آرامگاه شاه سليمان و شاه سلطان حسين صفوي

آرامگاه شاه سليمان و شاه سلطان حسين صفوي، واقع در قم، در آستانه‌ي حضرت معصومه (عليه السلام). بنايي است با طرح مستطيل و چهار شاه‌نشين به دهانه‌ي 4 متر و طولهاي مختلف از 1 تا 4/70 متر. اين بنا که از نظر تزيينات مانند آرامگاه شاه عباس دوم است و از آثار زيبا و ارزشمند آرامگاههاي عهد صوفي به شمار مي‌رود، بر اثر گسترش واحدهاي حرم مطهر، بخش عمده‌ي آن در زير پوشش مسجد بالاي سر قرار گرفته است. ازاره‌ي اين بنا و داخل شاه‌نشينها تا ارتفاع 1/30 متر با سنگهاي مرمر خوش نقش و رنگ اصفهان پوشش شده است. بر روي اين قطعه‌هاي مرمر، طرحهاي زيباي گل و بوته و پرنده کنده‌کاري شده و سپس درون آنها را با مينا و طلا پر ساخته‌اند. هنري که در کار حجاري و رنگ‌گذاري آنها بکار رفته به اين اثر جلوه‌اي چشم‌گير بخشيده است. يک کتيبه‌ي کمربندي که به خط برجسته‌ي ثلث در زمينه‌ي لاجوردي گچبري شده سوره‌ي مبارکه‌ي حشر را در بر دارد و در پايان سوره عبارت «کتبه ابوطالب الخطيب القمي في سنه‌ي 1107» خوانده مي‌شود. قبر شاه سليمان در وسط آرامگاه قرار دارد که صندوقي از خاتم و منبت آن را پوشانده است. محل دفن جسد شاه سلطان حسين در شاه‌نشين شرقي آرامگاه قرار دارد. از ويژگيهاي اين شاه‌نشين آنکه کتيبه‌هاي قديمي دو ايوان خارجي را که براي بناي مسجد طباطبائي آنها را ويران ساختند، به اين محل انتقال داده و نصب کرده‌اند. يکي از آنها مربوط به ايوان جلو مقبره‌ي شاه صفي و از آن دوران صفويه است و ديگري مربوط به مقبره‌ي مهد عصمت، مادر محمدشاه، همسر عباس ميرزا نايب السلطنه مي‌باشد. دليل آنکه شاه سلطان حسين آرامگاه مستقلي ندارد اين است که چون او را به فرمان اشرف در اصفهان سر مي‌برند و سرش را به نزد اشرف در همدان مي‌فرستند تا به خواست پاشاي عثماني براي عقد قرارداد صلح به نزد او بفرستد، بدن را به قم انتقال داده و در شاه‌نشين مقبره‌ي پدر که به فرمان خود او ساخته شده بود به خاک مي‌سپارند. در همان وقت سر را نيز در همدان به خاک مي‌سپارند که بعدها به نام سلطان حسين به صورت مزاري در مي‌آيد. در شاه‌نشين شمالي اين آرامگاه نيز سنگ قبر جالبي با کنده‌کاريها و کتيبه‌هاي کوفي- ثلثي و نستعليق قرار دارد که از مکاني نامعلوم به اين محل انتقال داده شده است. داخل اين سنگ را براي سبک ساختن آن خالي کرده‌اند و به صورت سنگابي مستطيل در آورده‌اند.
کتابنامه:
گنجينه‌ي آثار قم، 611/1-619.