كارشناس‌خزندگان سازمان حفاظت محيط زيست ایران ، نظرات ارايه‌شده در خصوص پرورش تمساح را به دور از واقعيت‌هاي موجود دانست.
به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز به نقل از ایرنا ، “اصغر مباركي” با اشاره به اينكه در طول‌سال‌هاي اخيرنظرات ارايه‌شده درباره پرورش تمساح از واقعيت‌هاي موجود به دور بوده است، افزود: اين موضوع هنگامي امكان پذير است كه منبع (تمساح ها) و زيستگاه آن با هم حفاظت شده باشند.
به گفته وي، استفاده پايدار از تمساح‌ها مي‌تواند محرك‌هاي اقتصادي لازم براي تشويق مردم محلي جهت حفاظت از تمساح‌ها و زيستگاه آنها را در طبيعت فراهم آورد.
اين كارشناس سازمان حفاظت محيط زيست، گفت منظور از برداشت ، استحصال مستقيم تمساح‌هايي از طبيعت است كه در حد اقتصادي بزرگ شده اند.
برداشت به‌طور سنتي و مرسوم روشي براي استفاده از پوست حيوانات به كار مي‌رفته و به خاطر اين كه با روش‌هاي معمول براي شكار روزمره (امرار معاش) يكسان است، غالبا بيشترين ارتباط را با جوامع بومي داشته است.
وي گفت: گله‌داري نوعي برنامه‌برداشت تغيير شكل يافته‌است كه درآن تمساح -هاي جوان يا تخم‌هايي كه‌از طبيعت برداشت شده‌اند دراسارت پرورش مي‌يابند.
مباركي افزود: حيوانات در حالت اسارت تااندازه تجارتي ( ۱۲متر)، بسته به نوع گونه و وضعيت بازار، پرورش داده شده و پس از كشتار، پوست و محصولات آن به صورت اقتصادي فروخته مي‌شود.
وي ادامه داد: به خاطر مرگ‌ومير بالاي نوزادان و تخم‌ها در شرايط طبيعي، جابه جا كردن يا انتقال آنها از حيات وحش تاثير كمتري روي جمعيت گونه ها دارد، ضمن اين كه اين تاثيرها را مي‌توان با برگرداندن تعدادي معين از اين تمساح‌ها به طبيعت جبران كرد.
كارشناس خزندگان سازمان حفاظت محيط زيست ، گفت : روش ديگر براي پرورش تمساح، مزرعه‌داري است، دراين روش حيوانات بالغ و زادآور در اسارت نگهداري مي‌شوند و تخم‌هاي گذاشته شده توسط تمساح‌هاي ماده، جمع آوري و نگهداري شده سپس نوزادان تا اندازه تجاري پرورش داده مي‌شوند.
وي با اشاره به قوانين و مقررات بين‌المللي ، افزود: تجارت تمساح‌ها و محصولات آنها درسطح جهاني و بين‌المللي از طريق كنوانسيون منع تجارت جهاني گونه‌هاي جانوري و گياهي در معرض خطر انقراض (سايتيس) CITESكنترل مي‌شود.
مباركي ادامه داد: روش اعمال مقررات سايتيس درباره تمساح‌ها بسيار پيچيده‌تر از اعمال اين روش‌ها درخصوص ديگر گونه هاست.
به گفته وي، اكثر گونه تمساح‌ها در ضميمه شماره يك كنوانسيون گنجانيده شده‌اند كه اجازه هيچ گونه تجارتي را به دولت‌ها نمي‌دهد، مگر اين كه آنها در اسارت پرورش يافته‌باشند. منعي براي تجارت ديگر گونه‌ها وجود ندارد، به شرطي كه مجوز لازم را براي صادرات اخذ كرده باشند.
اين كارشناس با اشاره به توليد مثل دراسارت تمساح‌ها گفت:نگهداري تمساح -هاي زادآور از آنجايي كه محوطه وسيعي از زمين را اشغال مي‌كند وهزينه‌هاي ساخت وساز زيادي دارد، گران تمام مي‌شود.
مباركي افزود: هزينه‌هايي نظير غذا، آب ، نگهداري و مراقبت دائم را نيز بايد مدنظر قرار داد. اگر امكان تهيه اين گروه از حيوانات از طبيعت ميسر نباشد، فراهم‌سازي و توسعه گله پرورشي در اسارت ممكن است يك الزام طولاني مدت و پرخرج باشد، زيرا بيشتر تمساح‌هايي كه اهميت اقتصادي دارند، ۶سال يا بيشتر طول مي‌كشد تا با موفقيت توليدمثل كنند.
