مروری بر عمر با برکت یاور صدیق انقلاب

۱– استاد سید علی اکبر پرورش در اول تیر ۱۳۲۱ در خانواده ای مذهبی و متوسط در محله چهار سوق شیرازی‌های اصفهان به دنیا آمد.وی دوره ابتدائی را در دبیرستان مفید و تحصیلات دوره متوسطه را در دبیرستان‌های صائب،‌ علیه و کازرونی گذراند او سپس در رشته ادبیات فارسی در دانشگاه اصفهان دوره لیسانس را طی کرده و پس از تحصیل دوره کارآموزی دبیری در دانشسرای عالی تهران از سال ۴۵ به صورت تمام وقت در آموزش و پرورش مشغول به کار شد.
۲- استاد پرورش از دوره نوجوانی و تحت تأثیر روحانیت محله پدری ، پس از کسب مطالب اولیه دینی به فعالیت در مجامع دینی پرداخت. شهید آیت الله دکتر بهشتی که اهل همان محله بود و در قم به تحصیل و تدریس اشتغال داشت در مسافرت های خود به اصفهان با جوانان محله و شهر ارتباط برقرار می نمود و بدینگونه ارتباطات نزدیک استاد پرورش با شهید آیت الله بهشتی آغاز شد. این ارتباط تا زمان شهادت آن بزرگمرد در هفتم تیر سال ۱۳۶۰ ادامه یافت.
۳- در سال پایانی تحصیلات دبیرستانی پس از فوت مرحوم آیت الله العظمی بروجردی (ره) در فروردین سال ۴۰ همراه با استادش،‌ مرحوم حجت الاسلام و المسلمین سید مصطفی بهشتی نژاد [۱] در یک سفر شش روزه به قم،‌ حضور در یک صحنه بزرگ اجتماعی و مذهبی را تجربه کرد.[۲]
۴- ایشان در آغاز سال ۱۳۴۳ و پس از آزادی حضرت امام خمینی (قدس سره الشریف) و همزمان با سفر آیت الله خادمی و علما و مردم اصفهان و همراه با ایشان در قم به دیدار معظم له رفت[۳]. اولین بازداشت استاد در سال بعد بود که پس از مدتی آزاد شد.[۴]
۵- دوران خدمت وظیفه عمومی استاد پرورش ( از ۱۳۴۵/۱۱/۲۶ لغایت ۱۳۴۷/۵/۲۶) در ژاندارمری فارس و در شهرهای اصطهبان و نیریز با سخنرانی های پرشور و مذهبی ستوان دوم وظیفه سید اکبر پرورش با استقبال فراوان مردم و حمایت روحانیان انقلابی آن منطقه مواجه شد. اسناد نشان می دهد ژاندارمری مجبور بود به خاطر جلوگیری از اعتراضات عمومی به وی اجازه سخنرانی بدهد و در نهایت ایشان از هر سخنرانی منع می شود.
۶- استاد پس از خاتمه خدمت وظیفه عمومی،‌ یک سال در آموزش و پرورش شهرضا به تدریس مشغول شد و سپس در دبیرستان هراتی و پس از آن در دبیرستان احمدیه اصفهان شاغل بود. دبیرستان احمدیه وابسته به مؤسسه دینی چهارده معصوم (علیه السلام) بود که زیر نظر آیت الله خادمی و با تأیید حضرت امام خمینی (قدس سره الشریف) تأسیس شده بود[۵] و استاد پرورش بسیاری از فعالیت‌های آموزشی، فرهنگی و انقلابی خود را تا سال ۱۳۵۷ درهمین مدرسه انجام می داد. شاگرد تیزهوش وی و مسئول کتابخانه مؤسسه شهید عباس نبوی منش نیز در روز اول محرم سال ۵۷ در همین مکان به شهادت رسید.
۷- استاد  پرورش در همه‌ی این سالها تلاش می‌کرد از همه شخصیت ‌های علمی فرهنگی و سیاسی بهرمند شود. علامه محمد تقی جعفری، علامه سید محمد حسین طباطبایی، علامه مرتضی مطهری و آیت الله دکتر بهشتی از جمله این افراد بودند. در اصفهان نیز ایشان همراه با استاد محمد فولادگر از آیت الله سید عبدالحسین طیب بهره می برد .
