كتابشناسي قرآن و اهل بيت (عليهم السلام ((1)

قرآن و عترت دو امانت الهي و دوگوهر گرانبها وميراث رسول گرامياسلام(صلي الله عليه و آله)، وسيله هدايت، سعادت و نجات انسانها هستند. اين دو گوهر گرانبها ازيك منبع نشأت گرفته و در يك مسير حركت مي كنند وبه يك مقصد منتهي خواهند شد. قرآن بدون عترت و عترت بدون قرآن، نه مورد توجه قرآن است و نه مورد تأييد عترت. ارتباط بين قرآن واهل بيت، ارتباط دوسويه است. از طرفي قرآن اهل بيت را والاترين و برترين انسانها معرفي مي كند و از طرف ديگر
دوشنبه، 4 شهريور 1387
تخمین زمان مطالعه:
موارد بیشتر برای شما
كتابشناسي قرآن و اهل بيت (عليهم السلام ((1)
كتابشناسي قرآن و اهل بيت (عليهم السلام ((1)
كتابشناسي قرآن و اهل بيت (عليهم السلام ((1)


 

نويسنده:محمد علي هاشم زاده
 
قرآن و عترت دو امانت الهي و دوگوهر گرانبها وميراث رسول گرامياسلام(صلي الله عليه و آله)، وسيله هدايت، سعادت و نجات انسانها هستند. اين دو گوهر گرانبها ازيك منبع نشأت گرفته و در يك مسير حركت مي كنند وبه يك مقصد منتهي خواهند شد. قرآن بدون عترت و عترت بدون قرآن، نه مورد توجه قرآن است و نه مورد تأييد عترت. ارتباط بين قرآن واهل بيت، ارتباط دوسويه است. از طرفي قرآن اهل بيت را والاترين و برترين انسانها معرفي مي كند و از طرف ديگر آگاه ترين انسانها به حقايق وحي اهل بيت عليهم السلام مي باشند. قرآن و عترت دو ركن اساسي اسلام وهمراه با يكديگرند و تمسك به هريك بدون ديگري نا درست و ناتمام به شمار مي آيد. اين مهم در آخرين و سرنوشت سازترين پيام الهي بر رسول گرامي اسلام بيان شده آن جا كه با ابلاغ پيام ولايت و نصب حضرت علي(ع) به انجام رسيدن وظيفه رسالت و تكميل نمودن آن را بسته به ابلاغ پيام ولايت از سوي خداوند مي سازد و دين همراه با ولايت را دين كامل مي شنـاسد و روز نصب حضـرت علي(ع)، به عنوان جانشين پيامبر را روز كامل شدن دين و تمام شدن نعمت و رضايت خويش مي داند وسرانجام تحقق اين فرمان را مايه نوميدي كافران و مخالفان از پيروزي بر اسلام مي داند. خداوند در قرآن، اهل بيت را با بهترين اوصاف و فضائل ياد كرده وآيات بسياري در شأن ومنزلت آنان نازل كرده است. علي(ع) فرموده است:
(نزل القرآن ارباعاً فربع فينا و ربع في عدوّنا و ربع في الفرائض والاحكام و ربع في السنن(قصص)والامثال. ولنا كرائم القرآن.) و در روايتي ديگر آمده است: (نزل القرآن اثلاثاً فثلث فينا و ثلث في عدوّنا وثلث في الفرائض و السّنن و الامثال.) صدها آيه در شأن اهل بيت عليهم السّلام نازل شده است كه مورد پذيرش بيشتر مفسران شيعه و فرقه هاي ديگر اسلام است. تفسير و تبيين آن آيات و نگارش كتابهاي بسيار در اين مورد بيانگر اين حقيقت است. ابن عباس مي گويد: (ما نزل في أحد من كتاب اللّه مانزل في عليّ(ع).)
و نيز مجاهد مي گويد: (نزلت في علي سبعون آية لم يشركه فيها أحد(و در بعض روايات ثمانون آية).) احمد بن حنبل مي گويد:
(ما جاء لأحد من أصحاب رسول اللّه من الفضائل أكثر مما جاء لعلي بن ابي طالب(ع).) همه اين مطالب حكايت از بلندي جايگاه اهل بيت دارد.
