16 فروردین 1388 / 9 ربیع الثانی 1430 / 5 آوریل 2009 |
1) 16 فروردين سال 1299 هجري شمسي: مردم مسلمان و مبارز تبريز به رهبري شيخ محمد رضا خياباني قيام مسلحانه خود را بر ضد دولت بيگانه پرست وثوق الدوله آغاز كردند . قيام كنندگان با تصرف ادارهاي دولتي مخالفت خود را دولت مركزي وابسته به بيگانه و همچنين امضاي قرار داد ننگين 1919اعلام كردند زيراين قرار داد كليه امور اداري ، سياسي ، اقتصادي ، اجتماعي ، و فرهنگي ايران را دراختيار استعمارگران قرار مي داد . شيخ محمد خيا باني رهبر روحاني اين قيام در مدت شش ماه مبارزه خواسته هاي مردم را به زباني ساده تشريح مي كرد.اما سر انجام با تمام رشادتهاي اين روحاني مبارز ، حاكم آذر بايجان كه انگليس او را مسلح كرده بود،اين قيام را سركوب كرد. بدين ترتيب بسياري از مبارزان جان خود را از دست دادند. |
2) مرگ "محمدعلي شاه" پادشاه مستبدِ قاجار (1303 ش) محمدعلي شاه قاجار در سال 1249 ش در تبريز به دنيا آمد و پس از فراگيري مقداري از تحصيلات، در 17 سالگي اولين شغل دولتي را به او سپردند. او پس از روي كارآمدن مظفرالدين شاه، به وليعهدي انتخاب شد و در اين زمان علاوه بر ولايت آذربايجان، به هنگام سفر پدرش به فرنگ، متكفل امور مملكت بود. وي هر چند پس از آن كه پدرش فرمان مشروطه و قانون مشروطيت را امضا كرد، خود نيز آن را تأييد نمود ولي پس از به دست گرفتن قدرت از در مخالفت با مشروطهطلبان درآمد و مشكلات فراواني را براي مملكت به وجود آورد. عاقبت در تيرماه 1287 ش، مجلس شوراي ملي را به توپ بست و از اين زمان دوران استبداد صغير آغاز شد. اين عمل شاهِ قاجار با واكنش تند مشروطهخواهان در سراسر كشور مواجه شد تا اين كه آنان تهران را به تصرف خود در آورده و او را از سلطنت خلع كردند. از اين رو وي به سفارت روس پناهنده شد و پس از چندي ايران را ترك كرد. محمدعلي ميرزا پس از خروج از ايران، مدتي در روسيه، عثماني و اروپا ساكن شد. تا اينكه پس از سالها دوري از وطن و سرگرداني، در 16 فروردين سال 1303 ش، در 54 سالگي در اروپا درگذشت. |
3) رحلت رجالي شهير شيعه آيتاللَّه "ميرزا محمد علي مدرس خياباني" (1333 ش) آيتاللَّه ميرزا محمد علي مدرس خياباني در حدود سال 1257 ش (1296 ق) در تبريز به دنيا آمد. وي پس از پشت سرگذاشتن دروس مقدماتي، به درس خارج فقه و اصول حضرات آيات ميرزا ابوالحسن انگجي و ميرزا صادق مجتهد تبريزي، راه يافت و از عالماني همچون سيدصدرالدين صدر و محمدعلي شاهآبادي، اجازه اجتهاد و از شيخ محمدحسين آل كاشف الغطاء و شيخ آقابزرگ تهراني اجازه روايت گرفت. مدرس خياباني در اواخر عمر به مدت دوازده سال در مدرسه سپهسالار تهران به بحث و تأليف و تحقيق پرداخت و آثاري بسيار ارزنده به وجود آورد. مهمترين اثر اين محقق فرزانه، كتاب ريحانة الادب در 8 جلد است كه به شرح حال بيش از پنج هزار تن از علما و فضلا ميپردازد. همچنين قاموس المعارف و نيز فرهنگ نوبهار حاوي 19 هزار لغت و واژه فارسي و همچنين فرهنگ بهارستان شامل 55 هزار لغت مفرد و مركب، از ديگر آثار اوست. آيتاللَّه مدرس خياباني تبريزي سرانجام در شانزدهم فروردين سال 1333ش برابر با اول رجب 1373 ق در 76 سالگي درگذشت و در تبريز به خاك سپرده شد. |
