بررسی هدفها و پرسشها ی كتب جامعه شناسی

در حال حاضر دو نوع سیستم آموزشی نسبتا بارز در جهان وجود دارد . یكی سیستم آموزشی متمركز و دیگری غیر متمركز ودیگری غیر متمركز ، و ما دركشوری زندگی می كنیم كه در آن به شیوه سیستم آموزشی متمركز عمل می شود و با توجه به خصوصیت این نظام ،كلیه برنامه ها ،اهداف ،محتوا ، روشها و شیوه های ارزشیابی توسط عده ای از افراد متخصص و دست اندركار تعلیم و تربیت تهیه و تدوین می گردد . و چنانچه بررسی دقیقی از اهداف ، محتوا و پرسشهای بعمل آید ، میتوان نتیجه گرفت كه سیستم آموزشی در نهایت چه اهدافی را دنبال می كند .

بیان مساله :

تحقیق حاضر در صدد بررسی اهداف - پرسشها و سوالات ارزشیابی نهایی كتب جامعه شناسی مقطع متوسطه نظام جدید می باشد . تا مشخص گردد موارد فوق در چه سطح شناختی قرار دارد ؟ آیا فقط به پرورش قدرت حافظه و سطح دانش اكتفا نموده و یا اینكه به سطوح بالای شناختی نیز توجه شده است . مضافا اینكه انتظار می رود در این درس با عنایت به شیوه های نوین آموزشی برای پرورش تفكر منطقی و انتقادی و حل مساله تاكید شود ، تا زمینه پرورش شهروندان كار آمد و فرهیخته آماده گردد. از طرفی چون نظام آموزشی در حال شكل گیری به استناد این پژوهش بررسی می شودكه آیا نظام جدیدعلاوه بر جنبه های كمی به جنبه های كیفی آموزش نیز عنایت دارد .

چكیده پیشینه تحقیق :

در تحقیقی كه توسط فردی (۱۳۷۲) انجام شده است ، نتایج زیر حاصل شده است : از میان اهداف استخراج شده از مجموع كتاب های ریاضی دوره ابتدایی ، ۶۵ در صد اهداف در سطح دانش ، ۲۴ درصد در سطح درك وفهم ، و۱۱ درصد در سطح كاربستن بوده است .
تقی پور (؟) در تحقیقی نتیجه می گیرد كه كتب علوم سال اول ودوم ابتدایی بیشتر در سطح درك و سوالات كتب علوم سوم و چهارم و پنجم در سطح دانش می باشد .
جواد قندیلی (۱۳۷۳ ) در بررسی كتب تعلیمات دینی دوره راهنمایی نتیجه می گیرد كه ۵/۸۶ در صد سوالات مربوط به سطح دانش و ۲/۴ درصد در حیطه عاطفی می باشد .
معتمدی (۱۳۷۳) در بررسی نحوه ارزشیابی مدرسین درس شیوه های ارزشیابی مراكز تربیت معلم به نتایج زیر دست یافته است كه ارزشیابی ۴۷ درصد مدرسین سراسر كشور اصولی بوده ولی ۵۳ درصد آنان ارزشیابی غیر اصولی داشته اند .

روش تحقیق:

تحقیق حاضر از نوع تحقیقات توصیفی است كه در آن به توصیفی عینی ، واقعی و منظم یك موضوع پرداخته است بی آنكه نظر شخصی محقق در نتایج آن اعمال گردد .

جامعه آماری ، حجم نمونه و روش نمونه گیری:

جامعه آماری پژوهش كلیه اهداف و پرسشهای كتب جامعه شناسی ۱و۲ نظام جدید و همچنین سوالات ارزشیابی نهایی امتحان پایان ترم نواحی ششانه شهر مشهد می باشد .
در پژوهش حاضر از نمونه گیری استفاده نشد بلكه تمام جامعه آماری مورد بررسی و مطالعه قرار گرفت .

فرضیات تحقیق :

