حضرت زهرا(سلام الله علیها)از منظر اميرالمؤمنين علي(علیه السلام)

منزلت و جايگاه رفيع حضرت زهرا عليهاالسلام در نزد حضرت علي عليه السلام نشانگر اوج شخصيت زن در نگاه اوست، يك زن مي تواند چنان بالا رود كه مايه مباهات و افتخار امام گردد. اگر چه بيان عظمت مقام حضرت فاطمه(سلام الله علیها) در نزد حضرت علي(علیه السلام) خود تحقيق مستقلي مي طلبد لكن در اين مطلب فهرست وار، به ذكر پاره اي از موارد، پرداخته شده تا بيانگر اوج مقام و مرتبه زن در نگرش حضرت باشد.
¤¤¤
مباهات حضرت علي به همسري فاطمه عليهما السلام
شخصيت بزرگي چون علي(علیه السلام) به همسري فاطمه(سلام الله علیها) افتخار مي كند و همسري با او را براي خود فضيلت و ملاك برتري بر ديگران و شايستگي پذيرش مسئوليت هاي سنگيني چون رهبري جهان اسلام مي داند. برخي از موارد كه حضرت براي اثبات حقانيت خود به داشتن همسري فاطمه(سلام الله علیها) استناد فرموده اند عبارت است از:
¤ در پاسخ نامه اي به معاويه از جمله فضيلت ها و امتيازهايي كه حضرت به آن اشاره مي فرمايند اين است كه «بهترين زنان جهان از ماست و حماله الحطب و هيزم كش دوزخيان از شماست.»
¤ در جريان شوراي شش نفره كه براي تعيين خليفه تشكيل شده بود حضرت خطاب به ساير اعضا فرمود: «آيا در بين شما به جز من كسي هست كه همسرش بانوي زنان جهان باشد؟» همگي پاسخ دادند: نه
¤ حضرت علي عليه السلام در ضمن پاسخ به نامه ديگر معاويه مي نويسد: «دختر پيامبر صلي الله عليه و آله همسر من است كه گوشت او با خون و گوشت من در آميخته است. نوادگان حضرت احمد، فرزندان من از فاطمه(سلام الله علیها) هستند، كداميك از شما بهره اي چون من دارا هستيد.»
فاطمه ركن علي است
از مقامات ممتازي كه مخصوص پيامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) و حضرت فاطمه(سلام الله علیها) مي باشد ركن بودن براي علي است. در حديثي مي خوانيم پيامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) به حضرت علي(علیه السلام) فرمودند: «سلام عليكم يا ابا الريحانتين، فعن قليل ذهب ركناك.»
چه تعبير لطيف و زيبايي! همچون تعبير حضرت علي عليه السلام در مورد زن كه فرمودند زن ريحانه است. پيامبر نيز فرمودند: «سلام بر تو اي پدر دو گل ]زينب و ام كلثوم[ به زودي دو ركن تو از دست مي روند.»
علي(علیه السلام) بعد از رحلت پيامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند: «اين يكي از دو ركن بود» و بعد از شهادت حضرت زهرا عليهاالسلام فرمودند: «اين ركن ديگر است.»
مددكار اطاعت الهي
انبياء و پيشوايان معصوم تنها راه سعادت و خوشبختي انسان ها را پيروي از دستورات الهي مي دانستند و از اين رو بهترين همكار و دوست براي آنان كسي بود كه در اين راستا به آنها كمك كند.
مي خوانيم علي(علیه السلام) در پاسخ پيامبر كه سؤال كردند: «همسرت را چگونه ديدي؟» گفتند: «بهترين ياور در راه اطاعت از خداوند.»
تمسك علي(علیه السلام) به كلام زهرا(سلام الله علیها)
حضرت در حديث اربع مائه بعد از اين كه فرمودند در مراسم تجهيز مرده ها گفتار خوب داشته باشيد چنين ادامه دادند: «فان بنت محمد(صلی الله علیه و آله و سلم) لما قبض ابوها ساعدتها جميع بنات بني هاشم، قالت: دعواالتعداد و عليكم بالدعا.»
حضرت زهرا(سلام الله علیها) بعد از ارتحال رسول اكرم(صلی الله علیه و آله و سلم) به زنان بني هاشم كه او را ياري مي كردند و زينت ها را رها كرده و لباس سوگ در بر نموده اند، فرمود: «اين حالت را رها كنيد و بر شماست كه دعا و نيايش نماييد.»
