كشف رازهاي گيتي با تارعنكبوتهاي كيهاني

درهمين راستا مجله «گاليله» با فابريتزيو نيكاستر و سرپرست اين تيم تحقيقاتي مصاحبه اي انجام داده است.
تيم تحقيقاتي مركز فيزيك نجوم اسميت سونيان دانشگاه هاروارد به سرپرستي «فابريتزيو نيكاسترو» كه در هفته هاي گذشته نتايج تحقيقات خود را درمجله علمي «ساينس» منتشر كردند با كمك يك شبيه سازي رايانه اي موفق شدند گستردگي ماده تاريك در جهان نزديك را مورد بررسي قرار دهند و مشاهده كنند كه اين ماده به طرف گرمايي كه به سبب تاثيرات جاذبه اي ماده تاريك شكل گرفته است، جذب مي شود.
اين دانشمندان با طرح تئوري «تار،عنكبوتهاي كيهاني» (cosmic web) توضيح دادند كه ماده تاريك به همان روشي كه تارهاي عنكبوت تشكيل مي شوند در جهان پخش مي شود. همچنين نشان دادند كه ماده زنده بخشي از ماده مرئي كيهان است كه در حدود 2.5 درصد از 5 درصد ماده معمولي جهان را تشكيل مي دهد و اين ماده مرئي تمام كهكشانها را مي سازد. اين در حالي است كه 95 درصد ديگر ماده كيهاني را ماده تاريك تشكيل داده است.
به تازگي مجله علمي «گاليه» مصاحبه اي را با «فابريتزو نيكاسترو» سرپرست اين تيم دانشمندان فيزيك نجوم انجام داده است كه در ادامه، متن اين مصاحبه را مي خوانيد:
دكتر نيكاسترو، رسيدن به راس پارادكس ماده تاريك از كجا شروع مي شود؟
موقعيت اين است: ما از 70 درصد ماده كيهاني هيچ چيز نمي دانيم. ما به اين ماده انرژي مي گوييم چرا كه فكر مي كنيم مي تواند قدرت «پس زدن» كه هستي درحال گسترش آن بوده و مخالف نيروي گرانش است را بيان كند. ما كشف كرديم كه 25 درصد از اين ماده بايد از مواد «غيرباريون» باشد اما براي 5 درصد باقيمانده مي دانيم كه چيست، اما نمي دانيم كه دركجا واقع شده است، بهتر بگويم ما موفق شديم جوانترين بخش جهان (و بنابراين دورترين نقطه جهان) رادراين تار عنكبوت بين كهكشاني ببينيم، درحالي كه درجهان نزديكتر كه منطبق بر دو سوم سن كيهان است، به نظر مي رسد كه اين ماده از بين رفته باشد.
اما اين تار عنكبوت بين كهكشاني چگونه تشكيل شده است؟
تئوري كيهان شناسي ما پيش بيني مي كند كه در ادامه انفجار بزرگ (بيگ بنگ)، اين ماده به روشي غيرهمگن و نامتجانس شروع به گسترش كرده است به طوري كه دربرخي مناطق چگالتر از نقاط ديگراست. دراين نقاط به دليل نيروي گرانش، اين ماده روي خود متلاشي شده ومنجر به شكل گيري كهكشانها مي شود كه در اين مورد ما مي توانيم تصور كنيم كه اين گروه هاي تور چگونه تشكيل شده اند. پس از آنكه اين ماده از نقطه راس گسترده شد، شروع به پيشروي و تشكيل نوعي از رودخانه هايي كرد كه به سمت اين مراكز جذب جريان مي يابند. امروز وقتي تلسكوپهاي خود را در جهت شبه ستارگان كهكشانهاي دورتر قرار مي دهيم قبل از رسيدن نور آنها به ما اين نور قطع و جذب بخشي از اين تار عنكبوت مي شود و ما برپايه تشعشعاتي كه به ما نمي رسند (طيفهاي جذب) مي توانيم اين ماده را بشناسيم.
شما همراه با محققان مركز فيزيك نجوم اسميت- سونيان و دانشگاه ايالت اوهايو توانستيد اولين اندازه گيري ماده باريوني را انجام دهيد، روند اين اندازه گيري چگونه بود؟
- در اين مورد ما محل و زمان مشاهده را به دست آوريم و لحظه مناسبي را كه در آن يك (بلاسر) كه درحقيقت يك جرم آسماني با جرم بسيار بالا درجهان دور است را تعيين كرديم. اين جرم آسماني ميزان زيادي فوتون را گسيل مي كند. ما با استفاده از اطلاعاتي كه تلسكوپ اشعه «ايكس» چاندار جمع آوري كرده بود، توانستيم وجود تنها نيمي از ماده باريوني پيش بيني شده از مدل كيهان شناسي را تخمين بزنيم.
بيشتر در مورد انرژي و ماده تاريك صحبت كنيد؟
- زماني كه ما ازانرژي تاريك صحبت مي كنيم حتي نمي دانيم به دنبال چه چيزي مي گرديم، اما اين موضوع اسرارآميز است و فروختن چيزهاي اسرارآميز به مردم آسانتر است. اما ازديدگاه علمي به نظر من مهمتر است كه اول اطلاعات خود را درباره ماده باريوني كامل كنيم، چرا كه معتقديم كه با كشفيات بيشتر دراين عرصه مي توانيم درباره هستي بيشتر بدانيم و اين چيزي است كه حتي مي تواند ما را به تحقيقات بيشتر به سوي انرژي تاريك رهنمون كند.