اهمیت آراستگی و زیبایی درآموزه های دینی
عموما اعتقاد براین است كه برداشتهای اولیه بسیار اهمیت دارند. بسیاری ازما می پذیریم كه برداشتهای اولیه ای كه ما ازدیگران داریم، روند ارتباط ما را با آنان به صورتی حیاتی شكل خواهند داد. این پدیده در روانشناسی اجتماعی اثر تقدم گفته می شود، از این رو افراد برای حضور درمصاحبه شغلی، دیدار با دوست جدید، اولین ملاقات با همسر آینده خویش كه در آن نخستین برخورد را با دیگری دارند، با تمام دقت خود را آماده می كنند. این ارتباط، یك نوع ارتباط غیركلامی گفته می شود. این ارتباط غیركلامی درنگاه اول، درشكل گیری برداشتهایی كه افراد ازما دارند بسیارمهم است. به طورمثال یك نگاه، نوع لباس، قیافه ظاهری و... خود كافی است تا اطلاعات زیادی را به طرف مقابل بدهد.
آراستگی، فقط مرتبط با یك نوع خاص از ارتباطات ذكر شده نیست، بلكه می توان گفت، آراستگی درتك تك این موارد موضوع و مصداق پیدا می كند. آراستگی در هر یك از انواع ارتباط غیركلامی مانند حالات چهره، تماس چشمی، قیافه ظاهری، نگاه، حركات دست و بدن نوع لباس می تواند در نوع برداشتی كه ازما می شود تاثیرگذار باشد. آراستن به معنای زینت دادن و تزیین كردن است. معنای دیگری مانند منظم و مرتب بودن و هماهنگ بودن، آماده و مهیا بودن نیز گفته شده كه كاملا مرتبط با معنای اول است، زیرا تزیین كردن به نوعی با نظم و هماهنگی همراه است و معرف آماده و مهیا بودن برای مقصود مورد نظر. در مقابل آراستن كه معمولا با یك افزایش همراه است، پیراستن قرار می گیرد كه ویژگی آن كاستن و زدن شاخ و برگ است. آراستگی لبخند روح ماست و به بینندگان و همراهان و هم از این رو به برقراری و استحكام روابط اجتماعی ما را یاری می رساند.
این نكته درست كه آراستگی مرتبط باظاهر انسان است، اما خود گویای درون و شخصیت فرد می باشد. اگر فردی آراسته و مرتب بود می تواند برداشتی خوب ازخود(درون و شخصیتش) به طرف مقابل تحویل دهد و همچنین برقرار كردن ارتباط او بادیگران بسیار ساده و راحت می باشد. ازجمله خلقیاتی كه یك فرد آراسته، با ظاهر آراسته اش به دیگران می فهماند مرتب و منظم بودن، ساده بودن، تجمل گرا بودن و ضعف شخصیتی یا قوی بودن شخصیت است.
امروزه روانشناسان می گویند فردی كه مدام درپی وفق دادن خود با الگوها و مدهای ارائه شده در جامعه باشد این حاكی از ضعف شخصیت وی می باشد، اما آن جوانی كه با سلیقه خود لباس بر تن می كند و سادگی و متانت را اصل در پوشش خود قرار می دهد دارای روحی قوی و به خود متكی است. البته باید به این نكته توجه كرد كه پیروی از مد همیشه بد نیست، البته آن مدی كه مطابق با دستورات جامعه اسلامی است و مبتكر آن هم فردی در داخل جامعه باشد، و از سوی غرب به ما تحمیل نشده باشد. همان طور كه انسان برای آراستگی ظاهری نیازمند لوازمی است، برای آرایه های درون خود نیز به خیلی چیزها نیاز دارد ازجمله حسن خلق، آداب معاشرت، توجه به خدا و دوری جستن از رذایل اخلاقی از جمله لوازمی است كه برای آراستگی باطنی لازم است. با این همه نمی توان آراستگی را منحصر به یك مورد دانست، در ظاهر یا باطن بلكه درهر دو مورد لازم است.
همان طوركه ما متوجه آراسته بودن ظاهر و اطراف خود هستیم، خانه خود را پاكیزه و مرتب نگاه می داریم، دل ما هم خانه خداست باید به خود بیائیم و توجه كنیم به اینكه دلمان را به چه چیزهائی بیارائیم، باید ببینیم روحمان را باچه لوازمی آرایش می كنیم، خداوندی كه دنیا را سرتاسر زیبائی كرده، ما هم بیائیم درس خدائی بگیریم و درونمان را با زیبائیهای خدائی بیارائیم. تعالیم آسمانی ما با ویژگی های جسم و روح انسان هماهنگی دارد، و به گواهی روانشناسان حس زیبائی دوستی و زیبائی خواهی، یكی از چهار بعد روح انسانی است. خداوند كه خود مظهر زیبائی و جمال است، زیبائی را دوست دارد، و از ژولیدگی بیزار می باشد. بنابراین در قرآن به این مسئله تاكید می كند، و به بندگانش دستور داده «یا بنی آدم خذوا زینتكم عند كل مسجد؛ ترجمه: ای فرزند آدم هرگاه به مسجد می روی خود را بیارای و زینت كن» (سوره اعراف، آیه 31).
