آنقوت
نويسنده: دکتر آروین یعقوبیان
آنقوت (Ruddy Shelduck) با نام علمي Tadorna Ferruginae، عضو خانواده مرغابيان Anatidae (خانواده‌اي كه شامل اردك‌ها، غازها و قوها نيز مي‌شود) و زير خانواده اردك‌هاي غاز‌نما (Shelduck) يا Tadorninae مي‌باشد.
اردك‌هاي غاز‌نما داراي شكل ظاهري شبيه غاز بوده و نسبت به اردك، جثه‌اي كمي بزرگ‌تر و سر و گردني درازتر دارند.
در تبت و مغولستان، بودايي‌ها آنقوت را مقدس مي‌شمارند. در افسانه‌هاي اسلاو نيز آنقوت حيوان مقدسي است.
در هنگام پر‌ريزي، ظاهر آنقوت تغييرات بسياري مي‌يابد هر چند كه روند پر‌ريزي تدريجي و نامحسوس است. در خارج از فصل جفت‌گيري، طوق گردني سياه رنگ در پرنده نر كم رنگ‌تر شده يا كاملاً محو مي‌شود به عبارت ديگر پرهاي گردن جنس نر سالي دو بار عوض مي‌شود.
جوجه‌ها بعد از تولد و در دوره‌اي كه هنوز پوشيده از كرك هستند داراي رو تنه قهوه‌اي تيره و زير تنه سفيد رنگ مي‌باشد. صورت اغلب سفيد و پاها و منقار خاكستري رنگ است. پرندگان نابالغ شبيه بالغين هستند ولي رنگ پر و بال آنها كم رنگ‌تر بوده و علائم خاكستري رنگ، روي بال‌ها دارند. پرواز آنقوت بيشتر شبيه غاز است تا اردك. پرواز آن، مانند اردك‌هاي سر سبز، سريع و مستقيم با بال زدن‌هاي آهسته مي‌باشد. در اين حالت، آنقوت را مي‌توان از روي قوس گردن و افتادگي شانه، از اردك‌هاي سر سبز تشخيص داد. در پرواز، پوش‌پرهاي سفيد بال كاملاً مشخص است.
آنقوت‌ها صداهاي بلند و خشن شبيه غاز توليد مي‌كنند. آنها هنگامي كه به طور گروهي روي آب شنا مي‌كنند يا در هوا پرواز مي‌نمايند، صداهاي شيپور مانندي شبيه «انگ- انگ» ( ang-ang ) در مي‌آورند.
گرچه جمعيت‌هاي بسيار كوچكي از آنقوت در شمال غربي آفريقا و اتيوپي وجود دارد ولي بيشتر اين پرنده در مناطق مركزي و جنوبي اوراسيا، از جنوب شرقي اروپا تا آسياي مركزي و جنوب شرقي چين و در زمستان تا هندوستان و اندونزي پراكنده است. در جنوب شرقي اروپا و جنوب اسپانيا بسيار كمياب مي‌باشد در محدوده آسيا به وفور يافت مي‌شود ولي آنقوت‌ها عمدتاً مهاجر بوده و زمستان را در جنوب آسيا مي‌گذراند.
آنقوت‌ها را مي‌توان در كشورهايي چون الجزاير، مصر و اتيوپي، فرانسه، آلمان، بلغارستان، بلژيك، بلاروس، كره، ژاپن، چين و هند يافت. اين پرنده در ايران و كشورهاي حاشيه آن نظير تركيه، ارمنستان، آذربايجان، تركمنستان و قزاقستان، افغانستان، پاكستان، عمان، امارات متحده عربي، عربستان، كويت و عراق نيز وجود دارد.
در ايران، آنقوت‌ها در اغلب مناطق شمال، غرب و جنوب ايران ديده مي‌شوند. به طور كلي محدوده پراكندگي اين گونه در جهان بسيار گسترده است به طوري كه بر اساس تخمين‌هاي به عمل آمده، بين 1 تا 10 ميليون كيلومتر مربع را شامل مي‌شود. جمعيت جهاني آنقوت را 170 تا 220 هزار قطعه تخمين مي‌زنند.