۸- استاد پرورش در طول‌ سال‌های ۱۳۴۷ تا ۱۳۵۷ بدون آنکه خود را در چارچوب یک گروه محدود نماید از ظرفیت‌های همه‌ی موسسات فرهنگی برای هدایت جوانان استفاده می کرد. کانون علمی تربیتی جهان اسلام[۶]، انجمن مددکاری امام زمان (عج)، موسسه ابابصیر، دبیرستان احمدیه ، مسجد حاج رسولیها و… از جمله آن ها بود .[۷]
۹- استاد پرورش در موضع‌گیری‌های سیاسی خود تبعیت از ولی فقیه و نائب امام زمان (علیه‌السلام) حضرت امام خمینی (قدس سره الشریف) را وظیفه همیشگی خود می‌دانست. وقتی که رییس انجمن حجتیه با بهانه اینکه «من مجتهد هستم» ،عملاً با حضرت امام خمینی (ره) مخالفت کرد، وی طی مصاحبه شدیدی در جلسه‌ای هرگونه ارتباط با انجمن حجتیه را [۸] که پیش از انقلاب در قالب فعالیت‌های مذهبی منشی مبارزه با رژیم را نیز در پیش گرفته بود به کلی قطع کرد.
۱۰- استاد پرورش گسترش اندیشه ناب اسلامی را اصلی‌ترین وظیفه‌ی خود می‌دانست و با سخنرانی‌های فراوان و تفسیر قرآن و بیان تاریخ اسلام ، جوانان میهن اسلامی را به خصوص در شهر های استان‌های اصفهان و چهار محال و بختیاری با اسلام ناب محمدی (صلّی الله علیه و آله و سلم) آشنا می‌ساخت. نگارش کتاب‌های «پیامبر در مکه»، «علی در مدینه»، «پیشگامان کهف»، «ما و قرآن»، «قرآن و خطوط انفاق» و «پدیده‌ جاهلیت از دیدگاه قرآن» ، حاصل بخشی از تلاش‌های وی در آن سالها بود. اکثریت فعالان نهضت اسلامی در اصفهان این تلاش‌ها را مهم ترین عامل در اصفهان برای گسترش انقلاب اسلامی در اصفهان در سال‌های ۱۳۵۶ و ۱۳۵۷ می‌دانند.[۹]
۱۱- استاد پرورش در طول سال‌های مبارزه با رژیم پهلوی با همه روحانیان علاقمند به حضرت امام خمینی (ره) در اصفهان علی رغم سلیقه‌های متفاوت ارتباط برقرار می‌نمود . روابط ایشان با حضرات آیات و حجج اسلام حسین خادمی، سید جلال الدین طاهری، احمد فقیه امامی، حسن فقیه امامی، سید اسماعیل هاشمی، محمد علی صادقی، شمس‌آبادی، علی محمد اژه‌ای، سید محمد احمدی، کمال فقیه ایمانی، مهدی مظاهری، ابوالحسن بدری، احمد سالک، مهدی اژه‌ای، علی اکبر اژه‌ای، مجتبی میردامادی، محمد تقی رهبر، محمد حسین فقیهی، عبدالله نوری، عباسعلی روحانی، سید حسن بهشتی نژاد و… از اینگونه است.
۱۲- ایشان از گروه‌های مسلح طرفدار نهضت حضرت امام خمینی پشتیبانی می‌کرد. معرفی نیروهای واجد شرایط، حمایت و هدایت فکری و سیاسی و پشتیبانی مالی و اعزام افراد مستعد برای آموزش‌های نظامی به لبنان از جمله اقدامات وی بود. به واسطه‌ی اتخاذ تدابیر حفاظتی صحیح در برقراری ارتباطات و صبر و مقاومت مرتبطین با وی (علیرغم شکنجه‌های وحشتناک ساواک در آن در زمان دستگیریهای آنان، دستگاه‌های اطلاعاتی رژیم موفق به شناسایی ارتباطات وی نشدند. گروه توحیدی صف در اصفهان از جمله گروه‌های فعال در اصفهان و مرتبط با استاد پرورش در سال‌های ۱۳۵۶ و ۱۳۵۷ بود.