قرآن آكنده از آياتي است كه در شأن و منزلت اهل بيت (ع) بويژه علي (ع) است. اين همه در راستاي روشن نمودن افكار عمومي نسبت به مقام و جايگاه آن بزرگواران مي باشد. آيه تطهير(احزاب/33)، آيه مباهله (آل عمران /61)، آيه ولايت (مائده /55)، آيه تبليغ (مائده /67)، آيه اكمال ( مائده /3)، آيه انذار و آيه قربي و صدها آيه ديگر در شأن و منزلت اهل بيت (ع) نازل شده است. انديشوران جهان اسلام از فرقه هاي گوناگون اسلامي بويژه شيعه براي تبيين و روشن نمودن فضائل خاندان عصمت و طهارت با استناد به آيات شريفه قرآن آثار بسياري به رشته تحرير درآورده اند كه در بعض موارد به بررسي و تبيين صدها آيه پرداخته اند. از جمله علامه حاكم حسكاني يكي از دانشمندان حنفي قرن پنجم هجري كتاب ارزشمند (شواهد التنزيل لقواعد التفضيل) را به نگارش درآورده است. دراين اثر سترگ 296 آيه را در شأن اهل بيت پيامبر عليهم السّلام دانسته است و دراين باره 1163 روايت را به عنوان شاهد ياد كرده است. اينك در راستاي كتابشناسي موضوعي قرآن به معرفي و شناسايي كتابهايي كه درباره قرآن و اهل بيت(ع) به نگارش درآمده اند يا بخشي ازآنها اين مقوله را در بردارد مي پردازيم. دراين كتابشناسي 277 عنوان به اجمال شناسانده مي شود، ولي بدون شك شمار كتابهاي نگاشته دراين زمينه فراتر ازاين است. منابعي كه در اين مقاله مورد كند و كاو قرار گرفته است، بيش از ده عنوان است كه در مورد هر عنوان منبع يادكرد آن نيز آمده است. مهمترين منبع، كتابخانه تخصصي مركز فرهنگ و معارف قرآن كريم است كه يك سوم عناوين يادشده در اين كتابخانه موجود است. عنوانهاي موجود در مركز يادشده، با علامت ستاره مشخص شده است.
1. آيينه هدايت در اثبات ولايت از نظر قرآن و سنت (فارسي)، ابراهيم احمد اميني نجفي، تهران، كتابفروشي اسلاميه، 1392، 3 جلد، 510 ـ 382 ـ 491ص، شيعه. * 2. الآيات (اردو)، سيد سجاد حسين بن محمد حسين، دهلي، انتشارات مقبول، 1912، 172 ص، شيعه. (كتابنامه بزرگ قرآن 1/ 28) 3. آيات الائمّة، محمدرضا كوثر عليشاه ( م 1247)، چاپ: تهران. (دائرة المعارف بزرگ اسلامي 2/ 254) 4. آيات الائمه (فارسي)، ميرزا علي نقي بن علامه مولي رضا بن محمد امين همداني فرزند كوثر عليشاه (م 1297)، شيعه. (الذريعه 1/ 40) 5. آيات الائمه (فارسي)، سيد ميرمحمد علي بن سيد مهدي حسيني نياكي لاريجاني تهراني(م 1323)، چاپ سنگي، 342 ص، شيعه. (آقا بزرگ تهراني گويد: اين كتاب در حيات مؤلف چاپ شده است).(الذريعة 1/40) 6. آيات الانوار (عربي)، محمود يوسفي غروي، قم، مركز انتشارات دارالنشر اسلام، چاپ اوّل، 1372، 471 ص، شيعه. (اين كتاب مستدرك تأويل الآيات سيد شرف الدين استرآبادي است). 7. الآيات الباهرة في بقيّة العترة الطاهرة(عربي)، سيد داود ميرصابري، تهران، مؤسسه بعثت، 1402، 474 ص، شيعه. * 8. الآيات الباهرة في العترة الطاهرة(رسالة الباهرة في العترة الطاهرة) (عربي)، علي بن احمد الحسين بن موسي بن جعفر الشريف ابوالقاسم معروف به شريف مرتضي علم الهدي، (355 ـ 436)، شيعه. (الذريعه 3/15، هدية العارفين 1/ 688) * الآيات الباهرة في فضل العترة الطاهرة، ر.ك: تأويل الآيات الظاهرة في فضائل العترة الطاهرة، تأليف سيد شرف الدّين استرآبادي. (الذريعة 1/ 46) 9. آيات الباهرة في مدح الائمّة الطاهرة (فارسي)، خطي، قم: كتابخانه آيت اللّه مرعشي نجفي 7446. (كتابنامه بزرگ قرآن 1/ 43) 10. الآيات الباهرة في وصف الائمة الطاهرة (عربي)، خطي، تهران: كتابخانه مركزي دانشگاه تهران، 1/ 593.