4) استعفاي سرلشكر "فضل اللَّه زاهدي" عامل كودتاي 28 مرداد از نخستوزيري (1334 ش) سرلشگر فضل اللَّه زاهدي از ابتداي كودتاي سوم اسفند 1299ش، با رضاخان ميرپنج همراه بود و در كنار او سمتهاي مختلف را كسب كرد. وي در دوران اول حكومت محمدرضا پهلوي نيز به مناصبي دست يافت كه آخرين آنها پست وزارت كشور در كابينه دكتر مصدق بود. با اين حال وي به عنوان بهترين مهره و گزينه، مامور اجراي كودتا عليه مصدق در 28 مرداد 1332 شد. با سقوط مصدق و بازگشت محمدرضا پهلوي به كشور و تثبيت رژيم پهلوي، سرلشگر زاهدي به عنوان پاداش، سمتِ نخستوزيري را برعهده گرفت. ولي از آنجا كه در اين جايگاه، براي خود مقام و پايگاه خاصي قائل شده بود، پس از حدود بيست ماه از صدارت، به اصرار شاه و بر اساس توافق آمريكا، از رياست دولت كناره گرفت و همان روز به عنوان رياست نمايندگي دائم ايران در دفتر اروپايي سازمان ملل در ژنو منصوب گرديد و تا هنگام مرگ در سال 1348، عهدهدار اين سمت بود. |
5) شكلگيري سازمان اطلاعات و امنيت كشور پس از روي كار آمدن دولت اقبال (1336 ش) سازمان اطلاعات و امنيت كشور معروف به ساواك، يك روز پس از انتخاب دكتر منوچهر اقبال به نخست وزيري، به دستور وي، دست به كار شد. رييس ساواك كه از طرف شاه انتخاب ميشد، به عنوان معاون نخست وزير فعاليت ميكرد و داراي اختيارات وسيع امنيتي و اطلاعاتي بود. ساواك ظاهراً از بدنه اصلي ارتش و پليس جدا شد ولي بعدها به اندازهاي وسعت پيدا كرد كه كنترل ارتش و پليس هم با آن بود. در تشكيل ساواك، آمريكا و رژيم صهيونيستي مداخله تام داشتند و بنيانگذار آن در حقيقت دولت آمريكا بود و تمام برنامههاي آن با نظارت آمريكا انجام ميشد. ساواك در طول فعاليت خود با شدت و خشونت به سركوبي مخالفان ميپرداخت تا جايي كه تدريجاً اين سازمان بر تمام وزارتخانهها و سازمانهاي دولتي مسلط شد و هرگونه استخدام و انتصابي بايد با موافقت آنجا صورت ميگرفت. ساواك در طي سالها، معترضين به رژيم را به بدترين وجهي تحت شكنجه قرار ميداد و از هيچ كس جز شاه، اطاعت نميكرد. اين سازمان مخوف سرانجام در اقدامي عوام فريبانه براي آرام ساختن مردم توسط بختيار در روزهاي پاياني عمر رژيم، منحل شد. همچنين پس از انقلاب، برخي رهبران اصلي آن از جمله ارتشبد نصيري، رييس ساواك به حكم دادگاه انقلاب تيرباران شدند. |
6) 9ربيع الثاني سال 610هجري قمري : « نجيب الدين ابوحامد علي سمر قندي» يكي از بزرگترين پزشكان قرون ششم و هفتم هجري بدرود حيات گفت . سمر قندي طبيعي فاضل بود و تحقيقات جامعي در زمينه داروهاي طبي انجام داد ، و رسالههاي متعدد درباره داروهاي مختلف بر شته تحرير در آورد . يكي از بهترين و مهمترين تأليفات اين پزشك برجسته الاتساب و العلامات نام دارد كه در باب علل و علائم بيماريهاست . از ديگر آثار ارزنده سمرقندي اين طبيب ايراني به كتب «اغذيه و كتابُ الالباب» در طب اشاره كرد . اين دانشمند گرانقدر ايراني در سال 610 هجري به هنگام حمله مغولها به شهر هرات جان خويش را از دست داد . |