۱۳- شهید دکتر سید حسن آیت و گروهی از هم‌فکران وی در سال‌های قبل از پیروزی انقلاب اسلامی موفق به ایجاد یک شبکه انقلابی در میان برخی از افسران انقلابی ارتش حکومت پهلوی شده بود. این شبکه از جهت اطلاعاتی خدمات موثری برای انقلاب اسلامی انجام داد. شهید یوسف کلاهدوز (قائم مقام سپاه پاسداران انقلاب در آغاز جنگ) شهید تیمسار حسن اقارب پرست، شهید نامجو (نماینده حضرت امام در شورای عالی دفاع پس از شهید چمران و وزیر دفاع دولت، شهید باهنر) از جمله اعضای این شبکه بودند[۱۰]. مسئولیت این شبکه در اصفهان به استاد پرورش محول شد. وی ضمن انجام وظایف محوله، در سال ۱۳۵۷ از اطلاعات این شبکه برای حفاظت از جوانان و مردم انقلابی اصفهان استفاده ‌های فراوان برد. تعداد بسیار کم شهدای شهر اصفهان در سال ۱۳۵۷ از الطاف الهی و نتایج اقدامات این شبکه نفوذی در ارتش و ساواک و موارد مشابه بود. ۱۴- در سال‌های ۱۳۵۰ تا ۱۳۵۷ دشمنان نهضت اسلامی تلاش می‌کردند به بهانه‌های مختلف، مسلمانان انقلابی را به جان یکدیگر بیاندازند. اما رهبری الهی انقلاب اسلامی حضرت امام خمینی (ره) همواره با رهنمود‌های خود از افتادن پیروان خود در دام‌های دشمن و اصلی کردن مسائل فرعی جلوگیری می‌کردند. موضع‌گیری‌های استاد پرورش در طول این سالها و در تبعیت از مراد خویش در جریانات دکتر شریعتی، کتاب شهید جاوید، شهادت آیتالله شمس‌آبادی، باند مهدی هاشمی و آقای سید کاظم شریعتمداری از لغزش بسیاری از دوستان و شاگردانش در مسیر مورد نظر دشمن جلوگیری کرد.
۱۵- استاد پرورش در فعالیت‌های خود عمده توجه خود را به جوانان و دانشجویان معطوف می‌نمود. اما با همه اقشار و از آن جمله انقلابیون پیشکسوت، همکاران معلم، کسبه بازار و حتی نظامیان در ارتش و شهربانی ارتباطات خود را با رعایت ملاحظات امنیتی حفظ می‌نمود. وی به همین جهت عامل بسیار هماهنگی‌ها میان روحانیان انقلابی و دانشجویان، معلمین، دانش آموزان، کسبه بازار و خیابان‌ و حتی گروه‌های انقلابی مسلح در سال ۱۳۵۷ در اصفهان باشد.
۱۶- استاد پرورش در مرداد ۱۳۵۷ در برپایی، اداره و هدایت تحصن منزل مرحوم آیت الله خادمی‌(ره) نقشی برجسته داشت و دو سخنرانی روشنگرانه وی در آن تحصن در سطح کشور انعکاس یافت. وی پس از حمله‌ مأمورین نظامی به متحصنین و در اولین شب حکومت نظامی اصفهان به عنوان اولین متهم و تابع آن دستگیر و زندانی شد. دستگیری استاد پرورش و همرزم قدیمی وی آقای حسنعلی زهتاب و برخی روحانیون برجسته اصفهان حجج اسلام مهدی مظاهری، سید کمال فقیه ایمانی و مجتبی میردامادی و … موجب گسترش احساسات عمومی بر ضد رژیم طاغوت شد.