با اين كه حضرت علي عليه السلام معصوم بود و تمام گفته هاي او حجت است ولي براي تثبيت مطلب به سخن زهرا عليهاالسلام تمسك مي كند. اين نشانگر عصمت حضرت صديقه طاهره بود و اين كه تمام رفتار، گفتار و نوشتار او حجت است و از اين جهت فرقي بين زن و مرد نيست.
تنها تسلي بخش علي(علیه السلام)
حضرت بعد از شهادت فاطمه خطاب به ايشان فرمودند:
«بمن العزاء يا بنت محمد؟ كنت بك اتعزي ففيم العزاء من بعدك؟»؛ با چه كسي آرامش يابم اي دختر محمد؟ من به وسيله تو تسكين مي يافتم؛ بعد از تو با چه كسي آرامش يابم؟
غضب خداوند به غضب فاطمه عليهاالسلام
حضرت علي(علیه السلام) از پيامبر اكرم(صلی الله علیه و آله و سلم) نقل كرد كه ايشان فرمودند:
«ان الله عزوجل ليغضب لغضب فاطمه و يرضي لرضاها»؛ خداوند عزوجل به خاطر خشم فاطمه، خشمگين؛ و براي خشنودي و رضايت فاطمه راضي مي شود.
و در حديث ديگر خطاب به حضرت فاطمه عليهاالسلام فرمودند:
«ان الله ليغضب لغضبك و يرضي لرضاك»؛ خداوند براي خشم تو، خشمگين و براي خشنودي تو، خشنود مي شود.
برگزيده پيامبر(صلی الله علیه و آله و سلم)
حضرت علي(علیه السلام) در مصيبت حضرت زهرا(علیه السلام) خطاب به پيامبر اكرم(صلی الله علیه و آله و سلم) مي فرمايد: «قل يا رسول الله عن صفيتك صبري»؛ «يعني اين بانويي كه برگزيده توست، رحلت كرده و صبر فقدانش براي من دشوار است.»
تكرار مصيبت فقدان پيامبر(ص)
هنگام ارتحال بزرگ بانوي اسلام حضرت فاطمه و بيان وصايا و حلاليت ايشان، حضرت علي در پاسخ مي گويد: «پناه به خدا، تو داناتر و پرهيزكارتر و گرامي تر و نيكوكارتر از آني كه به جهت مخالفت كردنت با من تو را مورد نكوهش قرار دهم. دوري از تو و احساس فقدانت بر من گران خواهد بود، ولي گريزي از آن نيست. به خدا قسم با رفتنت مصيبت رسول خدا را بر من تازه نمودي، يقينا مصيبت تو بزرگ است، مصيبتي كه هيچ چيز و هيچ كس نمي تواند به انسان دلداري دهد و هيچ چيز نمي تواند جايگزين آن شود.»
مقدم نمودن خواست فاطمه برخواست خويش
در هنگام وصيت حضرت زهرا(سلام الله علیها) و پاسخ امام به ايشان و گريستن هر دو، امام سر مبارك فاطمه عليهاالسلام را به سينه چسباند و گفت: «هرچه مي خواهي وصيت كن، يقينا به عهد خود وفا كرده، هرچه فرمان دهي انجام مي دهم و فرمان تو را بر نظر و خواست خويش مقدم مي دارم.»
پايان شكيبايي علي(علیه السلام)
علي(علیه السلام) كه اسوه صبر و استقامت است، در شهادت حضرت زهرا عليهماالسلام تاثر و تالم خود را چگونه اظهار مي دارد، تا آنجا كه بعد از دفن همسر گراميش در حالي كه حزن و اندوه تمام وجود او را فراگرفته بود خطاب به قبر پيامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) عرضه داشت:
«خدا چنين خواست كه او زودتر از ديگران به رسول خدا بپيوندد، پس از او شكيبايي من به پايان رسيده و خويشتن داري از دست رفته، اما آنچنان كه در جدايي تو صبر كردم در مرگ دخترت نيز جز صبر چاره اي ندارم شكيبايي بر من سخت است. پس از او آسمان و زمين در نظرم زشت مي نمايد و هيچ گاه اندوه دلم نمي گشايد. چشمم بي خواب، و دل از سوز غم سوزان است. تا خداوند مرا در جوار تو ساكن گرداند. مرگ زهرا ضربه اي بود كه دل را خسته و غصه ام را پيوسته گردانيد و چه زود جمع ما را به پريشاني كشانيد... اگر بيم چيرگي ستمكاران نبود، براي هميشه اينجا ]كنار قبر زهرا (عليهماالسلام) مي ماندم و در اين مصيبت بزرگ چون مادر فرزند مرده، اشك از ديدگانم مي راندم.»