توضیح مفاهیم ارتباطات و رسانه‌ها

فرا رسانه‌ها در درون و بیرون مجموعه‌ای از دیگر نیروها و مفاهیم فعالیت دارند. اصطلاحاتی نظیر ارتباطات، ارتباطات جمعی، رسانه‌های تخصصی و فرهنگ در تعاملشان با رسانه‌ها نیازمند تعریف هستند.

● ارتباطات:

فرا رسانه‌ها در درون جهانی وسیعتر از همهٔ اشكال ارتباطات وجود دارد. ارتباطات می‌تواند به عنوان «تعامل اجتماعی از طریق پیامها» تعریف شود (گربنر ۱۹۶۷). ارتباط می‌تواند در سطح شخصی بین افراد به‌صورت رودررو، در سطح اطلاعات بین فرستنده و گیرنده اطلاعات، و در سطح عمومی بین رسانه‌های نهادینه شده و مخاطبان باشد.
در هر یك از سطوح، فرستندگان پیامها را از طریق مجاری به دریافت‌كنندگان ارسال می‌كنند تا تأثیراتی را ایجاد و بازتاب را دریافت كنند. شخص، رشته ارتباطات با دوستان خود را قطع می‌كند و آن را به شخصیتهای دور از دسترس رسانه‌های گروهی پیوند می‌زند، یا بالعكس، و این كار به‌طور پیوسته در سراسر زندگی ما صورت می‌گیرد.

● ارتباطات جمعی:

فرا رسانه‌ها به‌ویژه با وسایل ارتباط جمعی در ارتباط هستند. عبارت ارتباط‌جمعی یا ارتباط عمومی، سریع و پایدار از طریق یك سازمان متشكل پیچیده به مخاطبانی نسبتاً وسیع، ناهمگن، و ناشناخته اشاره می‌كند. (رایت، ۱۹۵۹).
در اینجا ارتباط بین افراد به‌جای این‌كه انفرادی باشد، بین نهادهاست. كانال تلویزیونی به‌جای این‌كه پیام را مثل مجاری روابط شخصی صرفاً منتقل كند، آن را به صورت الكترونیكی یا مكانیكی تقویت می‌كند.
دریافت‌كنندگان برعكس افراد محدود، مشمول ارتباطات شخصی متنوع هستند. برخلاف فرصتهایی كه در ارتباط بین اشخاص برای موافقت با مخالفت یا مفصل حرف زدن به‌طور ارادی (آن‌گونه كه اشخاص می‌خواهند) وجود دارد، بازخورد محدود می‌شود.
به‌طور خلاصه، ارتباطات جمعی، پیامهایی را از یك منبع نهادی از طریق انتشار و توزیع مكانیكی یا الكترونیكی (نظیر نشریات یا مخابرات تلفنی) به دریافت‌كنندگان ناهمگن بسیاری (شنوندگان عمومی) با اندك فرصتهایی محدود و غیرمستقیم برای بازخورد منتقل می‌كنند. به این معنا كه یك بیننده تلویزیون نمی‌تواند به گویندهٔ خبر، به همان طریقی پاسخ گوید كه در یك رویارویی شفاهی شخصی پاسخ گوید.
اصطلاح ارتباط جمعی این استدلال نارساست كه آنچه كه «جمعی» است نمی‌تواند ارتباط خالص باشد. این دو واژه‌ را متناقض (متباین) دانسته‌اند. در برخی از زبانها، عبارت «ارتباطات عمومی» یا «ارتباطات اجتماعی» جایگزین عبارت «ارتباطات جمعی» می‌شود. از زمان ماكس وبر جامعه‌شناسان به بحث پرداختند كه آیا «جمعی» یك واژهٔ مفید برای توصیف هر نوع دسته‌بندی و پدیدهٔ اجتماعی است یا خیر.
علی‌رغم این نگرانیها، ارتباطات جمعی یك اصطلاح متداول در انگلیس است و غالباً به‌جای واژهٔ «رسانه‌ها» مورد استفاده قرار می‌گیرد.«رسانه‌ها» آن‌گونه كه قبلاً تعریف شدند، در نظر بسیاری نسبت به عبارت ابهام‌آمیز ارتباطات جمعی ترجیح داده می‌شوند. به عنوان مثال مجله فرهنگ و جامعه می‌گوید: رد اصطلاح «ارتباطات جمعی» یك انكار آگاهانه بود كه برای جلوگیری از محدودیت غیرضروری طراحی شد. (كالینز و دیگران ۱۹۸۶ ص ۳).

● رسانه‌های تخصصی

در حالی كه ارتباطات جمعی مستلزم انتقال یا دریافت از سوی گروههای وسیع است، ارتباطات رسانه‌های تخصصی غیرانبوه كانالهای انتقال نقطه به نقطه صدا، خبر یا تصویر هستند. این كانالهای رسانه‌ای تخصصی امروزه به شكل سیستمهای تلفن، شبكه‌های كامپیوتر، و تقویت‌كننده‌های الكترونیكی اخبار متداول هستند. رسانه‌های تخصصی همانند رسانه‌های ارتباطات جمعی، اجزاء اصلی فرا رسانه‌ها هستند.
منبع:مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه‌ها