همچنین بزرگان دین ما بخصوص ائمه علیه السلام درآموزه های دینی به این مسئله توجه كرده اند. رسول خدا صلی الله علیه و اله می فرمایند: «خداوند دوست میدارد هرگاه مومنی نزد برادرش می رود، آماده وآراسته باشد». درآیه بالا خداوند یك امر ظاهری را توام بایك امر معنوی و دینی دانسته است كه این حكایت از تاثیرگذاری زیاد وضع ظاهر درحاضر شدن در مكانهای عمومی است، آن هم مكانی كه در آن به عبادت خداوند پرداخته می شود، و آراسته حاضر شدن افراد در مسجد، خود باعث جذب افراد بسیار زیادی كه خیلی به مسائل عبادی توجه نمی كنند شود، همان طور كه اگر فردی با وضعیت ناآراسته ای درمسجد حاضر شود، چه بسا باعث دل زدگی جوانان ازاین مكان گردد، این خود یك درس بزرگ ازاین آیه قران است. به خصوص ما با رعایت این كار می توانیم باعث جذب افراد شویم. هنگامی كه فردی بنا بر اتفاق گذرش به مسجد می افتد هنگامی كه وضعیت نمازگزاران را درحالی مطلوب ببیند و آنان را آراسته و تمیز ببیند این خود باعث جذب آن فرد به این مكان می شود تا دفعه بعد از روی اختیار و با شوق و ذوق آید، البته این یك راه جذب افراد به مسجد و مكانهای مقدس است.
اسلام به مسلمانان توصیه می كند كه در برخورد با مردم و موقع حضور در اجتماع به زیبائی و آراستگی ظاهر خود اهتمام ورزند و گزارش شده پیامبر اكرم صلی الله علیه و اله به آب نگاه می كرد وموی خود را تمیز و مرتب می كرد و شانه می زد و با ظاهری آراسته با مردم مواجه می شد و می فرمود: «خداوند دوست دارد هرگاه بنده اش ازخانه خارج می شود، خود را برای برادرانش بیاراید». البته این نكته را هم باید رعایت كرد كه نه فقط هنگام حضور در اجتماع و در نزد دیگران باید خود را مرتب كرد و آرائید بلكه انسان در همه حال، حتی درحال تنهائی و خانه شخصی خود هم باید تمیزی و مرتب بودن را رعایت كند. انسان هنگام حضور در نزد خداوند هم باید به رعایت پاكیزگی و مرتب بودن بپردازد مخصوصا درحال نماز كه در دستورات و احكام دین ما هم این مسئله وارد شده است. به هر حال گرایش انسان به زیبائی و جمال یكی ازخواستهای فطری انسان و احساس لذت از زیبائی و تناسبها و پاكیزگی ها، با سرشت انسان آمیخته شده است.
منبع: http://tahoor.com
/س
آراستگی، فقط مرتبط با یك نوع خاص از ارتباطات ذكر شده نیست، بلكه می توان گفت، آراستگی درتك تك این موارد موضوع و مصداق پیدا می كند. آراستگی در هر یك از انواع ارتباط غیركلامی مانند حالات چهره، تماس چشمی، قیافه ظاهری، نگاه، حركات دست و بدن نوع لباس می تواند در نوع برداشتی كه ازما می شود تاثیرگذار باشد. آراستن به معنای زینت دادن و تزیین كردن است. معنای دیگری مانند منظم و مرتب بودن و هماهنگ بودن، آماده و مهیا بودن نیز گفته شده كه كاملا مرتبط با معنای اول است، زیرا تزیین كردن به نوعی با نظم و هماهنگی همراه است و معرف آماده و مهیا بودن برای مقصود مورد نظر. در مقابل آراستن كه معمولا با یك افزایش همراه است، پیراستن قرار می گیرد كه ویژگی آن كاستن و زدن شاخ و برگ است. آراستگی لبخند روح ماست و به بینندگان و همراهان و هم از این رو به برقراری و استحكام روابط اجتماعی ما را یاری می رساند.
این نكته درست كه آراستگی مرتبط باظاهر انسان است، اما خود گویای درون و شخصیت فرد می باشد. اگر فردی آراسته و مرتب بود می تواند برداشتی خوب ازخود(درون و شخصیتش) به طرف مقابل تحویل دهد و همچنین برقرار كردن ارتباط او بادیگران بسیار ساده و راحت می باشد. ازجمله خلقیاتی كه یك فرد آراسته، با ظاهر آراسته اش به دیگران می فهماند مرتب و منظم بودن، ساده بودن، تجمل گرا بودن و ضعف شخصیتی یا قوی بودن شخصیت است.