7) 9ربيع الثاني سال 1304هجري قمري : آيت الله ميرزا عبدالرحيم نهاوندي يكي از فقها و مجتهدان بزرگ جهان تشيع درگذشت . وي در فقه و اصول ، دانش و مهارتهاي نام داشت از اين رو علما و فضلاي بسيار در عراق و ايران از علم او بهره ميگرفتند . آيت الله نهاوندي در جواني از زادگاه خود نهاوند عازم بروجرد شد و پس از اتمام تحصيلات ، مقدمات علوم و سطوح فقه رهسپار نجف گرديد . ايشان در نجف ساليان متمادي از محضر استادان نامدار بويژه شيخ مرتضي انصاري بهره برد و در مدت سي سال تحقيق و تحصيل در فقه و اصول ، شاگردان بسياري را نيز تعليم داد . پيكر آيت الله نهاوندي در صحن جديد مطهر حضرت معصومه (س) در قم به خاك سپرده شد . اما بعد از چندي به نجف انتقال يافت و در آنجا مدفون گرديد . |
8) درگذشت شيخ "ابوالبقاء" معروف به "عُكَبَّري" پزشك معروف مسلمان(616ق) ابوالبقاء، عبداللَّه بن حسين بن عبداللَّه عُكَبَّري بغدادي، عالم در ادبيات، فقه و تفسير و اصول بود. وي علوم عربي را نزد ابن خشاب و يحيى بن نجاح و حديث را نزد ابويَعلي فراء آموخت. وي در كودكي به علت بيماري آبله نابينا گشت. گوينده كتب را بر او ميخواندند و او مطالب را در ذهنِ خويش فراهم ميآورد و سپس به كاتب، املا ميكرد. ابوالبقاء داراي حافظهاي نيرومند بود و كتابهاي متعددي به همين روش نگاشت. شرح مُفَصَّل زمخشري، اعراب القرآن موسوم به تفسير التبيان، اعراب الحديث و... از جمله آثار اوست. وي در بغداد مدفون گشت. |
9) رحلت آيتاللَّه سيد حيدر حلّي(1304 ق) ابوالحسن سيدحيدر بن سليمان بن داود حلي حسيني، نه تنها نخستين شاعر عصر خود، بلكه امام شعراي عراق به شمار ميرود. فصاحت بيان و قوت ايمان داشت و به جهت كثرت اشعاري كه در مناقب و مراثي اهل بيت(ع) سروده است به شاعر اهل بيت شهرت دارد. الدُّرُّ اليَتيم و العَقدُ المُفَصَّل از آثار اوست. وي در پنجاه و هشت سالگي وفات يافت. |
10) 5 آوريل 1585ميلادي : قتل عام وحشت ناك هارلم در شهري به همين نام كه مركز اتقلال طلبان هلندي بود به دستور فيليپ دوم شاه اسپانيا بوقوع پيوست در اين قتل عام 6000 تن از اتقلال طلبان و آزاديخواهان هلندي كشته شدند اما سر انجام در سال 1609ميلادي هلند از سلطه اسپانيا خارج شد و به استقلال رسيد. |
11) 5آوريل سال 1795ميلادي : معاهده بال در شهري به همين نام در سويس ميان جمهوري ري فرانسه و و دولهاي پروس ، اسپانيا ، و هلند ب امضا رسيد. به موجب اين معاهده دولتهاي سه گانه هلند ، اسپانيا، و پروس در جنگ با سپاهيان فرانسه شكست خورده بودند متعهد شدند كه در امور داخلي فرانسه دخالت نكنند اين كشورها همچنين بلژيك و اراضي ساحل چپ رود رن رابه فرانسه واگذار كردند. |
12) پايان جنگ نيروي دريايي هلند و انگليس (1654م) جنگهاي انگليس و هلند معمولاً برسر تصرف سرزمينها و يا به دليل بروز اختلافات سياسي و مذهبي بود. اما در سال 1652، جنگي ميان دو كشور به وقوع پيوست كه ريشه در رقابتهاي تجاري و اقتصادي داشت. چرا كه هر يك از اين دو كشور از موفقيت تجارتي طرف ديگر خشمناك بودند. از اين رو به دنبال بهانهاي بودند تا ديگري را از صحنه حذف نمايند. در نهايت، جنگ هنگامي آغاز شد كه در 23 مارس 1652م، ناوگاني از هلند در حال تردد در آبهاي انگليس نسبت به كشتيهاي انگليسي اداي احترام نكرد و به اين بهانه جنگي ديگر آغاز شد كه سه مرحله به طول انجاميد. دو كشور قدرتمند اروپايى قرن هفدهم درصدد حذف نفوذ ديگري در درياي مانش، درياي شمال، اقيانوس اطلس و هند شرقي بودند. اين جنگها هر بار طي قراردادهايي به پايان ميرسيد اما پس از مدتي، بار ديگر شعلهور ميشد. در سومين مرحله جنگ دريايي، هلنديها، انگليس را مجبور به پذيرش صلح نمودند كه اين قرارداد در 5 آوريل 1654م به امضا رسيد و آتشبس اعلام گرديد. |
