اصلی و فرعی کردن مسائل در بیانات امام خمینی (ره) (1)

1- از مسائل اساسی غفلت نکنید

مبادا یک وقتی ما غفلت کنیم از این مسائل اصلی که اساس حکومتمان هست، و همه توجهمان را دنبال این بکنیم که فلان کس خانه ندارد، فلان کس درست با او رفتار نشده،‌ مدرسه - مثلاً - خوب تحصیل نمی‌شود، معلمان ما چطور هستند! اینها الآن وقتش نیست. الآن وقت همان، همان‌طوری که اگر آن وقتی که شما، همه فشار می‌آوردند که تانکها را اگر عقب بزنید، یک کسی می‌آمد و می‌گفت که آقا من منزل ندارم، شما می‌گفتید حالا وقت این حرف نیست، حالا ما کار دیگری داریم، کار بزرگ داریم، الآن این جوری است. الآن یک‌وقتی است که به نظر من حساسترین اوقات مملکت ما حالاست؛ نه آن وقتی که ما همه فشار می‌دادیم، می‌خواستیم سد را خراب کنیم. این سد که خراب شد، پشت سد مردم توجه کردند که، این گفت خانه ندارم، آن گفت مریضم، و آن گفت مدرسه‌ام درست نیست؛ آن گفت معلم چطور است؛ آن گفت توی ارتش چه جوری است، آن گفت توی اداره چه جوری است؛ یک آشفتگی فکری پیدا شد. من خوف این را دارم که این آشفتگیهای فکری اسباب غفلت از این نقطه اصلی که ما داریم بشود؛ و خدای نخواسته شیاطینی که با مطالعه‌ها دنبال این مسائل هستند، آنها بیایند و یک وقت آشفتگیها را دامن بزنند؛ و یک وقتی ما متوجه بشویم به این‌که شکست خورده‌ایم. و می‌دانید که خدای نخواسته اگر حالا شکستی پیدا بشود، دیگر این ملت سرش را نمی‌تواند بلند کند. اگر ما این پیروزی را به آخر رسانیدم، دست اینها را تا آخر کوتاه کردیم؛ و امیدوارم برسانیم. می‌رسانیم ان‌شاءالله، و می‌رسیم ان‌شاءالله. می‌رسیم ان‌شاءالله. ولی همه باید همت داشته باشید. یعنی شما دانشجوهای عزیز، و آن کارگرهای توی کارخانه‌ها، آنها هم عزیز، و آن کسانی که در کشاورزی مشغول کشاورزی هستند و آنها هم عزیز، و همه ملت، بازاری، دانشگاهی، دانشجو، معلم، همه باید وجهه نظرمان را به آن مقصدی که داریم بکنیم. دنبال آن این مسائل را پیش بیاوریم. غفلت نکنیم از آن مسأله اصلی و برویم سراغ مسائل فرعی، این اصل از دستمان برود. (1)

راهبردهای تصریحی:

1- توجه به مشکلات و گرفتاریهای شخصی، سبب غفلت از مسائل اصلی می‌شود.
2- شیاطین با دامن زدن به آشفتگیها، درصدد ایجاد غفلت از نقاط اصلی هستند.

2- توجه به فروع نکنید تا از اصول بازنمانید

باید هشیار و بیدار باشیم همه. آنها هوشیارند، بیدارند. آنهایی که افتاده‌اند دور، توی دانشگاه، دانشگاه را تعطیل می‌کنند، می‌روند - عرض می‌کنم که - توی کارخانه‌ها، کارخانه را یا تعطیل می‌کنند، یا نمی‌گذارند کار بکنند، یا می‌گویند کم‌کار کنید، توی ادارات می‌روند...، کم‌کاری ایجاد می‌کنند. آنها هوشیارند؛ آنها می‌دانند دارند چه می‌کنند. آنها روی نقشه دارند عمل می‌کنند؛ شما هشیار باشید! ما هوشیار باشیم؛ ملت هوشیار باشد؛ توجه به فروع نکند و از اصل - چیزهای اصلی - غفلت بکند. (2)

راهبرد تصریحی:

1- همه هوشیار باشند تا دشمن نتواند توجه عمومی را از مسائل فرعی جلب کند.

