نویسنده: صمصام صانعی
نام علمی:
Borago officinalis L.، نام فرانسه Bourrache و نام انگلیسی آن Borage می‌باشد. نام‌های دیگر آن به فارسی، عربی و در کتب طب سنتی، گاوزبان، لسان الثور و گاو زبان اصل نامیده شده است.تیره گیاه:
گاوزبان Boraginaceaeنوع گیاه:
بوتهمشخصات ظاهری:
گیاهی است علفی و یک ساله به ارتفاع حدود 50 سانتی‌متر گاهی موارد بیشتر با ساقه‌ای منشعب، شیاردار و پوشیده از تارهای خشن، برگ‌های آن منفرد، ساده و پوشیده از تارهای زبر، برگ‌ها در قاعده‌ی ساقه‌ی گیاه دمبرگدار و در قسمت انتهایی آن بدون دمبرگ می‌باشند. گلهایش به شکل خوشه‌ای کم گل و به رنگ‌های آبی یا سفید یا گلی رنگ و میوه‌اش چهار فندقه‌ای و هر فندقه محتوی یک دانه‌ی تیره رنگ می‌باشد.بیشتر بخوانید: خواص دارویی گل گاو زبان
طبیعت گل:
طبق نظر حکمای طب سنتی طبیعت گلِ گاوزبان تازه گرم و تر و طبیعت گلِ خشک شده آن خشک و گرم است.رویش جغرافیایی:
اغلب در کشورهای اروپایی، منطقه مدیترانه، آفریقای شمالی و در بعضی از نواحی آسیا روییده و به صورت پرورشی نیز کاشته می‌شود.ترکیبات شیمیایی و مواد موجود در گل: رزین، آلکالوئید پیرولیزیدین، کلسیم، نیترات پتاسیم، ویتامین C، موسیلاژ، اسید سیلیسیک، اسید فسفریک، املاح منگنز، منیزیوم، کمی اسانس و آلانتوان در آن تشخیص داده شده است.
بخش مورد استفاده:
گل و سرشاخه‌های گلدارنحوه مصرف:
معمولاً به صورت دم کرده یا جوشانده استفاده می‌کنند.خواص درمانی:
آرام کننده و نشاط‌آور، تصفیه کننده خون و مفید برای ذات‌الریه، نرم کننده و ادرارآور، ضد التهاب ورم کلیه (نفریت) و دفع کننده سنگ کلیه و مثانه، ضد برونشیت و بازکننده صدا، شیرافزا و تنظیم کننده قاعدگی، تقویت کننده کبد و خارج کننده سموم از بدن می‌باشد. در ضمن برای زکام، سرفه، نزله، بی‌اختیاری دفع ادرار، سودا، خنازیر، اگزما، پسوریازیس، سندروم روده و خیزاندام‌ها نیز مفید است. از گاوزبان به دلیل مدر بودن، در آغاز بیماری‌های سرخک و مخملک، به منظور دفع مواد سمی از راه عروق و ادرار استفاده بعمل می‌آورند.منبع مقاله :
صانعی، صمصام؛ (1395)، طبّ الصمصام -آشنایی با بیش از 400 نوع از گیاهان دارویی- (جلد دوم)، تهران: انتشارات حافظ نوین، چاپ اول.
