تاریکی‌های سطح ماه چگونه ایجاد شده‌اند؟

تاریکی‌های سطح ماه، دشت‌های سنگی سیاه و صافی هستند که روی سطح ماه در نتیجه جریان گدازه‌ برای پر کردن دهانه آتش فشان مانند ایجاد شده‌اند.

آیا می‌دانستید؟

در سال 1969، پروازهای فضایی آپولو 11 که انسان برای اولین بار روی ماه فرود آمد، در ناحیه mare tranquallitatis قدم گذاشت.
تاریکی‌های ماه دشت‌های آتش‌فشانی صاف بر روی سطح ماه هستند. در لاتین، کلمه ماریا به معنی دریا و تاریکی‌های ماه به دلیل شباهتشان به ماه اینطور نامگذاری شده‌اند. با این حال، اگرچه آن‌ها مانند سطح آبکی به نظر می‌رسند، اما آن‌ها فقط سنگ‌های تیره رنگ هستند. این نواحی تاریک از بازالت ساخته شده‌اند، که یک نوع سنگ آذرین است. نواحی تاریک حدود 17% سطح ماه را فرا گرفته‌اند. آن‌ها حاوی ویژگی‌هایی مانند چاله‌ها و کانال‌ها هستند. انعکاس آن‌ها کمتر از ارتفاعات است، که نقاط روشن‌تر روی ماه در نتیجه محتوای بالای آهن در این منطقه است. از این رو، آن‌ها تاریک به نظر می‌رسند.

طرف دور و طرف نزدیک ماه

نواحی تاریک قسمت‌های مختلف ماه را در بر گرفته‌اند. آن‌ها در سراسر سطح ماه در سمت دور و نزدیک توزیع شده‌اند. سمت نزدیک قسمتی از ماه است که به سمت ما است و از زمین قابل مشاهده است، در حالی که سمت دور و پنهان ماه بخشی است که از زمین قابل رویت نیست. سمت نزدیک ماه شامل مناطق Mare Imbrium, Mare Humorum, Mare Nubium, Mare Frigoris, Mare Serenitatis, Mare Vaporum, Mare Tranquillitatis, Mare Crisium, Mare Anguis, Mare Undarum, Mare Fecunditatis, Mare Nectaris, Mare Cognitum, Mare Insularum, Mare Marginis, Mare Smythii, Mare Orientale, Mare Spumans, Mare Humboldtianum و Oceanus Procellarum است. نواحی تاریک ماه در سمت دور ماه شامل مناطق Mare Moscoviense و Mare Ingeniiاست. Mare Australe در منطقه تداخلی بین طرف نزدیک و طرف دور (سمت پنهان) ماه واقع شده است.

تشکیل تاریکی ماه

ماه دارای تعداد زیادی دهانه (گودال دایره‌ای بر روی سطح ماه) و تاریکی صاف بزرگ روی سطح است. در طول شکل‌گیری منظومه شمسی، بسیاری از مواد بیشتر در حالت گازی یا به شکل گرد و غبار و اجسام بزرگ مانند سیارک‌ها و ستاره‌های دنباله‌دار رها شدند. گفته شده است که این مواد با ماه برخورد کرده‌اند و در نتیجه منجر به تشکیل حوضه‌ها و چاله‌ها شده‌اند. این دهانه‌ها تا صدها کیلومتر اندازه‌گیری شده‌اند.
با توجه به اینکه ماه فاقد جو است، در برابر بارش اجسام بدون حفاظ است. از این رو، درجه حرارت ماه از زمین بیشتر است و بر خلاف زمین به جای اینکه نور و حرارت را منعکس کند، آنها را جذب می‌کند. علاوه بر این، هیچ فرسایش و تغییرات زمین شناختی برای این دهانه‌ها رخ نمی‌دهد. تاریکی‌های ماه در حدود 3.9 تا 4.5 میلیارد سال قبل زمانی که یک رشته از فوران‌های آتش فشانی بر روی ماه اتفاق افتاد، شکل گرفته است. مواد آتش فشانی از درون ماه فوران کرد و از ترک‌های سطح ماه به روی سطح جاری شد و در حین گلوله‌باران توسط اجرام آسمانی تشکیل شد. این گدازه‌ها مثل سیل جاری شدند و در مسیر خود بسیاری از چاله‌ها را پوشش دادند و در نتیجه تاریکی‌های ماه شکل گرفت. به همین دلیل، تعداد دهانه‌ها در تاریکی‌های ماه نسبت به دیگر جاهای ماه کمتر است. اندازه بزرگترین منطقه تاریک بیش از 1000 کیلومتر است. ترکیب تاریکی ماه شامل، سنگ‌های آذرین که بالت نامیده می‌شود است و زمانی تشکیل شد که گدازه سرد شد و بر روی سطح مستحکم گشت.

توزیع تاریکی‌های ماه

• بسیاری از این تاریکی‌ها در سمت نزدیک ماه تشکیل شده، در حالی که تعداد بسیار کمی در سمت دور وجود دارد. دلیل این امر هنوز مشخص نیست. یکی از توضیحات این است که پوسته در سمت دور ماه ضخیم‌تر است، و بنابراین در سمت نزدیک مواد آتش فشانی با توجه به پوسته نازکتر راحت‌تر به سطح می‌آیند. از این رو، همچنان‌که مشاهده می‌کنیم در سمت دور تاریکی کمتری وجود خواهد داشت.
• با این حال، نظریه متناقضی می‌گوید که باریک‌ترین پوسته موجود در سطح ماه در سمت دور است، بنابراین توضیحات این نظریه متناقض با نظریه قبلی است. اما آنچه که ما مشاهده می‌کنیم این است که تاریکی بیشتری در سمت نزدیک وجود دارد. در نتیجه این نظریه نمی‌واند توزیع تاریکی در سمت نزدیک و دور را شرح دهد.
• با این حال، نظریه دیگری می‌گوید که مواد رادیواکتیو بیشتری در داخل سمت نزدیک نسبت به سمت دور وجود دارد. این نظریه توزیع تاریکی را شرح نمی‌دهد زیرا گلوله‌بارانی که ماه را شکل داده است به احتمال زیاد منجر به ترکیب مساوی همه مواد شده است.
تاریکی‌های ماه همچنین شامل یک اوکئانوس (اقیانوس) همراه با ویژگی‌های شناخته شده‌ای به عنوان لاکوس (دریاچه)، پالوس (مرداب) و سینوس (خلیج) است.