وبلاگها دما سنج اجتماعي جامعه هستند
نام گفت و گو شونده: حميد ضيايي پرور
“حميد ضيايي‌پرور”، نويسنده‌ي وبلاگ خبرنگار، در گفت‌وگو با خبرنگار سرويس IT خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) با بيان اين مطلب، درباره‌ي فضاي وبلاگ و وبلاگ‌نويسي، مي‌گويد:« اگر بخواهيم فضاي وبلاگ‌نويسي فارسي را در اينترنت تشريح كنيم، بايد نگاه كلاني به آن داشته باشيم؛ چرا كه با وجود بيش از 20 هزار وبلاگ فارسي، در مقابل بيش از 7 هزار سايت فارسي، و تنها سپري شدن 4 الي 5 سال از عمر اينترنت در ايران، رشد و سرعت ايجاد وبلاگها در اينترنت بسيار چشمگير است.»
وي افزود:« البته تفاوت‌هايي ميان اين دو وجود دارد؛ معمولا سايت‌ها، اطلاعات پايداري مربوط به سازمان‌ها و شركت‌ها را منتشر مي‌كنند كه عمدتا رسمي و سازماني هستند و چندان به روز نمي‌شوند، اما وبلاگها كه بيش از 95 درصد توليد كنندگان آن افراد هستند، تنها معدودي از سازمان‌ها و شركت‌هاي را شامل مي‌شوند. ضمن اين‌كه وبلاگ يك پديده‌ي شخصي است كه در ميان كاربران رونق گرفته و از افرادي كه عموما انتظار يك مصرف كننده مي‌رود به توليد كنندگان محتوا در اينترنت مبدل شده‌اند.»
بلاگر خبرنگار ادامه مي‌دهد:« اگر در يكي از موتورهاي جستجو به بررسي مطلبي بپردازيم، حدود 50 درصد اطلاعات ارايه شده در بخش فارسي، مربوط به اطلاعاتي است كه از سوي وبلاگها جمع آوري مي‌شوند؛ از هر ده آدرس جستجو شده، 5 تاي آن مربوط به وبلاگها است. نهايتا فضاي وبلاگ‌نويسي، فضايي براي توليد اطلاعات در اينترنت است و هر چه اين فضا گستره يابد، توليد محتواي زبان فارسي نيز افزايش مي‌يابد.»
ضيايي پرور درباره‌ي انواع وبلاگها نيز مي‌گويد:« وبلاگها گونه‌هاي متفاوتي دارند؛ اگر به صفحه‌ي اول پرشين‌بلاگ (persianblog) كه يكي از دو سرويس دهنده‌ي مهم وبلاگ فارسي است، مراجعه كنيم، تقسيم‌بندي ده گانه‌اي ارايه شده است كه از ده هزار وبلاگ به ثبت رسيده، تعدادي مربوط به كامپيوتر ، ادبيات فارسي، ارتباطات، اجتماعي، مذهبي، علمي و يا حقوقي هستند و تمامي افرادي كه به نوعي با كامپيوتر سر و كار داشته‌اند و داراي تخصصي در يكي از علوم هستند، به ارايه‌ي مطلب تخصصي خود در وبلاگ پرداخته‌اند.»
وي مي‌افزايد:« پديده‌ي وبلاگ، افراد و مخاطبان را به گروه‌هايي با علايق مشترك تبديل كرده است كه هر فرد مي‌تواند اطلاعات مورد نياز خود را از آنها تامين كند و در هر وبلاگ با پيوندهايي(link) از سايت‌هاي مورد علاقه خود مواجه شود.»
بلاگر خبرنگار، درباره‌ي علت روي آوردن افراد به نوشتن وبلاگ، معتقد است:« علت روي آوردن جوانان و مردم به وبلاگ، به همان علتي است كه به اينترنت روي مي‌آورند. در جامعه‌ي كنوني ايران، 70 درصد كمتر از 30 سال سن دارند و اين رقمي است كه تمامي دولت مردان نبايد آن را فراموش كنند. به عبارتي در كشورمان قشري جوان وجود دارند كه به شدت كنجكاو و جوياي اطلاعات جديد هستند. در اين راستا اينترنت فضايي است كه به جوانان اجازه مي‌دهد اطلاعات جديد را از آن كسب و خود را در آنجا عرضه كنند.»
ضيايي پرور تصريح مي‌كند:« در حقيقت وبلاگ جايي است كه هر انسان علايق و تمايلات خود را آنجا بيان مي‌كند و به قول مهندس جهانگرد- دبير شوراي عالي اطلاع رساني- “وبلاگها بزرگترين جايگاه براي آزادي بيان هستند”؛ حتي اگر حكومت‌ها بخواهند از آمال‌هاي جوانان اطلاع پيدا كنند، هيچ راهي براي مطالعه اين آمالها نيست و هيچ پديده‌اي اينترنتي به جز وبلاگ قادر نيست اين اطلاعات را كه به روشني ماندگار است نشان دهند.»
