نويسنده: غلامرضا معصومي
نام خدایی در هند که وظایف گوناگونی را بر عهده دارد. در اکونوگرافی خدایان (200)، خدای آوالوکیتا (Avalokita)، دارای چهار بازو بوده و یک گل نیلوفر در دست دارد. وی را یوگی (Yogi) بزرگ و صاحب کراماتی بسیار میدانند که از این جهت شباهتهایی با شیوا (Shiva)، خدای فانی کنندهی تثلیث هندوها دارد. ورد "سحاری" که در تیرهی تبّتی ماهایانا (Mahayana) یکی از مقدسترین اوراد به شمار میآید، فقط متعلق به اوست و از کرامات وی محسوب میشود.
آوالوکیتا یکی از بوداهای تفکّر و مراقبه نیز بوده و جزء پروردگاران عالم طبیعی میباشد که آفرینش آن ناپایدار و فانی است. اینک عصر آفرینش بودیستوه (Budhisattva) چهارم، یعنی آوالوکیتا بوده و بودای محافظ این آفرینش، آمیتانا (Amitabha) و بودای آموزندهی این عصر آفرینش، که تجسّم یافته و ظاهر شده، همان بودا ساکیامونی (Buddha Sakyamuni) میباشد. آوالوکیتا خداوند صاحب زمان و شبیه کوان - یین (Kwan-Yin) در چین است. بوداییان تبت معتقدند برای هر زمان و دورهای یک بودای مخصوص به نام آوالوکیتا که به همراه همسرش تارا (Tara) میباشد، وجود دارد. این الهه در تبّت دارای مرتبه و منزلتی است شبیه آنچه که مسیحیان کاتولیک برای مریم عذرا قائل میباشند، چرا که وی را رمز و نشان محبت و مهر مادری دانسته و مجسمهی او را با ظرافت و هنرمندی تمام مینگرند. همچنین نقش او را همواره بر فراز گل نیلوفر یا سوار بر ابر یا سوار بر موجی از امواج دریا رسم میکنند. در آغوش این الهه همواره نوزادی قرار دارد که در حال مرحمت آن به زنان سترون و نازا میباشد. آوالوکیتا در چین با تحولات مبهمی، تغییر جنسیت داده و به صورت کوان-یین، الههی مهربان و محبوب مردم در آمده است. در ممالک هند، چین و کره او را با نام کوان-اوم (Koan-Eum) و در ژاپن، کوانون (Kwannon) میخوانند. برای زوجهی او نیز داستانهایی نقل کرده و وی را کوان - یین، یعنی الههی لطف مینامند. طبق روایاتی، آوالوکیتا یکی از قدیمترین آفریدگان ماهایانا در هند میباشد. وی بودی ستوهای است که علاقه مندان و پیروان آئین بودایی را رهبری کرده و با قیافهی شاهزادگان، شمشیری به نشانهی منطق و کتابی (قانون بودا) در دست دارد. در جوار مجسمهی وی نیز اغلب بودی ستوه دیگری موسوم به سمانتهبهادره (Samantabhadra) هندی یا پو-زاین (Pu-Xian) چینی که آورندهی نیکبختی برای طرفداران و پروردگاران خویش است، خودنمایی میکند. در این بودی ستوهها آنکه از همه مهمتر است، خدای آوالوکیتا میباشد، چرا که وی نمایندهی رحمانیت و لطف الهی بوده و مراقب حرکات و سکنات افراد بشر در این جهان است. هندیها معتقدند که او تا کنون سیصد بار به صورت آدمی به زمین فرود آمده است. وی همچنین به صورت اسبی درآمده تا بیچارگانی را که در معرض آسیب و مخاطرات قرار میگرفتند، نجات دهد. وی به زنان عقیم، فرزند عطا کرده و گرفتاران را آزاد میسازد. در سراسر آن ممالک پیکر آوالوکیتا را به صورت شاهزادهای ملبس به جامهای شاهانه ترسیم میکنند که تا جایی بلند بر سر و شاخهای از گل نیلوفری سرخ رنگ در دست دارد. به همین سبب به او لقب "شاهزادهی نیلوفری" دادهاند که دست راست را به علامت لطف و مهربانی بلند کرده است. مؤمنان او را "جواهر نیلوفری" خطاب کرده و گاهی برای وی چهار دست یا بیشتر ترسیم میکنند که در هر یک عطیه و هدیهای دارد تا به آدمیان عطا فرماید.
