نورمنبعث شده از اختروشهاي قديمي دليلي بر توليد اهن در زمانهاي قديم

تلسكوپ فضايي هابل سه تا از دورترين اختروشهاي مشهور را مشاهده كرده است وشواهدي بر توليد آهن در عالم اوليه پيدا كرده است.اين رصدها نشان ميدهد كه ستارگان در مدت دو صد ميليون سال از بيگ-بنگ تشكيل شدند,واين ستاره ها قبلاً خلق شده بودند ,سپس آهن بوجود آمد درست وقتي كه اختروشها بوجود آمدند حدود 900 ميليون سال بعد از بيگ-بنگ.
آهن علامت خوبي براي موقعيت در حال تغيير يك اختروش است .؛ به گفته wolfram freuding از رصد خانه جنوب اروپا ,كه تماشاگر هابل درآن واقع شده است. ؛ين نصر هنگام بيگ-بنگ تشكيل نشده است ,بلكه در ستارگان بعد آن به وجود آمده است.اين ستارگان بايد شكل بگيرند ,سوختشان را مي سوزانند ,ومنفجر ميشوندقبل از اينكه آهن نمايان شود.اين مراحل بيشتر از 500 يا 800 ميليون سال طول ميكشد ,به همين دليل است كه ما عقيده داريم آهن رويت شده با تلسكوپ هابل در نسل اوليه ستارگان بوجود آمده است .اولين ستارگاني كه بلافاصله بعد از بيگ-بنگ تشكيل شدند.؛
منجمان مي توانند ساختار شيميايي اختروشهاو چيزهاي ديگر را با بررسي طيفشان مشخص كنند . هر عنصر اثر شيميايي يكتايي دارد كه بصورت خطهاي روشن و تاريك واقع شده در نور گسيلي از جسم داغ ظاهر مي شود . منجمان ازروي مقايسه طيف عنصرمجهول با طيف عناصر ديگر مي توانند ذرات تشكيل دهنده عنصر را بفهمند .
نوري كه الان تلسكوپ هابل مشاهده كرده است در 8/12ميليون سال قبل , از اختروشها به سوي زمين آمده است.منجمان انتظار دارند اين نور نشان دهد واقعيتهاي جزيي را در عناصر سنگين ,مثلاًنور رسيده از ستارگان قديمي خيلي دور.وجود آهن در نور اين اختروشها نشان مي دهد ستارگان بجود آمدند به عنوان عناصر سنگين پيش از آنچه منجمان فكر مي كردند . وجود آهن , و مفهوم آن , و ديگر عناصر درخشان ,نشان مي دهد عناصر اصلي در سيارات و زندگي بوجود آمدند,حداقل در بعضي جاها خيلي پيشتر از تاريخ عالم .اين خيلي پيشتر از تشكيل خود زمين در 6/4 صد ميليون سال قبل است .