ولايت و امامت از نگاه شيعه و سني

در فرهنگ گران سنگ شيعه، واژه‌هايي هم چون ولي، ولايت، و امام، قداست ويژه‌اي يافته و ارزشي خاص دارند و اين با تفسير و معنايي كه اهل سنت از اين واژه‌ها مي‌كنند، كاملاً متفاوت است، شيعيان در تداوم نبوت، به نهاد امامت عقيده دارند. در زبا عربي،«امام» در اصل به معناي «رهبر» مي‌باشد. براساس معناي لغوي، امام مي‌تواند در مورد رهبران خوب و بد، هر دو به‌كار رود هم‌چنين‌ دايره رهبري امام مي‌تواند بسيار وسيع، هم چون رهبري يك ملت يا كشور يا محدود هم چون اداره يك مراسم عبادي در مسجد مانند امام جماعت باشد.
اما دركلام شيعي، امام داراي معناي اصطلاحي خاصي است. مطابق با اين اصطلاح، امام به شخصي گفته مي‌شود كه زمام امور سياسي و ديني جامعه اسلامي را از سوي خدا به عهده دارد. به عبارت دقيق‌تر، امام شخصي است كه از طرف خدا، براي رهبري جامعه اسلامي، تفسير و حمايت از دين و قانون شرع و نيز هدايت مردم در جنبه‌هاي مختلف زندگي منصوب شده و توسط پيامبر يا امام پيشين معرفي مي‌گردد. امام، خليفه خدا بر روي زمين و جانشين پيامبر است و بايد مصون از گناه، و داراي معرفت كامل به جنبه‌هاي ظاهري و باطني قرآن باشد.
ديدگاه اهل‌سنت: مسلمانان اهل‌سنت، واژه امام را مترادف با خليفه به‌كار مي‌برند. در زبان عربي، خليفه به معناي جانشين است. اين عنوان، برهركسي كه بر مسند قدرت نشسته و پس از رحلت پيامبر بر جامعه اسلامي حكومت كرده، اطلاق مي‌شود. براساس اين اصطلاح، مهم حاكميت بر جامعه اسلامي است. خليفه ممكن است از سوي مردم انتخاب شود يا توسط خليفه پيشين منصوب گردد يا توسط كميته‌اي انتخاب گشته و يا حتي با اعمال زور و استفاده از قدرت نظامي به قدرت رسيده باشد. خليفه لازم نيست مصون ازگناه يا در صفاتي هم چون ايمان و معرفت، برتر از ديگران باشد.