از اولین روزهای مهرماه معلمین و دانش‌آموزان اصفهانی در شعار‌های اسلامی انقلابی خود پس از تأکید بر تبعیت از حضرت امام خمینی (ره) خواستار آزادی معلمان خود استاد پرورش وآقای زهتاب ‌شدند. حکومت طاغوت ناچار شد وی را پس از آزادی دیگر زندانیان سیاسی پنجم رمضان اصفهان در آبادان ۱۳۵۷ آزاد نماید. استاد پرورش در ادامه مبارزات مردم در بسیاری از تظاهرات‌های مردم اصفهان در ماه‌های محرم و صفر از جمله تاسوعا و اربعین حسینی در مسجد جامع و میدان امام (ره) اصفهان سخنران اصلی بود. قطعنامه‌ی راهپیمایی عاشورا که حاوی اعلام عزل محمد رضا پهلوی و قطعنامه‌ اربعینی که حاوی اعلام رأی اعتماد مردم اصفهان به حضرت امام خمینی (ره) به عنوان رهبر انقلاب اسلامی و کشور بود با هماهنگی وی و آیت ‌الله دکتر بهشتی (ره) تنظیم و قرائت شد. سازماندهی تظاهرات روز اربعینی که همزمان با حضور سرلشکر خسرو داد فرمانده سفاک هوانیروز کل کشور در اصفهان و احتمال کشتار مردم اصفهان بود با ملاحظه همه جوانب سیاسی و نظامی و تحت نظر استاد انجام گرفت. و بزرگترین تظاهرات قبل از پیروزی با موفقیت کامل در اصفهان انجام گرفت.
۱۷- استاد پرورش در مرحله اول انتخابات اولین دوره مجلس شورای اسلامی در ۵۸/۱۲/۲۴ از سوی مردم اصفهان به نمایندگی مجلس شورای اسلامی برگزیده و در اولین روزهای حضور در مجلس و در جریان رسیدگی به اعتبار نامه‌های نمایندگان عضو شعبه هفتم شد. در این شعبه شهید محمد علی رجائی به ریاست و استاد پرورش به عنوان نائب رئیس شعبه انتخاب شدند. وی تا تاریخ ۶۰/۵/۲۶ (زمان انتخاب به عنوان وزیر آموزش و پرورش در دولت شهید باهنر) در مسائل مختلف حضور فعال داشتند. ۱۸- در ۳۰ تیرماه ۵۹ در انتخابات درون مجلس شورای اسلامی ، آقایان دکتر احمد بهشتی، سید اکبر پرروش، دکتر کاظم سامانی، فضل الله محلاتی، محمد موسوی خوئینی ها، محمد یزدی و دکتر ابراهیم یزدی نامزد تصدی نیابت ریاست مجلس شدند. در نتیجه آقای پرورش با ۲۰۴ رای بیشترین رای را توانستند کسب نمایند.
۱۹- استاد پرورش در اول مرداد ماه ۱۳۵۹ در وقتی که بنی‌صدر رئیس جمهور وقت برای دور زدن مجلس و قانون اساسی نخست وزیری حجت الاسلام و المسلمین سید احمد خمینی (ره) را مطرح کرد در نطق پیش از دستور مجلس، بعد از تبیین دیدگاه‌های خود در خصوص شرایط انقلاب اسلامی و رهبری آگاه و دلسوز آن حضرت، امام خمینی (قدس سره) و ابراز علاقه به رئیس جمهور منتخب و بیان ارادت به حجت الاسلام و المسلمین سید احمد خمینی (ره) ، با لحنی محترمانه و دلسوزانه از رئیس جمهوری خواست مطابق قانون اساسی عمل کرده و از رو در رو کردن مجلس با حضرت امام (ره) است خودداری نماید.
۲۰- استاد پرورش در دوم مرداد و در جریان رسیدگی به اعتبار نامه شهید دکتر حسن آیت به بیان ارتباط سه ساله ی خود با دکتر آیت در سازمان مخفی درون ارتش در سال‌های قبل از پیروزی انقلاب پرداخت. وی همچنین مبارزات این گروه مخفی در درون ارتش با رژیم ستم شاهی یا طاغوت را به صورت بسیار مختصر توضیح داد.