آنها شناگران ماهري بوده و در هنگام شنا، سر خود را راست گرفته و جلوي بدن را پايين مي‌دهند.
اگر چه آنقوت‌ها ممكن است در سراسر سال، در برابر ديگر پرندگان، حالت ستيزه‌جو داشته باشند ولي در زمان توليد‌مثل، بيشتر طالب قلمرو هستند به طوري كه پرنده نر فعالانه از محدوده خودش دفاع مي‌كند و ديگر پرندگان آبزي را از آن دور مي‌كنند. ولي غير از اين زمان، اغلب سال را در همراهي با ديگران و بعضاً در قالب گله‌هاي چند هزارتايي مي‌گذرانند. گروه‌هاي خانوادگي (هم والدين و هم فرزندان يك ساله آنها) تمايل دارند در قالب يك واحد در كنار هم بمانند. آنقوت‌ها معمولاً به صورت جفت جفت يا گروه‌هاي كوچك ديده مي‌شوند و به ندرت گله‌هاي بزرگي مي‌سازند. در عين حال در درياچه‌ها يا رودهاي آرام اجتماعات زمستاني بسيار بزرگي ممكن است تشكيل دهند.
در اسارت، آنقوت‌ها خلق و خوي تهاجمي و غيراجتماعي دارند و بهتر است به صورت جفت جفت نگهداري شوند مگر آن كه محدوده خيلي بزرگي براي آنها در نظر گرفته شود. در اين صورت، مي‌توان آنها را با ديگر گونه‌ها يك جا نگه داشت هر چند در زمان توليد‌مثل، پرخاشگر هستند:
آنقوت‌ها پرندگان پر طاقتي بوده و قادر به تحمل آب و هواي بسيار سرد مي‌باشند.
پرندگان جوان تا دو سالگي قادر به توليد‌مثل نيستند.
منبع:http://www.irandeserts.com
تصاوير زيبا و مرتبط با اين مقاله
اردك‌هاي غاز‌نما داراي شكل ظاهري شبيه غاز بوده و نسبت به اردك، جثه‌اي كمي بزرگ‌تر و سر و گردني درازتر دارند.
در تبت و مغولستان، بودايي‌ها آنقوت را مقدس مي‌شمارند. در افسانه‌هاي اسلاو نيز آنقوت حيوان مقدسي است.
مشخصات
در هنگام پر‌ريزي، ظاهر آنقوت تغييرات بسياري مي‌يابد هر چند كه روند پر‌ريزي تدريجي و نامحسوس است. در خارج از فصل جفت‌گيري، طوق گردني سياه رنگ در پرنده نر كم رنگ‌تر شده يا كاملاً محو مي‌شود به عبارت ديگر پرهاي گردن جنس نر سالي دو بار عوض مي‌شود.
جوجه‌ها بعد از تولد و در دوره‌اي كه هنوز پوشيده از كرك هستند داراي رو تنه قهوه‌اي تيره و زير تنه سفيد رنگ مي‌باشد. صورت اغلب سفيد و پاها و منقار خاكستري رنگ است. پرندگان نابالغ شبيه بالغين هستند ولي رنگ پر و بال آنها كم رنگ‌تر بوده و علائم خاكستري رنگ، روي بال‌ها دارند. پرواز آنقوت بيشتر شبيه غاز است تا اردك. پرواز آن، مانند اردك‌هاي سر سبز، سريع و مستقيم با بال زدن‌هاي آهسته مي‌باشد. در اين حالت، آنقوت را مي‌توان از روي قوس گردن و افتادگي شانه، از اردك‌هاي سر سبز تشخيص داد. در پرواز، پوش‌پرهاي سفيد بال كاملاً مشخص است.