منبع مقاله :
معصومي، غلامرضا؛ (1388) دايره المعارف اساطير و آيين هاي باستاني جهان جلد اول، تهران: شرکت انتشارات سوره مهر؛ چاپ اول.
آوالوکیتا یکی از بوداهای تفکّر و مراقبه نیز بوده و جزء پروردگاران عالم طبیعی میباشد که آفرینش آن ناپایدار و فانی است. اینک عصر آفرینش بودیستوه (Budhisattva) چهارم، یعنی آوالوکیتا بوده و بودای محافظ این آفرینش، آمیتانا (Amitabha) و بودای آموزندهی این عصر آفرینش، که تجسّم یافته و ظاهر شده، همان بودا ساکیامونی (Buddha Sakyamuni) میباشد. آوالوکیتا خداوند صاحب زمان و شبیه کوان - یین (Kwan-Yin) در چین است. بوداییان تبت معتقدند برای هر زمان و دورهای یک بودای مخصوص به نام آوالوکیتا که به همراه همسرش تارا (Tara) میباشد، وجود دارد. این الهه در تبّت دارای مرتبه و منزلتی است شبیه آنچه که مسیحیان کاتولیک برای مریم عذرا قائل میباشند، چرا که وی را رمز و نشان محبت و مهر مادری دانسته و مجسمهی او را با ظرافت و هنرمندی تمام مینگرند. همچنین نقش او را همواره بر فراز گل نیلوفر یا سوار بر ابر یا سوار بر موجی از امواج دریا رسم میکنند. در آغوش این الهه همواره نوزادی قرار دارد که در حال مرحمت آن به زنان سترون و نازا میباشد. آوالوکیتا در چین با تحولات مبهمی، تغییر جنسیت داده و به صورت کوان-یین، الههی مهربان و محبوب مردم در آمده است. در ممالک هند، چین و کره او را با نام کوان-اوم (Koan-Eum) و در ژاپن، کوانون (Kwannon) میخوانند. برای زوجهی او نیز داستانهایی نقل کرده و وی را کوان - یین، یعنی الههی لطف مینامند. طبق روایاتی، آوالوکیتا یکی از قدیمترین آفریدگان ماهایانا در هند میباشد. وی بودی ستوهای است که علاقه مندان و پیروان آئین بودایی را رهبری کرده و با قیافهی شاهزادگان، شمشیری به نشانهی منطق و کتابی (قانون بودا) در دست دارد. در جوار مجسمهی وی نیز اغلب بودی ستوه دیگری موسوم به سمانتهبهادره (Samantabhadra) هندی یا پو-زاین (Pu-Xian) چینی که آورندهی نیکبختی برای طرفداران و پروردگاران خویش است، خودنمایی میکند. در این بودی ستوهها آنکه از همه مهمتر است، خدای آوالوکیتا میباشد، چرا که وی نمایندهی رحمانیت و لطف الهی بوده و مراقب حرکات و سکنات افراد بشر در این جهان است. هندیها معتقدند که او تا کنون سیصد بار به صورت آدمی به زمین فرود آمده است. وی همچنین به صورت اسبی درآمده تا بیچارگانی را که در معرض آسیب و مخاطرات قرار میگرفتند، نجات دهد. وی به زنان عقیم، فرزند عطا کرده و گرفتاران را آزاد میسازد. در سراسر آن ممالک پیکر آوالوکیتا را به صورت شاهزادهای ملبس به جامهای شاهانه ترسیم میکنند که تا جایی بلند بر سر و شاخهای از گل نیلوفری سرخ رنگ در دست دارد. به همین سبب به او لقب "شاهزادهی نیلوفری" دادهاند که دست راست را به علامت لطف و مهربانی بلند کرده است. مؤمنان او را "جواهر نیلوفری" خطاب کرده و گاهی برای وی چهار دست یا بیشتر ترسیم میکنند که در هر یک عطیه و هدیهای دارد تا به آدمیان عطا فرماید.
منبع مقاله :
معصومي، غلامرضا؛ (1388) دايره المعارف اساطير و آيين هاي باستاني جهان جلد اول، تهران: شرکت انتشارات سوره مهر؛ چاپ اول.