۲۱- در پایان هفته اول مرداد ماه رئیس جمهور وقت نتوانست موافقت مجلس شورای اسلامی برای نخست وزیر پیشنهادی خود جلب نماید. رئیس جمهور با تصور اینکه نمایندگان خود دچار اختلاف داخلی می‌باشند، از آنها خواست هیئتی را برای مشارکت در انتخاب نخست وزیر برگزینند. نمایندگان مجلس در جلسه‌ای غیر علنی آقایان استاد اکبر پرور ش، آیت الله محمد یزدی و آیت الله امامی کاشانی را انتخاب کردند.
استاد پرورش و اعضای هیئت پس از مشورت های محرمانه با نمایندگان مجلس شهید آیت الله دکتر بهشتی ، آقای شهید محمد علی رجائی را جهت تصدی نخست وزیری به رئیس جمهوری پیشنهاد کردند. ابوالحسن بنی صدر در این مرحله همچنان تصور می کرد شهید محمد علی رجائی آرای کافی را جلب ننماید اما مجلس شورای اسلامی نسبت به شهید رجائی نظر موافق داشت.
۲۲- با طولانی شدن روند انتخاب وزرا و عدم موافقت رئیس جمهور با وزرای پیشنهادی، نخست وزیر اسامی اشخاص مورد نظر را جهت اطلاع به مجلس شورای اسلامی اعلام کرد. در این نامه که در ۱۶ شهریور ۵۹ در مجلس قرائت شد استاد پرورش برای تصدی وزارت آموزش و پرورش پیشنهاد شده بود. این پیشنهاد از سوی بنی صدر مورد موافقت قرار نگرفت.
۲۳- در جریان تصمیم گیری در خصوص جاسوسهای گروگان امریکائی استاد پرورش ضمن تأیید حرکت انقلابی دانشجویان مسلمان پیرو خط حضرت امام (ره) در حل و فصل موضوع مشارکت فعال داشت.استاد علی اکبر پرورش در اصفهان به ملکوت اعلی پیوست
۲۴- در هفته‌های اولیه شروع جنگ تحمیلی عراق علیه ایران ، استاد پرورش و شهید محمد منتظری از سوی مجلس شورای اسلامی جهت عضویت در شورای عالی دفاع برگزیده شدند. وی در طول عضویت در شورای عالی دفاع ، ضمن حمایت از نیروهای مردمی بسیج و سپاه در جهت هماهنگی ارتش و سپاه تلاش می کرد.
۲۵- ایشان در طول دوران ریاست جمهوری بنی صدر و در هنگامی که تنش های سیاسی داخلی همزمان با جنگ افزایش می یافت به تبعیت از حضرت امام خمینی ( قدس سره) در جهت حفظ وحدت و آرامش تلاش می نمود استاد در تاریخ ۲۴ آذر ۵۹ در مجلس می گوید: « … ما از انقلاب همه مان اعتبار یافتیم. با وحدت است که می توانیم به انقلاب اسلامی اعتبار بدهیم. ما همه مان از پدر پیر انقلاب احترام پیدا کردیم، با وحدت است و با توجه با خواسته ای اوست که می توانیم به پدر پیر انقلاب احترام بگذاریم» ۲۶- استاد پرورش به عنوان نائب رئیس مجلس شورای اسلامی و عضوشورای عالی دفاع در مذاکرات سیاسی هشت کشور اسلامی و نخست وزیر سابق سوئد با ایران در خصوص مسائل جنگ حضور فعال داشت. وی در تاریخ ۳۰ فروردین ۶۰ در سخنانی در مجلس شورای اسلامی می گوید: « تنها پیشنهادهای شورای عالی دفاع جمهوری اسلامی ایران که به وسیله مسئولین محترم کشور مطرح شده است و بارها بیان گردیده است قابل قبول است و من خود نیز درشورای عالی دفاع به این پیشنهادها رأی مثبت داده ام و آن اینکه:

۱- آتش بس و عقب نشینی باید همزمان انجام گیرد
۲- قرارداد ۱۹۷۵ باید به رسمیت شناخته شود
۳- محاکمه و محکومیت متجاوز از طریق یک دادگاه بین الملل اسلامی انجام گیرد

۲۷- استاد پرورش پس از برکناری بنی صدر از ریاست جمهوری در خرداد ۶۰ و انتخاب شهید رجائی به ریاست جمهوری به سمت وزیر آموزش و پرورش انتخاب می گردد.