(كتابنامه برزگ قرآن 1/ 43) 11. الآيات البيّنات او بيان الآيات بالزبر و البيّنات يوسف بن احمد بن يوسف گيلاني نجفي، شيعه. (آقا بزرگ گويد: اين اثر در رشت چاپ شده است) (الذريعة 1/ 47). 12. آيات الثلاث(التطهير والولاء و... ) (عربي)، محمد حسين بن محمد نجفي(1312 ـ 1381)، شيعه. (كتابنامه بزرگ قرآن 1/ 53) 13. آيات جلي في شأن مولا علي(ع) (اردو)، علي بيك قزلباش دهلوي، هندوستان، 1330، 330 ص، شيعه. (الذريعة 26/ 17) 14. آيات الحجّة في تفسير الآيات الّتي في مناقب اميرالمؤمنين(ع) (عربي)، ميرزا علي اكبر الشّريف النجفي(م 1317)، خطي، نجف: كتابخانه سيد محمد باقر بحرالعلوم، شيعه. (الذريعة 26/ 17) 15. آيات الحجة والرجعة (عربي)، محمد علي بن مولي حسن علي همداني حايري(متولد 1293)، شيعه. (الذريعة 1/47) 16. آيات الظّهور (فارسي)، واعظ ماهر مولي علي قلي دهخوارقاني، سال نشر: 1351. (الذريعة 26/ 18) 17. آيات الفضائل (عربي)، خطي، قم: كتابخانه شخصي آيت اللّه حجّت. (كتابنامه بزرگ قرآن 1/ 59) 18. آيات الفضائل(فارسي) ميرزا علي مشهور به پيش خدمت ابن رستم، (م 1313) ايران، 1273، شيعه. (الذريعة 1/ 48) 19. آيات محكمه قرآنيه داله بر امامت ائمه عليهم السلام (فارسي)، احمد بن زين الدين احسائي (رسالة القرآن 9/ 215، كتابنامه بزرگ قرآن 1/ 66) 20. الآيات النازلة في أهل البيت عليهم السّلام (عربي)، حسن بن محمد بن يحيي نيشابوري معروف به ابن الفحام (م 408 يا 458). (كتابنامه بزرگ قرآن 1/ 68) 21. آيات النّازلة في اهل البيت عليهم السّلام (فارسي)، سيد محمد بن ابي زيد بن عربشاه وراميني(قرن 8)، خطي، قم: كتابخانه آيت اللّه مرعشي نجفي 749 ـ 750. (كتابنامه بزرگ قرآن 1/ 68) 22. آيات النازلة في ذم الجائرين علي أهل البيت عليهم السّلام، حيدر علي بن محمد حسن شيرواني. (الذريعة 1/ 48) 23. آيات النازلة في شأن علي(ع) مع تفسيرها(فارسي)، سيد عبدالحسين بن عبداللّه موسوي دزفولي لاري ( 1264 ـ 1340 يا 1324 ق)، شيراز: چاپخانه محمدي، 1314 و 1319، 111 + 62 ص. (دائرة المعارف بزرگ اسلامي 2/ 254) 24. آيات النازلة في فضائل العترة الطاهرة (عربي)، تقي الدين بن عبداللّه الحلي، (بررسي پانصد آيه در ارتباط با اهل بيت)، (الذريعة 1/ 49) 25. آيات النّبيّ واهل بيته (عربي)، خطي، برلين (رسالة القرآن 9/ 216) 26. آيات الولاية (فارسي)، سيد كاظم ارفع، تهران: مؤسسه تحقيقاتي و انتشاراتي فيض، چاپ اول، 1364، 410 ص.* 27. آيات الولاية(فارسي)، ميرزا ابوالقاسم بن محمد نبي حسيني شريفي ذهبي مشهور به ميرزا با با شيرازي(م 1286) (از اركان فقه صوفيه ذهبيه)، اين اثر تفسير 1001 آيه از قرآن است كه سيصد آيه آن در فضائل اهل بيت است و باقي آن تفسير قرآن توسط اهل بيت مي باشد، چاپ 1322، 2 جلد، 335 ـ 456 ص.* 28. آيات الولاية و برهان الهداية (عربي)، محمد بن محمد رفعت شيرازي، بمبئي، 1316، 112 ص. (كتابنامه بزرگ قرآن 1/ 72) 29. آية التطهير (عربي)، محمد مهدي آصفي، قم: دار القرآن الكريم، چاپ اوّل، 1411، 104 ص; تهران: نشر توحيد، چاپ دوّم، 1411، 163 ص. * 30. آية التطهير(عربي)، عبدالزهراء عثمان محمد، شرف، چاپ اوّل، 1414، 87 ص.
