معرفی مصری یا تُرمِس و خواص درمانی آن

باقلا مصری گونه‌های مختلفی دارد پرورشی و وحشی و انواعی از آنها نیز سمّی می‌باشند. در اینجا به نام علمی و مشخصات مربوط به یک گونه از آنها که رنگ دانه آن سفید مایل به زرد می‌باشد اشاره شده است.

نام علمی:

Lupinus albus L.، نام فرانسه Lupin و نام انگلیسی آن Lupine می‌باشد. نام‌های دیگر آن به فارسی و در کتب طب سنتی، باقلا مصری و تُرمِس نامیده شده است.

تیره گیاه:

از خانواده پروانه‌واران Leguminosae و تیره‌ی فرعی Papailionaceae.

نوع گیاه:

بوته

مشخصات ظاهری:

گیاهی است یک ساله به ارتفاع حدود 20 سانتی‌متر گاهی موارد بیشتر، برگ‌های آن پنجه‌ای شکلِ مرکب و تشکیل شده از چندین برگچه که همه از انتهای یک دمبرگ خارج می‌شوند. گل‌های آن کوچک و با توجه به گونه‌های مختلف به رنگ‌های سفید، زرد و یا آبی می‌باشند. میوه‌اش دارای غلافی است که در آن چند دانه وجود دارد. اندازه دانه‌ها از باقلا کوچکتر و رنگ آنها سفید مایل به زرد است که وسط دانه‌ها کمی فرورفتگی وجود دارد.

طبیعت دانه‌ی باقلای مصری:

طبق نظر حکمای طب سنتی طبیعت آن کمی گرم و خشک است.

رویش جغرافیایی:

در اغلب مناطق مدیترانه‌ای، اروپا، آسیای میانه و در کشورهای هندوستان و مصر کاشته می‌شود.

ترکیبات شیمیایی و مواد موجود در گیاه و دانه‌ی باقلا مصری:

آلکالوئیدهای لوپی‌نین، لوپینی‌دین، لوپامین، آلکالوئید لوپانین، آسپاراژین و غیره در آنها تشخیص داده شده است.

بخش مورد استفاده:

دانه

نحوه مصرف:

به صورت دم کرده استفاده می‌شود و روش‌های مصرف مختلف دیگری نیز دارد. در طب سنتی برای درمان بیماری‌ها نحوه و مقدار مصرف آن را پزشک تشخیص داده و تجویز می‌کند.

خواص درمانی:

بازکننده قاعدگی و دفع کننده کرم روده، ادرارآور و رفع کننده انسداد مجاری عروقی، طحال و کبد، افزاینده خون قاعدگی و تسهیل کننده اخراج جنین می‌باشد. در استعمال خارجی ضماد پودر باقلا مصری برای رفع بیماری‌های جلدی از قبیل جرب، کچلی و اگزما مفید است و پودر پخته شده‌ی آن مخلوط شده با عسل و سرکه به صورت ضماد برای سیاتیک، دردهای سرین و رفع آثار ضربه و کوفتگی مؤثر می‌باشد. سابقاً باقلا مصری در طب سنتی کاربرد داشته و در حال حاضر کمتر از آن استفاده می‌کنند.

تذکر:

زیاده‌روی در مصرف باقلا مصری مضر و به دلیل کمی سمّی بودن از مصرف خودسرانه آن خودداری فرمایید.
منبع مقاله :
صانعی، صمصام؛ (1395)، طبّ الصمصام -آشنایی با بیش از 400 نوع از گیاهان دارویی- (جلد دوم)، تهران: انتشارات حافظ نوین، چاپ اول.