۱- بین اهداف تعیین شده در كتاب جامعه شناسی ۱ با اهداف تعیین شده در كتاب جامعه شناسی ۲ از نظر توجه به سطوح بالای شناختی تفاوت معنی داری وجود دارد .
۲- بین پرسشهای تعیین شده در كتاب جامعه شناسی ۱ با پرسشهای تعیین شده در كتاب جامعه شناسی ۲ از نظر توجه به سطوح بالای شناختی تفاوت معنی داری وجود دارد .
۳- بین اهداف و پرسشهای كتاب جامعه شناسی ۲ از نظر میزان توجه به سطوح بالای شناختی تفاوت معنی داری وجوددارد .
۴- بین اهداف و پرسشهای كتاب جامعه شناسی ۱ از نظر میزان توجه سطوح بالای شناختی تفاوت معنی داری وجود دارد .
۵- بین اهداف تعیین شده در جامعه شناسی ۱ و سوالات ارزشیابی نهایی درس از نظر میزان توجه بهسطوح بالای شناختی تفاوت معنی داری وجود دارد .
۶- بین اهداف تعیین شده در جامعه شناسی ۲ و سوالات ارزشیابی نهایی درس از نظر میزان توجه به سطوح بالای شناختی تفاوت معنی داری وجود دارد .
۷-بین پرسشهای كتاب جامعه شناسی ۱ و سوالات نهایس درس از نظر میزان توجه به سطوح بالای شناختی تفاوت معنی داری وجود دارد .
۸- بین پرسشهای كتاب جامعه شناسی ۲ و سوالات نهایس درس از نظر میزان توجه به سطوح بالای شناختی تفاوت معنی داری وجود دارد .
۹- بین كتاب جامعه شناسی ۱ و كتاب جامعه شناسی ۲ (مجموع اهداف و پرسشها ) از نظر میزان توجه به سطوح بالای شناختی تفاوت معنی داری وجود دارد .
۱۰- بین سوالات ارزشیابی نهایی از نظر میزان توجه به سطوح بالای شناختی تفاوت معنی داری وجود دارد .

نتایج تحقیق :

خلاصه نتایج تحقیق بشرح زیر می باشد :
۱- بین اهداف كتاب جامعه شناسی ۱و۲ از لحاظ میزان توجه به سطوح بالای شناختی تفاوت معنی داری وجود ندارد .
۲- بین پرسشهای كتاب جامعه شناسی ۱و۲ از لحاظ میزان توجه سطوح بالای شناختی فاوت معنی داری وجود ندارد .
۳بین اهداف و پرسشهای كتاب جامعه شناسی ۱ از لحاظ میزان توجه به سطوح بالای شناختی تفاوت معنی داری وجود ندارد
۴- بین اهداف وپرسشهای كتاب جامعه شناسی ۲ از لحاظ میزان توجه به سطوح بالای شناختی تفاوت معنی یداری وجود ندارد.
۵- بین اهداف تعیین شده در جامعه شناسی ۱ وسوالات ارزشیابی نهایی درس از نظر میزان توجه به سطوح بالای شناختی تفاوت معنی داری وجود ندارد .
۶- بین اهداف تعیین شده در جامعه شناسی۲ وسوالات ارزشیابی نهایی درس از نظر میزان توجه به سطوح بالای شناختی تفاوت معنی داری وجود ندارد .
۷- بین پرسشهای تعیین شده در جامعه شناسی ۱ و سوالات ارزشیابی نهایی درس از نظر میزان توجه به سطوح بالای شناخت تفاوت معنی داری وجود ندارد بعبارتی پرسشهای كتاب جامعه شناسی ۱ بیشتر از سوالات ارزشیابی نهایی در در سطوح بالای شناختی است.
۸- بین پرسشهای جامعه شناسی ۲ و سوالات ارزشیابی نهایی در سطوح بالای شناختی تفاوت معنی داری وجود دارد.
۹- ببین كتاب جامعه شناسی ۱و۲ از لحاظ میزان توجه به سطوح بالای شناختی در اهداف و پرسشها تفاوت معنی داری وجود ندارد .
۱۰- بین سوالات ارزشیابی نهایی در نواحی مختلف تفاوت معنی داری وجود دارد

پیشنهادهای تحقیق :

۱- در تالیف كتب جامعه شناسی محتوا به گونه ای تنظیم می شود كه دانش آموزان را قادر سازد كه مسائل اجتماعی را عمیقا درك كنند .
۲- كتاب جامعه شناسی ۲ با توجه به تحول و رشد فكری دانش آموزان غنی تر شود (از لحاظ محتوا،پرسشها واهداف ۹
۳-سطوح بالاتر یادگیری در آموزش دروس جامعه شناسی مورد توجه بیشتری قرار گیرد .
۴- توصیه می شود شیوه طرح سوالات متنوع باشد .
۵- در طراحی سوالات و اهداف به همه سطوح شناختی توجه شود .
۶- در ارزشیابی از دانش آموزان نیز توجه ویژه ای به سطوح بالای شناختی شود .
۷- برگزاری دوره های آموزش ضمن خدمت در زمینه شیوه های ارزشیابی
۸- ایجاد واحدی در آموزش و پرورش برای كنترل سوالات ارزشیابی قبل از اجرا .
منبع: سازمان آموزش و پرورش استان خراسان