چرا كتاب»كشف الغطاء» را جمع كردند؟!
اعطاي لقب و نشان از سوي لندن به عباس افندي، و ثناگويي رسمي وي از جرج پنجم، جلوهِ بارز اين چرخش بود (ايام: در اين باره به تفصيل در مقالهِ «بهائيت و انگليس» سخن رفته است) و جلوهِ ديگر آن، اقدام افندي به گردآوري و محو جميع نسخه‌هاي «كشف الغطاء عن حيل الاعداء» (چاپ تركستان روسيه) بود كه به دستور خود افندي و به قلم ميرزا ابوالفضل گلپايگاني (و چند تن ديگر از مبلغان شهير بهائي) در ردّ كتاب نقطه الكاف1 و مصحح و مقدمه نويس آن: ادوارد براون انگليسي، نوشته شده و در آن، تعريضاتي به سياست انگليس صورت گرفته بود. ولي چون چاپ كتاب مزبور زماناً «مصادف بود با پيروزي قشون انگلستان در حيفا، و قبول اطاعت و خدمتگزاري جميع بهائيان نسبت به حكام انگليسي در منطقهِ زير نفوذ انگلستان، عباس افندي صلاح نديد كه كتاب كشف الغطاء با دارا بودن چنان مايه‌هاي ضد انگليسي، و در حالي كه زد و بندهايي صورت پذيرفته بود، انتشار يابد. از اين روي دستور داد پس از جمع آوري دقيق، جميع نسخه‌هاي كشف الغطاء را بسوزانند كه... [تنها] تعداد انگشت شماري از آن در كتابخانه‌هاي انگلستان و فرانسه، و چند نسخه‌اي در ايران، آن هم در كتابخانه‌هاي خصوصي و محرمانهِ بهائيان، از اين فرمان جان سالم بدر بردند» .2
به نوشتهِ استاد محيط طباطبايي: كشف الغطاء به دستور و نظارت عبدالبهاء و به دستياري ميرزا ابوالفضل گلپايگاني و اديب طالقاني و نعيم سدهي و سمندر قزويني و مهدي گلپايگاني (از فعالان و مبلغان بهائيت) در ردّ مقدمهِ فارسي و انگليسي و تاريخ قديم تازه چاپ به نام نقطه الكاف، از سال 1330 تا 1334 ق تنظيم و تدوين و در عشق‌آباد روسيه به چاپ رسيده و آمادهِ انتشار شد. اما «سقوط فلسطين به دست انگليسيها و پيدايش مصالح تازه‌اي كه براثر انقلاب روسيه قوّت جانب گرفته بود سبب شد كه هزاران نسخهِ آمادهِ انتشار از آن به آتش نابود گردد» .3 تلقي و تحليل شاهدان عيني مطلع (همچون عبدالحسين آيتي و فضل الله صبحي، مبلغان مستبصر بهائي) نيز از علت جمع آوري نسخ كشف الغطاء، همين است.4
پي نوشت :
1. نقطه الكاف از مآخذ تاريخي كهن بابيه است كه مشخصات كامل كتابشناسي آن از قرار زير است: نقطه الكاف در تاريخ ظهور باب و وقايع هشت سال اول از تاريخ بابيه، حاجي ميرزا جاني كاشاني، به سعي و اهتمام ادوارد براون، ليدن 1328ق / 1910م. مرحوم استاد محيط طباطبايي البته در انتساب نسخهِ يادشده به شخص ميرزا جاني كاشاني، تأملات محققانه‌اي داشت و آن را مربوط به فرد ديگري از قدماي بابيه مي‌دانست. ر.ك، مقالات ايشان در ماهنامهِ گوهر، نشريهِ بنياد نيكوكاري نورياني، تابستان و پاييز 1355ش
2. بهائيان، محمد باقر نجفي، چاپ اول، ص 390
3. ر.ك، «از تحقيق و تتبع تا تصديق و تبليغ فرق بسيار است» ، محيط طباطبايي، گوهر، سال 4، ش 2، ارديبهشت 1355، ص 113 به بعد
4. ر.ك، كشف الحيل، آيتي، چ 4: 2/160؛ خاطرات صبحي دربارهِ بابيگري و بهائيگري، صص 127ـ134؛ اسناد و مدارك درباره بهائيگري، صص 92ـ96.
/س
