مراقبتهاي دوران نوزادي

در دوره نوزادي يعني چهار هفته اول زندگي، بدن انسان مقاومت کمتري در برابر ميکروبها و عوامل مثل سرما دارد و به دليل ناتواني به مراقبت ما نيازمند است. اگر نوزادي به بيماري مبتلا شود خطر مرگ او بيشتر از دوره هاي ديگر زندگي است. بنابراين بايد علامتهاي خطر دوران نوزادي را شناخت و اگر نوزادي اين علامتها را داشت، فوري از پزشک کمک گرفت.

نکات قابل توجه در مراقبت از نوزاد:

براي حفظ درجه حرارت بدن نوزاد بهتر است درجه حرارت اتاق 25 تا 28 درجه سانتيگراد و هواي اتاق تازه باشد.

در اتاقي که نوزاد نگهداري مي شود، بهتر است با بستن در و پنجره از جريان سريع هوا يا کوران جلوگيري کرد.

کهنه و ملافه هاي خيس را بايد بلافاصله عوض کرد.

نوزاد را نبايد روي سطوح سرد مثل ملافه يا ترازوي سرد گذاشت چون خيلي زود حرارت بدنش را از دست مي دهد.

براي فهميدن حرارت بدن نوزاد، پاهاي او را لمس مي کنيم. اگر درجه حرارت بدن نوزاد پايين بود، بهتر است با وسيله گرم کننده مناسب اتاق را گرمتر کرد و لباس کافي به نوزاد پوشاند و نوزاد را در آغوش مادر گذاشت.

اگر با انجام کارهاي لازم بدن نوزاد گرم نشد و مخصوصاً علامتهاي ديگر مثل بي حالي و کم شدن حرکتهاي نوزاد، گريه ضعيف و مک زدن ضعيف داشت و فوري او را نزد پزشک ببريد.

داغ شدن بدن نوزاد هم خطرناک است. نبايد او را در برابر نور مستقيم خورشيد از پشت شيشه، کنار شوفاژ يا بخاري يا زير کرسي گذاشت يا لباس زياد از حد به او پوشاند.

اگر بدن نوزاد گرم بود، مي توان لباسهاي او را کم کرد. اگر گرماي بدن نوزاد با وجود انجام کارهاي گفته شده در عرض 1 تا 2 ساعت پايين نيامد و بي حال بود، او را نزد پزشک ببريد.

مراقبتهاي مورد نياز نوزاد:

1) مراقبت از بند ناف:

زمان افتادن بند ناف معمولاً در عرض 2 هفته اول است و در حدود 3 تا 45 روزگي طبيعي مي باشد.

ناف نوزاد مي تواند محل ورود ميکروبها باشد پس تميز نگه داشتن آن الزامي است.

قبل و بعد از دست زدن به ناف، دستها را بشوييد.

روي ناف چيزي نگذازيد.

کهنه نوزاد را زير بند ببنديد.

اگر ناف آلوده شده، با آب تميز و صابون بشوئيد و با پارچه تميز خشک کنيد.

اگر ناف قرمز يا چرکي و يا خون آلود است، نوزاد را به مراکز بهداشتي درماني يا نزد پزشک ببريد.

حمام کردن روزانه به روش درست زياني ندارد.
هشدار: شکم يا ناف را بانداژ نکنيد. هيچ ماده يا دارويي روي ناف نگذاريد. ناف را دستکاري نکيند.
2) خوابيدن نوزاد:

هنگام خواب از پشه بند يا توري (در روز يا شب) استفاده کنيد.

نوزاد را به شکم نخوابانيد.

محيط نوزاد را عاري از دود، بخصوص دود سيگار نگه داريد.

نوزاد (مخصوصاً نوزاد کوچک) را از بچه ها و بزرگسالان بيمار دور نگه داريد.
3) مراقبت از چشم:

از هيچ ماده يا دارويي براي چشم استفاده نکنيد مگر به دستور پزشک.

اگر چشم قرمز يا متورم است يا ترشح چرکي دارد، نوزاد را به مرکز بهداشتي درماني ببريد.
4) بهداشت فردي (شستشو، حمام کردن):

نوزاد درا زودتر از 6 ساعت بعد از به دنيا آمدن حمام نکنيد.

بعد از حمام کردن او را کاملاً خشک کنيد و بپوشانيد و براي نوزاد کوچکتر اتاق گرمتر باشد.

روزانه صورت، گردن و زير بغل نوزاد را بشوييد.

باسن او را هرگاه کثيف شد، شستشو داده و کاملاً خشک کنيد.

جهت جلوگيري از ادرار سوختگي نوزاد را تميز شسته و خشک کنيد.

در صورت ادرار سوختگي از روغن بادام يا وازلين استفاده کرده و به هيچ وجه از پودر استفاده نکنيد.

دانستنيهاي دوران نوزادي

تنفس نوزاد با بيني است. ممکن است در زمانهاي کوتاه (5 تا 10 ثانيه) بخصوص در نوزادان نارس، تنفس او قطع شود که مي تواند طبيعي باشد.

در روزهاي اول زندگي مدفوع سياه رنگ است اما کم کم رنگ طبيعي پيدا مي کند.

نوزاد حتماً بايد در 24 ساعت اول ادرار و در 48 ساعت اول مدفوع داشته باشد.

در نوزادي که خوب رشد مي کند و حال عمومي خوبي دارد اگر مدفوع آبکي و شل چند دفعه در روز (تا 10 بار) باشد يا هر چند روز يکبار باشد طبيعي است.

کبود بودن خفيف انتهاي انگشتان دست و پا در روز اول تولد، مي تواند طبيعي باشد و بعد از آن از بين مي رود.

در روزهاي سوم و چهارم تولد ممکن است بدن نوزاد پوسته ريزي کند که طبيعي است.

ممکن است لکه هاي قرمز رنگي روي پلک و يا پشت گردن ديده شوند که در طول چند ماه از بين مي روند.

در روزهاي اول تولد، گريه نوزاد بدون اشک است اما ممکن است از هفته دوم اشک ريختن همراه گريه شروع شود. ولي بيشتر شيرخوران در سن 1 تا 3 ماهگي هم بدون اشک گريه مي کنند.

ممکن است در سفيدي چشم نوزاد بر اثر فشار در زمان زايمان قرمزي يا خويزيزي ديده شود که در طول چند روز خود به خود برطرف مي شود.

بعضي از نوزادان در هنگام تولد ممکن است يک يا دو دندان داشته باشند وجود اين دندانها نگران کننده نيست ولي اگر اين دندانها شل هستند بايد به مرکز بهداشتي درماني جهت کشيدن داندانها مراجعه شود.

در سقف دهان نوزادان دانه هاي سفيد رنگي ديده مي شود که معمولاً خود به خود در طول چند هفته از بين مي روند.

نوزاد معمولاً در هنگام دست و پازدن ممکن است حرکتهاي ناگهاني و شديد به دست و يا زانوانش بدهد که طبيعي است.

ممکن است در روزهاي اول تولد پستان نوزاد سفت شود، ورم و ترشح داشته باشد که پس از چند روز معمولاً به حالت اول برمي گردد.

ممکن است نوزادان دختر خونريزي از دستگاه تناسلي داشته باشند که مختصر است و خود به خود قطع مي شود.

زردي در نوزاد مي تواند باعث عقب ماندگي ذهني و حتي مرگ نوزاد شود.

هر نوزادي که به زردي دچار مي شود حتي اگر حالش خوب باشد، بايد در اولين فرصت نزد پزشک برده شود.