وي با اشاره به بهره‌برداري پايدار از تمساح‌ها، گفت: در برخي از كشورها به ويژه كشورهاي در حال توسعه ممكن است كه تخم تمساح‌هاي وحشي به سادگي و راحتي و با قيمت پايين در دسترس باشد، اما غذاي ارزان براي غذا دادن به تمساح‌هاي پرورشي وجود نداشته باشد.
مباركي تاكيدكرد: تمساح‌ها به عنوان گونه كليدي در زيستگاه خود به شمار رفته و فعاليت‌هاي آنها باعث بقا و حفظ ساختمان و عملكرد اكوسيستم مي‌شود.
تمساح‌ها جنبه‌هاي منحصر به فرد تاريخ طبيعي دارند كه چالش مخصوصي را براي حفاظت آنها به وجود مي‌آورد.
اين كارشناس گفت: اغلب گونه تمساح‌ها به خاطر پوست گرانقيمت آن‌هامورد بهره‌برداري قرار گرفته‌اند كه پشتوانه تجارت جهاني آنها به ارزش سالانه بيش از ۲۰۰ميليون دلار است.
در حالي كه در دهه‌هاي ۱۹۶۰ - ۱۹۵۰تجارت غيرقانوني مهمترين مشكل و عامل تهديد اين گونه بوده ، تهديدات و عوامل امروزي عمدتا شامل تخريب زيستگاه، جمع آوري تخم ، به دام افتادن در تورهاي ماهيگيري و استفاده‌هاي سنتي و دارويي از اعضاي بدن تمساح هاست.
مطالعات و بررسي‌هاي كافي و مناسب جمعيتي اين گونه تنها در هندوستان و سريلانكا صورت پذيرفته است و نشانگر آن است كه جمعيت‌ها در حالي كه عمدتا كوچك و جدا افتاده هستند، كاملا گسترده و پراكنده (مثل جمعيت اين گونه در ايران) نيز هستند. هر چند كه سريلانكا بزرگ‌ترين جمعيت وحشي اين گونه را كه به حدود دو هزار تمساح بالغ مي‌شود، داراست ، اما جمعيت يادشده تنها در دو پارك ملي اين كشور متمركز شده است.
دربررسي‌هايي كه سال‌هاي دور براي نخستين بار روي اين گونه در ايران صورت گرفت، تعداد تمساح‌ها بيش از ۵۰عدد عنوان شد و برخي ازكارشناسان در گزارش خود اين تعداد را ۵۰يا ۱۰۰و شايد بيشتر عنوان كرده اند.
اين كارشناس افزود: بررسي‌ها نشان مي‌دهد، مهمترين عامل تهديدكننده تمساح مردابي درسطح جهاني تخريب زيستگاه عنوان شده‌است و در طبقه بندي‌هاي انجام شده در فهرست سرخ “آي.يو.سي.ان” IUCN Red listاين گونه در طبقه آسيب پذير قرار گرفته است.
وي گفت: فعاليت‌هاي اقتصادي روي تمساح‌ها علاوه بر توليد پوست و چرم، در برگيرنده اقدامات و توليدات ديگري نظير گوشت ، فروش حيوانات زنده به باغ وحش‌ها ومزارع پرورش تمساح، تمساح‌هاي تاكسيدرمي شده، استفاده‌هاي تحقيقاتي و مطالعاتي (علمي آموزشي) و سرانجام مهمتر از همه استفاده‌هاي اكوتوريستي است.
هم اكنون ۲۳گونه از تمساح‌ها وجود دارند كه در تمام نقاط جهان پراكنده هستند. اين تمساح‌ها شامل آليگاتورها و كيمن‌ها ( ۸گونه)، تمساح‌هاي حقيقي ( ۱۳گونه)، گاريال شبه گاريال ( ۲گونه) هستند كه زيستگاه‌هاي آبي مناطق حاره‌اي را اشغال كرده اند.
تمساح مردابي يا پوزه‌كوتاه با نام انگليسي Muggerو نام محلي “گاندو” در ايران، اصولا گونه‌اي متعلق به شبه قاره هند بوده و مناطق پراكنش جهاني آن محدود به كشورهاي بنگلادش، هند، نپال، پاكستان، سريلانكا و ايران است.
مناطق پراكنشي آن درايران به‌عنوان غربي‌ترين منطقه پراكنش اين گونه به شمار مي‌رود. پراكنش تمساح مردابي در ايران تنها محدود به‌بخشهايي از منطقه بلوچستان‌است كه امتداد رودخانه‌هاي سرباز، كاجو و باهوكلات مهمترين حوزه‌هاي پراكنشي اين گونه را در بر مي‌گيرند.