3- طرح مسائل فرعی برای غفلت از مسائل اصلی

اینها الآن درصدد این هستند که با صورتهای مختلف، با یک صورتهای خیلی به نظر صحیح بین ماها اختلاف بیندازند. چنانچه در رژیم سابق همین مسائل بود و من راجع به این مسائل همیشه سفارش می‌کردم؛ مع‌الأسف غلبه داشتند و نمی‌شد. قبل از ماه رمضان - که از ماه رمضان آنها می‌ترسیدند؛ مردم مجتمعند و عبادت می‌کنند و منبر هست و محراب هست، اجتماع هست - یک مسأله‌ای پیش می‌آوردند اختلاف بیندازند. قبل از ماه محرم هم همین کار را می‌کردند؛ یک مسأله فرعی را پیش می‌آوردند که ما از مسائل اصلی غفلت کنیم. (3)

راهبرد تصریحی:

1- دشمن در هر زمان با طرح مسائل اختلافی، سعی در بزرگ کردن مسائل حاشیه‌ای می‌نماید.

4- همه قوا برای مسائل اصلی

ما یک مسائل اصلی الآن داریم بالفعل و یک مسائل دنبال این مسائل. آن مسأله اصلی که ما الآن داریم این است که همه قوا را روی هم بگذاریم که این مفسده‌هایی که در شرف تکوین است از بین ببریم. این توطئه‌هایی که توطئه‌گرهای خارج و داخل با هم دارند اجتماع پیدا می‌کنند و می‌خواهند رشدش بدهند نگذاریم رشد پیدا کنند. همه قوا الآن باید مجتمع بشوند: چه قوای پاسدارها، چه قوای ژاندارمری و ارتش و شهربانی، و چه قوای ملت همه با هم باید دست به هم بدهند و یک نقطه نظر داشته باشند؛ همان‌طوری که قبل یک نقطه نظر داشتند، و آن این‌که این سلسله نباید باشد، و رفت از بین، حالا هم همه یک نظر داشته باشند؛ و آن این‌که این علف هرزه‌ها هم نباید باشند؛ اینها را که از بین بردیم، بازسازی مملکت باید بشود. خیال نکنید که فقط دادگستری تحول باید پیدا بکند؛ فرهنگ هم تحول باید پیدا بکند؛ همه چیز به هم ریخته است، اینها تحول لازم دارند. دادگستری ما امروز دادگستری طاغوتی است؛ فرهنگمان هم همین‌طور است. همه چیز این طوری است. اینها همه باید در یک وقتی که از این مسأله اصلی ما فارغ شدیم برویم سراغ آن. اگر بنا باشد که حالا ما مسأله اصلی را فراموش کنیم و برویم سراغ این فروع و سراغ احتیاجاتی که هر جایی و هر اداره‌ای دارد، این اسباب این می‌شود که خدای نخواسته آن ریشه‌ها یک وقت رشد بکنند، و ما را برگردانند به آن حال که دیگر نتوانیم بنشینیم یک همچو جایی با هم صحبت بکنیم. الآن این نعمت برای ما پیش آمده است که من طلبه با شما که هیچ‌وقت با هم نبودیم نشستیم صحبت می‌کنیم. نظامی و پاسدار و پاسبان و ملا و همه مجتمع می‌شوند در یک محیطی همه با هم می‌نشینند صحبت می‌کنند. (4)

راهبرد تصریحی:

1- همه‌ی نیروها در قوای سه‌گانه‌ی کشور و نیروهای نظامی، توجه به مسائل اصلی کنند.

