علم و تعهد؛دوبال ترقى و تعالى(امام خميني)
نويسنده:امير ميرابى
با توجه به ويژگى ها و مخاطرات دانشجويان و دانشگاه، امام خمينى(ره) در آثار خويش درباره اهميت و جايگاه و نقش دانشگاه و دانشجو سخن بسيار و تأكيد فراوان دارند. دانشگاه و دانشجو را موتور حيات نظام، سنگرسازندگى يا تخريب، اميد ملت، مركز همه چيز، پايگاه تعيين سعادت يا شقاوت ملت، محور تمام مسايل در پيشرفت يا انحطاط، نجات يا هلاكت كشور و بزرگترين مؤسسه مؤثر مى دانند و تأكيد مى فرمايند كه اگر ويژگى ها و توانايى هاى دانشجو در راه انقلاب اسلامى و فرهنگ دينى و معنويت قرار گيرد ضامن سعادت ملت است و اگر مورد سوء استفاده دشمنان اسلام قرار گيرد مركز گسترش فساد و پايگاه شقاوت ملت و كشور مى گيرد كه در اين خصوص به برخى از سخنان امام (ره) به طور مختصر اشاره مى گردد.
«شما آقايان انشاءالله موفق هستيد در اين كارى كه داريد انجام مى دهيد و هميشه هم حساس باشيد در آن، هيچ وقت خيال نكنيد كه نه، تمام شد مسأله دانشگاه جورى است كه نظرهاى فاسد دنبالش است به اين كه يك كار خلافى بشود در آن، دنبالش است، موفق انشاءالله نشوند و هميشه بايد انسان حساس باشد كه نگذارد اين سنگرى كه مى تواند همه چيز را درست كند و مى شود كه همه چيز را به هم بزند، يك وقت از دستتان اين سنگر رها بشود يك خللى در آن واقع بشود.»
دانشگاه مهم تر از جنگ و ضرورت حساسيت هميشگى نسبت به آن
حضرت امام در دوران جنگ تحميلى و گرفتارى ها و مشكلات فراوان ناشى از آن، در جمع اعضاى شوراى عالى انقلاب فرهنگى با آرامش و دورانديشى به آنان چنين هشدار دادند: «در همه امور بايد حساس بود اما فرق است مابين آنى كه اين حساسيت بايد ادامه پيدا بكند، يك چيزهايى كه حل مى شود، مثلاً جنگ داريم، جنگ چيز مهمى نيست حل مى شود، چيز مهمى نيست و بحمدالله خوب است وضع، وجهات سياسى اى كه در دنيا هست، آن ها هم حل مى شود ان شاءالله. چيزهايى است كه حساس بايد بود، اما مسأله دانشگاه يك مسأله فوق العاده است كه اين افرادى كه از دانشگاه درمى آيند يا مخرب يك كشورى هستند يا سازنده آن كشور هستند و در كشور ما، يا رو به اسلام مى برند كشور ما را يا منحرفش مى كنند. اين از چيزهايى است كه از دانشگاه مى آيد اين كار، چنانچه از حوزه هاى علميه مى آيد اين كار، از اين جهت خيلى مهم است اين امر.»دانشگاه سنگرسازندگى يا تخريب
حضرت امام (ره) در همين سخنرانى براى اعضاى شوراى عالى انقلاب فرهنگى، علاوه بر آنچه كه ذكر شد دوباره بر لزوم حساسيت هميشگى نسبت به دانشگاه تأكيد ورزيده و به نقش آن در سازندگى يا به هم زدن اشاره مى نمايند:«شما آقايان انشاءالله موفق هستيد در اين كارى كه داريد انجام مى دهيد و هميشه هم حساس باشيد در آن، هيچ وقت خيال نكنيد كه نه، تمام شد مسأله دانشگاه جورى است كه نظرهاى فاسد دنبالش است به اين كه يك كار خلافى بشود در آن، دنبالش است، موفق انشاءالله نشوند و هميشه بايد انسان حساس باشد كه نگذارد اين سنگرى كه مى تواند همه چيز را درست كند و مى شود كه همه چيز را به هم بزند، يك وقت از دستتان اين سنگر رها بشود يك خللى در آن واقع بشود.»
