مترجم: آناهیتا خاقانی
منبع:راسخون
منبع:راسخون
به غیر از تجربه منحصر به فردی که سفر به فضا دارد، این سفر ممکن است تاثیرات خاصی را بر بدن داشته باشد که ممکن است مشکلات سلامتی کوتاه مدت و همچنین بلند مدت را در آینده به همرا داشته باشد . این مقاله شما را از مشکلات سلامتی احتمالی و تاثیرات منفی که سفر به فضا ممکن است بر بدنتان داشته باشد، آگاه میکند.
بیماری فضایی
حدود 60 الی 70 درصد فضانوردان، بیماری ناشی از حرکت را در فضا تجربه کردهاند، که این بیماری طی 2 تا 3 روز و به محض آنکه آنها به محیط فضا عادت کنند، فروکش میکند.همه ما میدانیم که بدن ما به طور خاص برای زندگی روی زمین در نظر گرفته شده است. ما به خوبی به محیط زمین عادت کردهایم که حتی کوچک ترین تغییری در این محیط میتواند آسیب مخربی بر بدن وارد کند و عملکرد اندامهای مختلف را دچار اختلال میکند. این اختلال زمانی که فضانوردان به خارج فضا، جایی که شرایط محیط کاملا متفاوت از محیط زمین است، حرکت میکنند حتی بیشتر هم میشود.
لحظهای که فضانورد از جو زمین خارج میشود، بدن او با توجه به تغییر در محیط، شروع به تجربه تغییراتی میکند. مهمترین تغییری که همه ما میدانیم، نبود جاذبه و بیوزنی است. در حالی که روی زمین، بدن انسان به طور کلی به شرایط طبیعی زمین واکنش نشان میدهد و از این رو با آن سازگاری مییابد. از سویی دیگر، زمانی که فضانورد به فضا وارد میشود، بدن او شروع به واکنش دادن با شرایط عادی موجود در آنجا میکند. در حین انجام آن، انسان شروع به تجربه اثرات شدیدی در بدن خو میکند که در زیر مورد بحث قرار گرفته است. نگاهی به آنها بیاندازید.
تاثیرات بیوزنی بر انسان
افزایش قد
هنگامی که فضانورد به فضا وارد میشود، به دلیل عدم وجود نیروی جاذبه، بدن، تراکم را تجربه نمیکند. این امر منجر به استراحت و در نهایت گستردگی و انبساط مهرهها میشود. این مورد بیشتر باعث کشیده شدن ستون فقرات میشود و فضانورد تقریبا حدود 0.5 متر بلندتر میشود. از آنجا که عضلات و رباط کمر کاملا شل میشوند، فضانورد ممکن است کمر درد شدیدی را تجربه نماید. با این حال، افزایش در قد موقتی است و هنگامی که فضانورد به زمین باز میگردد، قد او به مقدار اصلی خود برمیگردد.تغییرات قلبی و عروقی تغییرات سیالی
بر روی زمین، قلب انسان خلاف نیروی گرانش زمین کار میکند و خون را برای پخش کردن به اندامهای واقع در بدن، از قسمتهای پایینتر بدن به سمت خود میکشد. با این حال، در فضا یا در شرایط نیروی گرانش صفر، قلب نباید برای چرخش خون به قسمتهای بالاتر خیلی سخت کار کند، که این امر به تدریج به کاهش اندازه و عدم قرارگیری مناسب آن منجر میشود. فضانوردانی که در ماموریتهای فضایی طولانی مدت از پیش تعیین شده هستند اما مشکلات قلبی عروقی غیر قابل تشخیص دارند در معرض خطر بیشتر ابتلا به عوارض شرایط خود هستند.از آنجا که فضانوردان، ساکن محیطی هستند که فاقد کشش گرانشی است و تغییر عمدهای در عملکرد قلبی عروقی وجود دارد، تغییر جهت مایع در بدن آنها رخ میدهد. در این وضعیت، خون که معمولا به طرف قسمتهای پایینی بدن کشیده میشود، اکنون تغییر جهت میدهد و به سمت بالا، به طرف سر و تنه توزیع میشود. بدین دلیل، فضانوردان اغلب چهره پف کرده و سنگینی سر را تجربه میکنند. همچنین، یک نوع از عدم تناسب را میتوان تجربه کرد، که در آن پاها از و سر و نیمتنه بالایی کوچکتر میشود.