۲۸- استاد در دوره هاس سوم و چهارم مجلس شورای اسلامی ضمن انجام وظایف نمایندگی برای دفاع از اصول ناب اسلام محمدی (ص) و انقلاب اسلامی اقدام می کرد. در مجلس سوم با دفاع از نظارت استصوابی شورای نگهبان و اعلام آمادگی برای مناظره با مخالفان آن از جمله مواضع و اقداات استاد پرورش بود.
در مجلس چهارم استاد، باصبر و حوصله سیر نصواب امور فرهنگی، دینی، اداری و مالی در صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران را در هیئت تحقیق و تفحص بررسی کردند. این گزارش زمینه تحولات اساسی و تغییر مدیریت صدا و سیما را فراهم ساخت.
۲۹- استاد پرورش در سال های بعد از ۷۵ فعالیت های بنیادین فرهنگی و سیاسی را دنبال نمود. می توان گفت در کارنامه زندگی ایشان بیش از چهل سال تربیت نفوس و کادرسازی برای انقلاب اسلامی دیده می شود. استاد پرورش بر تشکیلاتی شدن و انسجام گروهی داشتن فعالیت های فرهنگی تاکید فراوان داشت. وی به نوعی پدر معنوی تمام مجموعه های فرهنگی اصفهان به حساب می آید.
۳۰- تصدی مسئولیت امور فرهنگی سازمان اکو و قائم مقامی دبیرکل هیات موتلفه اسلامی از جمله مسئولیت های پایانی عمر ایشان بود. یکی از تلاش های اساسی استاد پروش تا پیش از دوره طولانی بیماری، تلاش برای سازماندهی مجدد نیروهای پیرو خط امام و رهبری بود. بصیرت دهی سیاسی در فتنه ۸۸ و تاکید بر وحدت جریان های مذهبی از دیگر شاخص های حیات سیاسی ایشان است.
۳۱- سید علی اکبر پرورش پس از چند سال رنج از بیماری آلزایمر سرانجام در روز جمعه ۶ دی ماه ۱۳۹۲ در بیمارستان شهید صدوقی اصفهان درگذشت.
 

پیام تسلیت رهبر معظم انقلاب امام خامنه‌ای (مدظله العالی):

بسم‌الله الرحمن الرحیم
با تاسف و تأثر، خبر درگذشت یاور صدیق انقلاب مرحوم آقای سیدعلی اکبر پرورش رحمت‌الله‌علیه را دریافت کردم؛ چهره‌ی محترم و اثرگذاری که بخش اعظم عمر با برکت خود را در خدمت اسلام و ارزشهای متعالی دین گذرانید،‌ و لهجه‌ی صادق و دل با اخلاص و خُلق نیک را به ترویج و تحکیم انقلاب و نظام اسلامی گماشت؛ تلاش‌های مبارزاتی در دوران طاغوت را به خدمات ارزنده و مسئولیت‌های سنگین خود در قوه‌ی مجریه و قوه‌ی مقنّنه و شورای عالی دفاع در دوران جمهوری اسلامی پیوند داد و با همه‌ی توان به کشور و ملت خود خدمت کرد، ‌و سلامت و راحت خود را بر سرِ انجام وظیفه نهاد. بیماری رنجبار و طولانی او آخرین آزمایش دشواری بود که وی با صبر و متانت، آن را تحمل کرد و زندگی پاک و شرافتمندانه را به پایان برد. اینجانب درگذشت ایشان را به خانواده و بازماندگان محترم و به همه‌ی دوستان و علاقمندان ایشان تسلیت می‌گویم و رحمت و رضوان الهی را برای وی مسألت می‌کنم.
سیدعلی خامنه‌ای
۶ دی ۱۳۹۲