قلب تپنده و نبض زننده
حضرت امام (ره) در پيامى به مناسبت سالگرد پيروزى انقلاب اسلامى در ۲۲ بهمن سال ۶۳ تذكراتى دادند، پس از نخستين تذكر كه در زمينه جنگ است مى نويسند: «پس از جنگ، از مدارس علمى و دانشگاه ها كه در حقيقت قلب تپنده و نبض زننده ملت هستند شروع مى كنيم. مى دانيم كه اين دو مركز كه در حقيقت دو شاخه اند از يك شجره طيبه و دو بازو از يك مقام انسانى روحانى، كه اگر به صلاح گرايند و تعهد روحانى خود را حفظ كنند و دست در دست هم در صف واحد و در خدمت به حق و خلق قيام كنند، ملت را به كمال خود و در دو بعد معنوى و مادى مى رسانند و آزادى و استقلال را در كشور حفظ مى كنند و چون سدى محكم، و صفى و بنيانى مرصوص، در مقابل تهاجم اجانب و نفوذ فساد ايستاده و ملت و كشور را باقامتى راست و پرچمى افراشته به سوى ترقى و تعالى سوق مى دهند، و خداى نخواسته اگر در هر يك از وظايف الهى و ملى خود انحراف پيدا كنند، به سر ملت آن مى آورند كه دانشگاه وابسته در رژيم وابسته آورد، كه اكنون نيز كشور و ملت اسلامى ما از گرفتارى هاى آن خارج نشده.»دستگاه هاى آدم ساز و پشتوانه ارزشمند
در ادامه همان پيام به ملت و دولتمردان چنين سفارش مى فرمايند: «منظور از طول كلام آن است كه ملت عزيز عموماً متعهدان و متخصصان خصوصاً و دولتمردان بالاخص به اين دستگاه هاى آدم ساز و پشتوانه ارزشمند اهميت ويژه اى دهند و با جان و دل در تقويت و تهذيب آن بكوشند كه اذا صلح العالم صلح العالم و اذا فسد...، كه اگر دانشگاه اصلاح شد كشور اصلاح مى شود.»دانشگاه مركز اداره كشور
«بالاترين چيزى كه دشمن هاى كشور مستضعف و كشورهاى اسلامى و مخالفين با بشريت انگشت رويش گذاشتند، دانشگاه است براى اين كه آن ها خوب مى دانند كه اگر دانشگاه در خدمت آن ها باشد يعنى همه كشور در خدمت آن هاست. بايد دانشگاه آگاه باشد، توجه داشته باشد به اين نقشه ها و جوان هاى عزيز دانشگاهى ما اين ها توجه داشته باشند به اين مسايل كه از دانشگاه است كه مى تواند يك ملتى به تباهى كشيده بشود. اين دانشگاه و تربيت دانشگاهى است كه جوان هاى ما را يا طرف غرب مى كشد يا طرف شرق مى كشد. هم فرهنگ و چيزهاى ديگرى را از ما بگيرند و به جاى آن يك مغز شرقى يا يك مغز غربى بنشانند و ملت ما را به تباهى بكشند.»دانشگاه از اهم امور
«قضيه دانشگاه از اهم امور است، همانطورى كه براى دشمنان ما و براى آن ها كه مى خواهند افكار جوانان ما را منحرف كنند هم مهم است. چون دانشگاه مركز همه چيز است، حتى تشكيل دولت.»نقش دانشگاه
نقش دانشگاه در هر كشورى ساختن انسان است. ممكن است از دانشگاه انسان خارج بشود كه يك كشور را نجات بدهد و ممكن است كه يك انسان درست بشود كه كشور را به هلاكت بكشاند. اين نقش مهم از دانشگاه باشد. مقدرات هر كشورى به دست دانشگاه و آن ها كه از دانشگاه بيرون مى آيند هست. بنابراين دانشگاه بزرگترين موسسه مؤثر است در كشور و بزرگترين مسووليت ها را هم دارد. اين كه اجانب به وسيله عمال شان اين كار را انجام دادند كه دانشگاه هاى ما را عقب نگه داشتند و به اصطلاح، استعمارى درست كردند، برنامه ها، برنامه هاى استعمارى بود اين براى ترس از دانشگاه بود.مركز گسترش صلاح و فساد
دنيا را دانشگاه به فساد كشانده است و دنيا را دانشگاه مى تواند به صلاح بكشد. دانشگاه هاى سرتاسر جهان اگر چنانچه موازين اسلامى را، اخلاق انسانى را، آنچه كه در فطرت انسان است. در كنار تعليم و تعلم قرار بدهند، يك عالم، عالم نور مى شود. علم و عمل، علم و تعهد به منزله دوبال هستند كه با هم مى توانند به مراتب ترقى و تعالى برسند.»مطمع دشمنان غارتگر
«دشمنان ما كه به كشورمان چشم طمع دوخته اند هرگز نخواهند گذاشت ما استقلال پيدا كنيم و از دلبستگى رها شويم. بايد به خود تلقين كنيم كه در غرب هيچ خبرى جز عقب نگه داشتن ما از قافله تمدن و تعالى نيست و بايد همه بدانيم كه دشمنان غارتگر ما چشم طمع به دانشگاه ها دوخته اند كه ولو در آينده اى دور به دانشگاه ها رخنه كنند و جوانان پاكدل را با افسانه ها و دروغ پردازى ها منحرف نمايند و راه را براى خود و چپاولگرى ها و استثمارها باز نمايند.»