وي وبلاگها را مرجعي براي مطالعه‌ي برنامه‌ريزان، محققان و پژوهشگران جامعه بر روي نظرات انبوه جوانان و احساسات و تمايلات آنها مي‌داند و مي‌گويد:« وبلاگها دماسنج اجتماعي جامعه هستند و با در نظر نگرفتن آن نمي‌توان نواقص اصلي را يافت. حتي اگر برنامه‌ريزان هوشيارانه عمل كنند، مي‌توانند رخدادهاي آينده را از طريق وبلاگها پيش‌بيني كنند. مصداق اين موضوع را در ميزان مشاركت اندك جوانان در انتخابات اخير شوراها يافت.»
وي مي‌افزايد:« از ديگر كاربردهاي وبلاگ، رويكرد خبري وبلاگها است و هر جا كه رسانه‌هاي رسمي اعم از راديو، تلويزيون قادر به اطلاع رساني نباشند، وبلاگها مي‌توانند جايگزين شده و جنبه‌ي خبري داشته باشند. در اين باره بي‌جهت نيست كه بسياري از خبرنگاران به پديده‌ي وبلاگ نويسي روي آورده‌اند. در بسياري كشورها علاوه بر نسخه‌ي الكترونيكي، نسخه وبلاگ نشريات نيز وجود دارد و كاركرد آن از نسخه‌ي اصلي مجزا است و خاصيت اطلاع رساني به صورت غير رسمي و با نوشتار شخصي را دارد. مصداق اين موضوع نسخه‌ي وبلاگ روزنامه‌ي گاردين است كه بيش از نسخه‌ي الكترونيكي مورد توجه قرار گرفته و توانسته ادبيات جديدي را عرضه كند.»
بلاگر خبرنگار، در ادامه درباره‌ي اعمال محدوديت بر وبلاگ، معتقد است:« ماهيت پديده‌ي وبلاگها اين است كه توسط يك سرويس دهنده‌ي مركزي منتشر مي‌شوند. نهايتا اگر قرار باشد محدوديتي صورت گيرد، مي‌توان سرويس دهندگان اصلي را مثلا persianblog و bloger را به ليست سياه سايت‌ها اضافه كرد و 20 هزار وبلاگ را به يك باره مسدود كرد؛ كه در اين صورت پيشنهاد مي‌كنم در اينترنت گل گرفته شود و بگوييم به كلي پديده‌ي اينترنت را قبول نداريم!»
وي ادامه مي‌دهد:« اگر به بررسي وبلاگها بپردازيم شايد از مجموع 20 هزار وبلاگ، حدود 100 عدد در مورد مسايل ضداخلاقي يا ضد امنيتي مي‌نويسند كه مي‌توان به راحتي از طريق serverهاي اصلي دستور مسدود شدن آن داده شود، چه بسا اين كار توسط يكي از سرويس دهندگان داخلي صورت گرفته است. اما اين كار با برخي از سرويس دهندگان ديگر امكان‌پذير نيست.»
بلاگر خبرنگار خاطرنشان مي‌كند:« محدود كردن سايت‌ها و وبلاگها باعث مي‌شود افراد به سمت كار بدون مسووليت روي بياورند، در حالي كه بايد فضاي حمايت آميزي به وجود آيد كه افراد در توليد محتواي فارسي و معرفي خود و مطالب خود مسووليت بپذيرند و بتوانند با ساير سايت‌ها رقابت كنند.»
وي معتقد است:« اگر حمايت و اجازه‌ي رشد به وبلاگها داده شود، به خودي خود وبلاگ‌هايي كه مطالب ضد اخلاقي يا ضد امنيتي منتشر مي‌كنند، محدود مي‌شوند. يعني پروسه‌اي است كه به صورت دروني و خود جوش با كم اقبالي مواجه مي‌شود. اما فيلترينگ و ايجاد محدوديت براي وبلاگ‌هاي خلاف عفت عمومي، خلاف امنيت ملي يا مسايل مذهبي، نيز مانعي ندارد و حق هر حكومتي است كه با آن برخورد كند و اگر اين مساله مطابق نظر عموم جامعه و به سلامت عمل شود، مسلما هيچ شخصي با آن مخالفت نخواهد كرد.»
حميد ضيايي‌پرور در پايان مي‌گويد:« دولت با برنامه‌ريزي و ساز و كار حمايتي مي‌تواند عملا سياست‌هاي راهبردي در مورد وبلاگها را پيش گيرد و پيش از نظارت به اين نكته توجه كند كه تا چه اندازه توانسته از آنها حمايت كند؟ منبع:خبرگزاری ایسنا