تاثیرات تشعشع
جو زمین و میدان مغناطیسی از نفوذ اشعههای فضا بر سطح زمین که به زندگی موجودات زنده آسیب میرساند، جلوگیری میکند. با این حال، این لایه محافظتی در فضا وجود ندارد و از این رو، فضانوردان به طور مستقیم در معرض مقدار زیادی از تشعشات فضایی قرار دارند. مشکلات حاد مرتبط با سلامتی که به دلیل تشعشع ایجاد میشوند عبارتند از حالت تهوع، استفراغ، خستگی، آسیب پوستی، تغییرات درتعداد گلبولهای سفید خون و سیستم ایمنی بدن. این مشکلات سلامتی ممکن است پس از آنکه فضانورد به زمین باز میگردد، بهبود یابند. تاثیرات بلند مدت اشعه که ممکن است فضانورد آنها را تجربه نماید شامل مشکلات بینایی، دستگاه گوارش، ریهها و سیستم عصب مرکزی میباشد. اشعه ممکن است همچنین بر سلولهای اندوتلیال یا همان پوشش نازک رگهای خونی تاثیر بگذارد،که ممکن است به بیماری عروق کرونر قلب منجر شود. علاوه بر این، قرار گرفتن در معرض اشعه برای طولانی مدت ممکن است منجر به اختلال در کارایی فضانورد گردد که خود این امر منجر به شکست ماموریت میشود.بیماری حرکتی
همانطور که قبلا هم ذکر شد، بسیاری از فضانوردان، بیماری ناشی از حرکت در فضا را چند ساعت بعد از وارد شدن به فضا به شکل تهوع، استفراغ، سردرد و تشویش تجربه کردهاند. معمولا، بیماری ناشی از حرکت به واسطه تغییرات در گردش خون ایجاد میشود و علائم میتوانند در عرض 2 تا 3 روز پس از گذشت پرتاب شدن به فضا، فروکش کند.تاثیرات بر عضلات و استخوانها
باتوجه به نیروی جاذبه صفر، بدن انسان در فضا شناور است. بنابراین، اگر فضانوردی بخواهد از نقطهای به نقطه دیگر حرکت کند، او تنها باید به دیوارهای فضاپیما در خلاف جهت، مقدار کمی فشار وارد نماید. این کار مانع از کارکرد کافی عضلات است، در نتیجه آنها را ضعیفتر میکند.به طور مشابه، حتی استخوانها در فضا خیلی استفاده نمیشوند، که ممکن است به بدتر شدن منجر شود و در نهایت، باعث پوکی ستخوان میشود. استخوانها در قسمت پایینتر تنه وظیفه تحمل وزن بر روی زمین را انجام میدهند. زمانی که فردی به فضا وارد میشود، استخوانهای پایین تنه دیگر باید وزن بالا تنه را نیز تحمل نماید و از این رو، شروع به شکننده و ضعیف شدن میکنند. با دورههای طولانی سفر فضایی، این وضعیت به یک سطح پیچیده پیشرفت میکند، تا جایی که افزایش شکست استخوان با آزاد شدن کلسیم و فسفر وجود دارد. کلسیم و فسفر آزاد شده که توسط بدن بازجذب میشود، استخوانها را شکنندهتر میسازد. علاوه بر این، آزاد شدن کلسیم میتواند خطر ابتلا به تشکیل سنگ کلیه و شکستگیهای استخوانی را افزایش دهد.
سفر فضایی تاثیرات زیادی بر عملکرد فضانورد دارد. بنابراین، برنامه تکنولوژیکی علم وفنآوری موسسه زیست پزشکی فضایی بینالمللی یا به عبارت دیگر NSBRI درحال بررسی راههای به حداقل رساندن یا از بین بردن تغییراتی که در فضا در بدن انسان رخ میدهند، هستند و افزایش سطح عملکرد فضانوردان را در حالی که بتوانند در ماموریتهای بلند مدت زنده بمانند را فراهم میکنند.