساید. - تنه زدن ( وقتی به صورت شدید یا خطرناک نباشد).

اقدام به دفاع

بازیکنان مدافع موقعیت خود را براساس وضعیت توپ و دروازه خودی تنظیم می‌کنند. هنگامی که تیم شما در نقطه‌ی دفاعی تیم حریف، صاحب یک ضربه‌ی آزاد می‌شود، بازیکنان مدافع تیم مقابل بلافاصله یک موقعیت فرضی را در نظر گرفته دیواری دفاعی متشکل از دو تا پنج بازیکن (به طور معمول، بر روی خط دروازه بیش از پنج نفر در دیوار دفاعی شرکت می‌کنند) تشکیل می‌دهند. هدف اصلی از تشکیل دیوار دفاعی حفاظت از نزدیکترین زاویه‌ی دروازه (تیرک اول) است. به طور معمول، دروازه‌بان یا یکی از مدافعان برای آرایش دیوار دفاعی آموزش می‌بینند. این بازیکن مدافع در کنار نزدیکترین تیرک دروازه به توپ (تیرک اول) می‌ایستد و بازیکن مدافع دیگری را بر روی یک خط فرضی بین توپ و بخش خارجی تیرک دروازه قرار می‌دهد. سپس بازیکنان دیگر با ایستادن در سمت داخل بازیکن مدافع اول، دیوار دفاعی را برای حفاظت بخشی از دروازه تشکیل می‌دهند. بازیکنانی که دیوار دفاعی را تشکیل می‌دهند باید پاهای خود را بسته نگهدارند تا توپ از بین پاهای آنها عبور نکند. هر اندازه فاصله‌ی محل ضربه‌ی آزاد تا دروازه کمتر باشد به بازیکنان بیشتری نیاز است تا در تشکیل دیوار دفاعی شرکت کنند.
به محض زدن ضربه‌ی آزاد، بازیکنان مدافع از دیوار دفاعی خارج می‌شوند تا مهاجمان حریف را پوشش دهند و فضای خالی ایجاد شده را پر نمایند. اگر تیم شما از منطقه‌ی دفاعی خود دست به حمله می‌زند (نزدیکترین محل به دروازه‌ی خودی) بازیکنان دفاع تیم مقابل باید بازیکنان مهاجم و فضای خالی آنها را تحت نظر قرار دهند.
به طور معمول، مدافعان خود را مابین دروازه خودی و مسیر حرکت حریفان قرار می‌دهند. در این وضعیت آنان دیگر نمی‌توانند از دیوار دفاعی در برابر ضربه‌ی آزاد حریف استفاده کنند. اصول دفاعی برای آن دسته از ضربه‌های آزادی که در منطقه‌ی میانی زمین زده می‌شود همانند مطالبی است که بیان شد؛ با این تفاوت که بازیکنان مدافع، عمل دفاع کردن را تا اندازه ای جلوتر انجام می‌دهند تا از حمله‌ی سریع تیم مقابل جلوگیری نمایند.
توضیح تصویر: 1- تعداد بازیکنان مورد نیاز برای تشکیل دیوار دفاعی را براساس موقعیت نسبی توپ و دروازه نشان می‌دهد.

اصول حمله

در ضربه‌های آزاد، ‌تیم مهاجم از امتیازهای زیر بهره مند است.
تیم دارای مالکیت توپِ ساکن است.
تا زمان زدن ضربه، فاصله‌ی هیچ یک از بازیکنان حریف تا توپ کمتر از ده یارد (9/15 متر) نیست.
در حالی که بازیکنان حریف در حال تطبیق دادن خود با موقعیت دفاعی می‌باشند، تیم مهاجم می‌تواند با حمله ای برق آسا به گل دست یابیم و یا برنامه ای از پیش طراحی شده را اجرا نماید.
درصد بالایی از گلها از طریق ضربه‌های آزاد به دست می‌آیند.
بعد از این که تیم شما صاحب یک ضربه‌ی آزاد گردید، برای استفاده از ضعف موجود در دفاع، در اولین گام باید خیلی سریع عمل کنید. اگر محل ضربه‌ی آزاد مستقیم در منطقه‌ی دفاعی زمین حریف است و دیوار دفاعی نیز تشکیل نشده، با استفاده صحیح از ضعف دفاع و زدن شوتی مستقیم به طرف دروازه می‌توانید به گل دست یابید. هیچ موقعیتی برای رسیدن به گل بهتر از شوت مستقیم به سمت دروازه حریف نیست! اگر در مقابل ضربه‌ی آزاد به دست آمده، دیوار دفاعی قرار گیرد، بازیکنان مهاجم می‌توانند از علائم کلامی یا رفتاری از قبل تمرین شده مثل بالا بردن دست استفاده کنند و بازی مورد نظر خود را انجام دهند،‌ همچنین بیش از یک بازیکن برای علامت دادن باید در نظر گرفته شود چون ممکن است بازیکن مورد نظر در لحظه‌ی زدن ضربه‌ی آزاد بیرون از بازی باشد.
اگرچه ممکن است یک، دو یا سه بازیکن در ضربه‌ی آزاد (شروع مجدد)، توپ را لمس کنند، ولی تمامی بازیکنان دارای یک طرح و هدفند. در هنگام زدن ضربه‌ی آزاد، به جز دروازه‌بان بیشتر بازیکنان مهاجم تلاش می‌کنند. بازیکنان حریف را فریب دهند و فضای خالی لازم را جهت اجرای بازی خود فراهم کنند.
منبع مقاله :
سیمون، مالکوم و ریوز، جان؛ (1389)، فوتبال تخصصی (تمرینهای شروع مجدد)، مترجم: محمدعلی فولادیان و محمدعلی سردار، مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی، چاپ چهارم