امروزه روانشناسان می گویند فردی كه مدام درپی وفق دادن خود با الگوها و مدهای ارائه شده در جامعه باشد این حاكی از ضعف شخصیت وی می باشد، اما آن جوانی كه با سلیقه خود لباس بر تن می كند و سادگی و متانت را اصل در پوشش خود قرار می دهد دارای روحی قوی و به خود متكی است. البته باید به این نكته توجه كرد كه پیروی از مد همیشه بد نیست، البته آن مدی كه مطابق با دستورات جامعه اسلامی است و مبتكر آن هم فردی در داخل جامعه باشد، و از سوی غرب به ما تحمیل نشده باشد. همان طور كه انسان برای آراستگی ظاهری نیازمند لوازمی است، برای آرایه های درون خود نیز به خیلی چیزها نیاز دارد ازجمله حسن خلق، آداب معاشرت، توجه به خدا و دوری جستن از رذایل اخلاقی از جمله لوازمی است كه برای آراستگی باطنی لازم است. با این همه نمی توان آراستگی را منحصر به یك مورد دانست، در ظاهر یا باطن بلكه درهر دو مورد لازم است.
همان طوركه ما متوجه آراسته بودن ظاهر و اطراف خود هستیم، خانه خود را پاكیزه و مرتب نگاه می داریم، دل ما هم خانه خداست باید به خود بیائیم و توجه كنیم به اینكه دلمان را به چه چیزهائی بیارائیم، باید ببینیم روحمان را باچه لوازمی آرایش می كنیم، خداوندی كه دنیا را سرتاسر زیبائی كرده، ما هم بیائیم درس خدائی بگیریم و درونمان را با زیبائیهای خدائی بیارائیم. تعالیم آسمانی ما با ویژگی های جسم و روح انسان هماهنگی دارد، و به گواهی روانشناسان حس زیبائی دوستی و زیبائی خواهی، یكی از چهار بعد روح انسانی است. خداوند كه خود مظهر زیبائی و جمال است، زیبائی را دوست دارد، و از ژولیدگی بیزار می باشد. بنابراین در قرآن به این مسئله تاكید می كند، و به بندگانش دستور داده «یا بنی آدم خذوا زینتكم عند كل مسجد؛ ترجمه: ای فرزند آدم هرگاه به مسجد می روی خود را بیارای و زینت كن» (سوره اعراف، آیه 31).
همچنین بزرگان دین ما بخصوص ائمه علیه السلام درآموزه های دینی به این مسئله توجه كرده اند. رسول خدا صلی الله علیه و اله می فرمایند: «خداوند دوست میدارد هرگاه مومنی نزد برادرش می رود، آماده وآراسته باشد». درآیه بالا خداوند یك امر ظاهری را توام بایك امر معنوی و دینی دانسته است كه این حكایت از تاثیرگذاری زیاد وضع ظاهر درحاضر شدن در مكانهای عمومی است، آن هم مكانی كه در آن به عبادت خداوند پرداخته می شود، و آراسته حاضر شدن افراد در مسجد، خود باعث جذب افراد بسیار زیادی كه خیلی به مسائل عبادی توجه نمی كنند شود، همان طور كه اگر فردی با وضعیت ناآراسته ای درمسجد حاضر شود، چه بسا باعث دل زدگی جوانان ازاین مكان گردد، این خود یك درس بزرگ ازاین آیه قران است. به خصوص ما با رعایت این كار می توانیم باعث جذب افراد شویم. هنگامی كه فردی بنا بر اتفاق گذرش به مسجد می افتد هنگامی كه وضعیت نمازگزاران را درحالی مطلوب ببیند و آنان را آراسته و تمیز ببیند این خود باعث جذب آن فرد به این مكان می شود تا دفعه بعد از روی اختیار و با شوق و ذوق آید، البته این یك راه جذب افراد به مسجد و مكانهای مقدس است.
اسلام به مسلمانان توصیه می كند كه در برخورد با مردم و موقع حضور در اجتماع به زیبائی و آراستگی ظاهر خود اهتمام ورزند و گزارش شده پیامبر اكرم صلی الله علیه و اله به آب نگاه می كرد وموی خود را تمیز و مرتب می كرد و شانه می زد و با ظاهری آراسته با مردم مواجه می شد و می فرمود: «خداوند دوست دارد هرگاه بنده اش ازخانه خارج می شود، خود را برای برادرانش بیاراید». البته این نكته را هم باید رعایت كرد كه نه فقط هنگام حضور در اجتماع و در نزد دیگران باید خود را مرتب كرد و آرائید بلكه انسان در همه حال، حتی درحال تنهائی و خانه شخصی خود هم باید تمیزی و مرتب بودن را رعایت كند. انسان هنگام حضور در نزد خداوند هم باید به رعایت پاكیزگی و مرتب بودن بپردازد مخصوصا درحال نماز كه در دستورات و احكام دین ما هم این مسئله وارد شده است. به هر حال گرایش انسان به زیبائی و جمال یكی ازخواستهای فطری انسان و احساس لذت از زیبائی و تناسبها و پاكیزگی ها، با سرشت انسان آمیخته شده است.
منبع: http://tahoor.com
/س
-compressed.jpg "ابوالفضل رنجبران (طراح و گرافیست، پژوهشگر تاریخ هنر)")