آنقوت‌ها صداهاي بلند و خشن شبيه غاز توليد مي‌كنند. آنها هنگامي كه به طور گروهي روي آب شنا مي‌كنند يا در هوا پرواز مي‌نمايند، صداهاي شيپور مانندي شبيه «انگ- انگ» ( ang-ang ) در مي‌آورند.
زيستگاه و پراكندگي
گرچه جمعيت‌هاي بسيار كوچكي از آنقوت در شمال غربي آفريقا و اتيوپي وجود دارد ولي بيشتر اين پرنده در مناطق مركزي و جنوبي اوراسيا، از جنوب شرقي اروپا تا آسياي مركزي و جنوب شرقي چين و در زمستان تا هندوستان و اندونزي پراكنده است. در جنوب شرقي اروپا و جنوب اسپانيا بسيار كمياب مي‌باشد در محدوده آسيا به وفور يافت مي‌شود ولي آنقوت‌ها عمدتاً مهاجر بوده و زمستان را در جنوب آسيا مي‌گذراند.
آنقوت‌ها را مي‌توان در كشورهايي چون الجزاير، مصر و اتيوپي، فرانسه، آلمان، بلغارستان، بلژيك، بلاروس، كره، ژاپن، چين و هند يافت. اين پرنده در ايران و كشورهاي حاشيه آن نظير تركيه، ارمنستان، آذربايجان، تركمنستان و قزاقستان، افغانستان، پاكستان، عمان، امارات متحده عربي، عربستان، كويت و عراق نيز وجود دارد.
در ايران، آنقوت‌ها در اغلب مناطق شمال، غرب و جنوب ايران ديده مي‌شوند. به طور كلي محدوده پراكندگي اين گونه در جهان بسيار گسترده است به طوري كه بر اساس تخمين‌هاي به عمل آمده، بين 1 تا 10 ميليون كيلومتر مربع را شامل مي‌شود. جمعيت جهاني آنقوت را 170 تا 220 هزار قطعه تخمين مي‌زنند.
تغذيه و رفتار
آنها شناگران ماهري بوده و در هنگام شنا، سر خود را راست گرفته و جلوي بدن را پايين مي‌دهند.
اگر چه آنقوت‌ها ممكن است در سراسر سال، در برابر ديگر پرندگان، حالت ستيزه‌جو داشته باشند ولي در زمان توليد‌مثل، بيشتر طالب قلمرو هستند به طوري كه پرنده نر فعالانه از محدوده خودش دفاع مي‌كند و ديگر پرندگان آبزي را از آن دور مي‌كنند. ولي غير از اين زمان، اغلب سال را در همراهي با ديگران و بعضاً در قالب گله‌هاي چند هزارتايي مي‌گذرانند. گروه‌هاي خانوادگي (هم والدين و هم فرزندان يك ساله آنها) تمايل دارند در قالب يك واحد در كنار هم بمانند. آنقوت‌ها معمولاً به صورت جفت جفت يا گروه‌هاي كوچك ديده مي‌شوند و به ندرت گله‌هاي بزرگي مي‌سازند. در عين حال در درياچه‌ها يا رودهاي آرام اجتماعات زمستاني بسيار بزرگي ممكن است تشكيل دهند.
در اسارت، آنقوت‌ها خلق و خوي تهاجمي و غيراجتماعي دارند و بهتر است به صورت جفت جفت نگهداري شوند مگر آن كه محدوده خيلي بزرگي براي آنها در نظر گرفته شود. در اين صورت، مي‌توان آنها را با ديگر گونه‌ها يك جا نگه داشت هر چند در زمان توليد‌مثل، پرخاشگر هستند:
آنقوت‌ها پرندگان پر طاقتي بوده و قادر به تحمل آب و هواي بسيار سرد مي‌باشند.
توليد‌مثل
پرندگان جوان تا دو سالگي قادر به توليد‌مثل نيستند.
وضعيت بقا
منبع:http://www.irandeserts.com
تصاوير زيبا و مرتبط با اين مقاله
