منافقین به صورت هسته‌های کوچک در دنیا متفرق خواهند شد

گفت و گو با با دکتر حسین علائی

گفت و گوى با دکتر حسین علائی درباره وضعیت کنونی منافقین در عراق و احتمال خروج آنها از این کشور.
آقای علائی روز دو شنبه سربازان عراقی وارد پایگاه اشرف شده و کنترل آن را بر عهده گرفتند. اما آقای دباغ سخنگوی دولت عراق گفت که ما تنها برای رفع مشکلات اعضای منافقین به این پایگاه آمدیم و قصد داریم بر اساس اصول حقوق بشر نیازهای آنها را برطرف کنیم. نظر شما در این زمینه چیست؟
از زمانی که عراق به اشغال امریکا در آمد یکی از مسائل مهم برای امریکایی ها این بود که با مجاهدین خلق در داخل عراق که همیشه به عنوان بازوی صدام علیه ایران و علیه انتفاضه و جریان های مخالف رژیم صدام حسین در عراق عمل کردهاند، چگونه رفتار کنند. امریکا از همان ابتدای اشغال عراق سازمان مجاهدین خلق و نیروهای آن را در داخل پایگاههای خودشان که مهمترین آنها پایگاه اشرف در نزدیکیهای بغداد بود، نگهداری کرد. اداره درون پایگاه را به خود منافقین واگذار کرد و بیرون آن را در کنترل گرفت و هدفش این بود که سازمان منافقین در کنترل ارتش امریکا در داخل عراق رفتار کنند.
از زمانی که دولت قانونی در عراق بر سر کار آمد یکی از مسائل مهم امنیتیای که در مذاکرات بین مقامات جمهوری اسلامی ایران و عراق مطرح میشده تعیین تکلیف سازمان منافقین به عنوان یک گروه تروریستی ضد جمهوری اسلامی ایران بوده است. ایران در خواست این را داشته که پایگاههای منافقین در داخل عراق برچیده و افراد آنها تحویل جمهوری اسلامی ایران بشوند. اما امریکا هیچ گاه اجازه چنین کاری را نداد. امریکایی ها فکر میکردند از منافقین به عنوان سازمانی هم برای جاسوسی و کسب اطلاعات از ایران هم به عنوان ابزاری برای مذاکره با ایران استفاده کند. بنابر این آنها را حفظ کردند و برخی از سران منافقین با کنترل امریکایی ها به خارج از عراق رفتند و برخی دیگر نیز که در داخل عراق هستند در کنترل سیاستهای امریکا تاکنون عمل کردند.
در شرایط فعلی امریکا میخواهد این مسئله را به گونهای حل بکند تا فشار جمهوری اسلامی ایران را از روی دوش خودش بردارد. از این رو پذیرفته که از نظر ظاهری اداره اروگاه اشرف را به دولت عراق واگذار بکند. اما سیاستگذاری و نحوه رفتار با منافقین هنوز در اختیار امریکاییها است و در واقع ارتش عراق به عنوان ابزاری برای امریکاییها در کنترل این اردوگاه عمل خواهد کرد و به طور کامل اختیار منافقین تحت کنترل دولت عراق قرار نگرفته است. بر همین اساس دولت عراق تلاش میکند، آرام آرام فضای اختیارات خودش را در ارتباط با منافقین افزایش دهد و کنترل این منطقه را بر عهده بگیرد. طبیعتا گفتاری که علی دباغ سخنگوی دولت عراق مطرح کرده، در همین راستا است. معمولا چون سازمان منافقین در زمان صدام حسین با هزینههای دولت عراق و پس از آن نیز با کمکهای مالی امریکا و اروپا و بعضا هم دولت عراق اداره میشده است. اکنون هم طبیعتا چنین سخنی به معنای کمک به آنها برای کنترل منافقین از سوی دولت عراق تلقی میشود و به نظر میرسد که در مدیریت منافقین در داخل عراق تغییراتی ایجاد شده و نقش دولت عراق نسبت به امریکایی ها افزایش پیدا کرده است.