* 31. آية التطهير (عربي)، سيد محمد باقر خراساني موسوي، خطي، كتابخانه شخصي مؤلف. (كتابنامه بزرگ قرآن 1/ 75) 32. آية التطهير(اردو)، سيد حفاظت حسين ملقب به سليم بهيكپوري، چاپ هند. (الذريعه 26/ 18) 33. آية التّطهير (اردو)، سيد محمّد جعفر زيدي، پاكستان، ميمن السّادات، 1400، (كتابنامه بزرگ قرآن 1/ 75) 34. آية التطهير (عربي)، سيد محمد جواد حسيني جلالي، خطي، كتابخانه شخصي مؤلف. (كتابنامه بزرگ قرآن 1/ 67) 35. آية التطهير (اردو)، محمد باقر دهلوي (م 1372). (كتابنامه بزرگ قرآن 1/ 76) 36. آية تطهير (اردو)، سيد امير حسين نجفي(م 1408) لاهور: تعليمي پريس، 24ص، شيعه. (كتابنامه بزرگ قرآن 1/ 76) 37. آية التطهير (اردو)، تأليف بعضي از فضلاء هند، چاپ هندوستان. (الذريعه 1/50) 38. آية التطهير (عربي)، محمد سعيد بن ناصر حسين العقباني هندي(م: 1333) (معجم الدراسات القرآنيّة عند شيعة الاماميّه، 10) 39. آية التطهير روية المبتكره(عربي)، عنوان اصلي: اهل بيت يا چهره هاي درخشان در آيه تطهير، محمد فاضل لنكراني، شهاب الدين اشراقي، بيروت، چاپ اوّل، 1416، 160 ص.* 40. آية التطهير في احاديث الفريقين (عربي)، سيد علي موحد ابطحي، قم، مطبعة سيّدالشهداء، 1405، 388 ص.
منبع: پژوهش هاي قرآني



 



نظرات کاربران
ارسال نظر
با تشکر، نظر شما پس از بررسی و تایید در سایت قرار خواهد گرفت.
متاسفانه در برقراری ارتباط خطایی رخ داده. لطفاً دوباره تلاش کنید.
مقالات مرتبط
موارد بیشتر برای شما
آشنایی با آداب و رسوم جالب شب یلدا در لرستان
آشنایی با آداب و رسوم جالب شب یلدا در لرستان
آشنایی آداب و رسوم جالب شب یلدا در تبریز
آشنایی آداب و رسوم جالب شب یلدا در تبریز
آشنایی با آداب و رسوم جالب شب یلدا در رشت
آشنایی با آداب و رسوم جالب شب یلدا در رشت
قد و وزن و دور سر نوزاد 2 ماهه
قد و وزن و دور سر نوزاد 2 ماهه
قد و وزن و دور سر نوزاد 4 ماهه
قد و وزن و دور سر نوزاد 4 ماهه
خروج تروریست‌های تحریرالشام از حرم حضرت زینب(س)
play_arrow
خروج تروریست‌های تحریرالشام از حرم حضرت زینب(س)
خلاصه بازی ملوان ۱ - پرسپولیس ۲
play_arrow
خلاصه بازی ملوان ۱ - پرسپولیس ۲
تشریح جزئیات آدم‌ربایی در گلستان
play_arrow
تشریح جزئیات آدم‌ربایی در گلستان
زلزله امنیتی در آمریکا؛ ادعای عضو کنگره آمریکا از پرواز پهپادهای منتسب به ایران بر فراز آمریکا
play_arrow
زلزله امنیتی در آمریکا؛ ادعای عضو کنگره آمریکا از پرواز پهپادهای منتسب به ایران بر فراز آمریکا
روایت خبرنگار صداوسیما در دمشق از لو دادن اطلاعات اماکن حیاتی توسط فرماندهان بلندپایه بشار اسد به اسرائیل
play_arrow
روایت خبرنگار صداوسیما در دمشق از لو دادن اطلاعات اماکن حیاتی توسط فرماندهان بلندپایه بشار اسد به اسرائیل
گل دوم اتحاد کلبا به العین توسط شهریار مغانلو و پاس گل مهدی قائدی
play_arrow
گل دوم اتحاد کلبا به العین توسط شهریار مغانلو و پاس گل مهدی قائدی
گلزنی «مهدی قائدی» برابر العین در لیگ برتر امارات
play_arrow
گلزنی «مهدی قائدی» برابر العین در لیگ برتر امارات
آزمایش پلیس رباتیک کروی در چین که مجرمان را شناسایی و دستگیر می‌کند
play_arrow
آزمایش پلیس رباتیک کروی در چین که مجرمان را شناسایی و دستگیر می‌کند
اهدای انگشتر رهبر انقلاب به دختر خانمی که انگشتر ایشان را می‌خواست
play_arrow
اهدای انگشتر رهبر انقلاب به دختر خانمی که انگشتر ایشان را می‌خواست
تصویر هوایی از نابودی بالگردهای سوریه توسط ارتش رژیم اسرائیل
play_arrow
تصویر هوایی از نابودی بالگردهای سوریه توسط ارتش رژیم اسرائیل