5- مسائل اصلی مربوط به حفظ کیان اسلام و استقلال کشور

بعض مسائل، مسائل اصلی است؛‌ مسائلی است که بنیاد مسائل دیگر است؛ مسائلی است که حفظ کیان اسلام و حفظ استقلال کشور به آنها بسته است و بعد از این‌که این مسائل اصلی تحقق پیدا کرد، مسائل دیگری است که آن مسائل باید دنبال بشود. ما الآن مبتلا هستیم به یک رشته از مسائل اصلی که اسلام به آن بسته است و استقلال کشور. باید همه ما تمام هم‌ّمان را و تمام قدرتمان را صرف در این مسائل اصلی بکنیم و بعد از آن که ایرانِ مستقلی و اسلام پیاده شده‌ای داشتیم، دنبال مسائل فرعی برویم، و ان‌شاءالله آن مسائل را هم متحقق کنیم. (5)
مسأله اصلی، که حالا باید شمای ارتشی، من طلبه، مراجع عظام، علمای اعلام، دانشگاهی، بازاری، دهقان، اداری، کارمندها، همه به آن توجه بکنند، این است که این قانون اساسی، که اساس اسلام را ما می‌خواهیم پیاده بکنیم، این قانون اساسی درست بشود. بعد که قانون اساسی‌مان را ان‌شاءالله به رغم اینهایی که نمی‌خواهند بشود، باز شما رأی دادید و درست شد و مجلس شورا را شما رأی دادید آزادانه، برخلاف این پنجاه سال، آزاد رأی دادید و وکلایتان را فرستادید. و رئیس جمهور را خودتان تعیین کردید [،اگر] نگفتند شما حق ندارید، ما غربیها باید رئیس جمهور برایتان تعیین کنم! خود شما تعیین کردید؟! آن وقت می‌آییم سراغ این‌که این مسائل دوم را باید پیش بیاوریم، و من هم می‌ دانم شما مشکلات دارید، ما هم مشکلات داریم. شما ارتش را می‌دانید که یک اشکالاتی در آن هست؛ ما هم ارتش را می‌دانیم اشکالات دارد؛ هم ادارات را؛ هم وزارتخانه‌ها را؛ هم بازار را؛ و هم محله‌ها را؛ و هم مدارس خودمان را. این مدارس خودمان هم اشکال دارد. اما حالا ما نباید آن چیزی که ما باید در آن مسیر همه با هم برویم هر کداممان مسیرش را رها کند. (6)
خداوند همه شما را تأیید کند. من دعای به شما [می کنم] دعاگوی شما هستم. من خدمتگزار شما هستم. من صلاح حال شما را می‌خواهم. و صلاح دین و دنیای شما این است که در این برهه از زمان که این مسائل اصلی در کار است، یک قدری راجع به مسائل دیگری که حق است با شما، لکن وقتش یک قدری زود است، در یک وقتی است که مَفْسَده‌جوها می‌خواهند نگذارند کارها انجام بگیرد، یک قدری آن‌جا را باید مهلت بدهید. (7)
ما الآن باید همه‌مان دست به هم بدهیم و نگذاریم این نهضتی که نهضت الهی بود، برای خدا بود، برای اسلام بود، نگذاریم این خاموش بشود؛ این را نگهش داریم، تا این‌که این مسائل حل بشود. آن وقت می‌آییم سراغ این مسائل دومی، که در درجه‌ی دوم است این مسائل. (8)
اینها الآن وقتش نیست. الآن وقت همان، همان‌طوری که اگر آن وقتی که شما، همه فشار می‌آوردند که تانکها را اگر عقب بزنید، یک کسی می‌آمد و می‌گفت که آقا من منزل ندارم، شما می‌گفتید حالا وقت این حرف نیست، حالا ما کار دیگری داریم، کار بزرگ داریم. الآن این‌جوری است. الآن یک وقتی است که به نظر من حساسترین اوقات مملکت ما حالاست؛ نه آن وقتی که ما همه فشار می‌دادیم، می‌خواستیم سد را خراب کنیم. این سد که خراب شد، پشت سد مردم توجه کردند که، این گفت خانه ندارم، آن گفت مریضم، و آن گفت مدرسه‌ام درست نیست؛ آن گفت معلم چطور است؛ آن گفت توی ارتش چه جوری است، آن گفت توی اداره چه جوری است؛ یک آشفتگی فکری پیدا شد. من خوف این را دارم که این آشفتگیهای فکری اسباب غفلت از این نقطه اصلی که ما داریم بشود؛ و خدای نخواسته شیاطینی که با مطالعه‌ها دنبال این مسائل هستند، آنها بیایند و یک وقت آشفتگیها را دامن بزنند؛ و یک وقتی ما متوجه بشویم به این‌که شکست خورده‌ایم. (9)

راهبردهای تصریحی:

1- مسائل اصلی، مسائل مربوط به حفظ کیان اسلام و استقلال کشور است.
2- پیاده کردن قوانین اساسی، از جمله مسائل اصلی کشور است.
3- همچنان باید در برابر کمبودها مقاومت کرد تا مسائل اساسی و اصلی مورد غفلت قرار نگیرند.

پی‌نوشت‌ها:

1. صحیفه امام (رحمه الله)، ج 7، صص 298 و 299.
2. صحیفه امام (رحمه الله)، ج 7، ص 371.
3. صحیفه امام (رحمه الله)، ج 7، ص 409.
4. صحیفه امام (رحمه الله)، ج 7، صص 480 و 481.
5. صحیفه امام (رحمه الله)، ج 8، ص 169.
6. صحیفه امام (رحمه الله)، ج 8، ص 175.
7. صحیفه امام (رحمه الله)، ج 11، ص 26.
8. اصل: هست.
9. صحیفه امام (رحمه الله)، ج 7، ص 298.

منبع مقاله :
مؤسسه فرهنگی هنری قدر ولایت، (1390)، سیره سیاسی حضرت امام خمینی (رحمه الله علیه) (جلد هشتم) اصل شناخت دشمنان و ضرورت مرزبندی شفاف با آنان، تهران: مؤسسه فرهنگی هنری قدر ولایت، چاپ اول