گفته میشود، دولت عراق به منافقین تا عید فطر ضرب الاجل داده تا خاک عراق را ترک کنند. آیا به نظر شما چنین چیزی صحت دارد و اصولا قابل اجرا است؟
دولت عراق هم تحت فشار ایران است و هم بسیاری از مقامات عراق خودشان کسانی هستند که در دوران انتفاضه از منافقین ضربه و لطمه خوردند. طبیعتا آنها تلاش میکنند این مسئله را حل بکنند. بهترین راه حل هم شاید برای آنها و امریکایی ها این باشد که منافقین را از عراق به سایر نقاط دنیا و کشورهای مختلف جهان پراکنده کنند. بر این اساس شاید بتوان گفت امریکایی ها احتمالا برنامهای دارند تا هستههای مختلف منافقین را در کشورهای مختلف اروپایی و حتی عربی و خود امریکا تشکیل بدهند و یک هستههای جدیدی که بتوانند کار سیاسی علیه جمهوری اسلامی ایران انجام دهند و در عین حال سازمان خودشان را هم حفظ بکنند، به وجود بیاورند. آنها نگرانی شان این است که منافقین به ایران تحویل داده شوند و مسئله سازمان مجاهدین خلق به طور کامل حل بشود و این سازمان عملا منحل شود. بنابر این از طریق دولت عراق در حال انجام این کار هستند. برای دولت عراق مسئله مهم این است که اعضای این سازمان در داخل عراق نباشند.
آیا وقوع چنین اتفاقی در جایی که ایران کمتر کنترلی میتواند بر آن داشته باشد، آیا به ضرر ایران تمام نخواهد شد؟
از یک جهت ممکن است در دراز مدت چنین اثری را داشته باشد. اما در کوتاه مدت از هم پاشیدگی این سازمان که یک سازمان مسلح شبه نظامی به شمار میرود و دارای یک سازماندهی کاملا نظامی است و در کنار هم بودن به آن امکان میدهد که فضایی را به وجود بیاورد تا بتواند عملیات نظامی علیه ایران انجام بدهد، شاید از این جهت در کوتاه مدت به نفع جمهوری اسلامی است که آنها را از داخل عراق بیرون کرده و پراکنده بکنند. شاید این پراکندگی باعث بشود که بسیاری از اعضای این سازمان که در شرایط نامساعد به سر میبرند و به دنبال فرصتی برای جدا شدن از این سازمان می­گردند، در واقع چنین زمینهای فراهم بشود تا نتوانند تشکل قبلی خود را حفظ بکنند.
اما در عین حال جمهوری اسلامی باید به این مسئله توجه داشته باشد که ممکن است امریکایی ها به کمک سازمان منافقین بخواهند یک نوع سازماندهی جدیدی را برای این تشکل به وجود بیاورند که آنها را از قالب نظامی خارج و به عنوان هستههای سیاسی مخالف جمهوری اسلامی در برخی از نقاط دنیا و کشورهایی که با ایران مسئله دارند مثل برخی از کشورهای اروپایی و امریکا پراکنده بکنند و از آنها در آینده استفاده کنند.
ایرانیها اخیرا میان اعضای مجاهدین توبهنامه پخش کردهاند تا شاید بتوانند برخی از اعضای منافقین را به ایران باز گردانند. فکر میکنید چنین راهکارهایی بتواند جواب دهد؟
ایران از سابق به دنبال این بوده است که اعضای منافقین را به داخل ایران برگرداند. به خصوص آن افرادی که ترور یا قتلی انجام ندادهاند. همواره تلاش داشته آنها را آرام آرام به خانوادههایشان بر گرداند و در واقع این سازمان را با جدا کردن اعضایش از آن به سمت انحلال ببرد. این سیاستی بوده است که تا کنون اجرا شده و صدها نفر هم تا کنون به ایران بازگشته و به خانوادههایشان پیوستهاند. این سیاست موفقی بوده است. طبیعتا در شرایط کنونی که فشار بر سازمان منافقین افزایش پیدا کرده شاید فرصت بیشتری باشد که همان سیاست با موفقیت دنبال شود. به هر حال آن چیزی که از درون اروگاه اشرف تا کنون منتشر شده این است که بسیاری از اعضای سازمان منافقین تمایل به ادامه همکاری با آن سازمان را ندارند و شیوه اداره آنجا را بسیار خفقانآور و استبدادی ارزیابی می­کنند و احساس میکنند زندگی شان دهها سال در داخل آن سازمان تباه شده و به دنبال یک زندگی آرام و بیدردسری میگردند. بنابر این برای این افرادی که دارای چنین زمینههایی هستند، پخش چنین کاغذهایی و دادن این اطمینان که اگر داخل ایران بیایند میتوانند زندگی عادی خودشان را به شرطی که به مسیر سابق برنگردند ادامه بدهند، شاید اقدام موثری باشد.