13) اعدام "ژرژ دانتون" يكي از رهبران انقلاب فرانسه (1794م) ژرژ ژاك دانتون مبارز انقلابي فرانسه در 25 اوت 1759م در فرانسه به دنيا آمد. وي در ابتدا به فراگيري علوم مذهبي پرداخت اما چون با محيط آموزشگاههاي مذهبي سازش نداشت، در يك مدرسه غيرمذهبي به تحصيل مشغول شد. دانتون پس از به پايان رساندن اين دوره، به خواندن زندگي مورخين و رجال قديمي روم پرداخت و تحت تأثير جمهوري خواهان روم قرار گرفت. وي پس از چندي راهي پاريس شد و با فراگرفتن علم حقوق، به كار وكالت روي آورد. دانتون همواره از مردم تهيدست و فقير و محروم طرفداري ميكرد تا اين كه به شهرت رسيد. وي قبل از وقوع انقلابِ كبير فرانسه، فعاليتهاي سياسي خود را آغاز كرد و با اتخاذ مواضع ضد حكومت سلطنتي، مورد توجه انقلابيون اين كشور قرار گرفت. دانتون اعتقاد داشت كه شاه و درباريان را بايد زنداني كرد كه اين امر مخالفت گروههاي تندرو را كه معتقد به اعدام شاه بودند، برانگيخت. دانتون در جريان انقلاب فرانسه، در روز دهم اوت 1792م در راس گروهي از انقلابيون مسلح، به محل اقامت خانواده سلطنتي حمله برد و در صدد دستگيري لويى شانزدهم برآمد. او در دوران انقلاب فرانسه مشاغل مهمي يافت و در شمار سران انقلاب جاي گرفت. دانتون پس از پيروزي انقلاب، مدير اصلي دفاع ملي در فرانسه و كارگردان محاكمات انقلابي بود كه سياستي خشن را تعقيب ميكرد و ترور را وسيلهاي موقت براي حكومت ميدانست. با اين حال پس از چندي بين دانتون و روبسپير رئيس كنوانسيون و يكي از رهبران عمده انقلاب فرانسه اختلاف نظر روي داد و به جدايى آن دو انجاميد. پس از مدت كوتاهي، روبسپير حتي به دانتون به عنوان دوست نزديك و همكار قديمي خود هم رحم نكرد و دادگاه انقلابي پاريس در يك جلسه كوتاه، حكم اعدام او چند تن از پيروان وي را كه به دانتونيست معروف شده بودند صادر كرد. در پنجم آوريل 1794م، در 35 سالگي به تيغ گيوتين سپرده شد و جان داد. با اين حال، دوران حكومت روبسپير دوام چنداني نيافت و كمتر از چهار ماه بعد سر روبسپير نيز زير تيغ گيوتين از تن جدا شد. |
14) پايان گلوله باران شهر غزه توسط صهيونيستها (1956م) نظاميان رژيم صهيونيستي از روز چهارم آوريل 1956م، زنان، كودكان و سالخوردگان را در شهر غزّه، زير آتش شديد گلولههاي خمپاره قرار دادند و در مدت دو روز، 56 تن از آنها را به خاك و خون كشيده و سي نفر ديگر را زخمي كردند. در برابر اين جنايت رژيم صهيونيستي كه تا فرداي آن روز در 5 آوريل 1956م به طول انجاميد، غرب و مجامع بين الملليِ دفاع از حقوق بشر، مانند ساير موارد مشابه، واكنشي نشان ندادند. |
15) اولین ماشین جمع کننده چرخ دنده ای توسط یک مهندس سوئدی به نام w.t.odhner طراحی وساخته شد. /س |