نگاهی به کاربرد پزشکی فلوس (خرنوب هندی)

نام علمی (خانواده):

Cassia fistula L. (Leguminosae)

نام انگلیسی:

Golden Shower Tree, Indian Labrnum, Purging Cassia

نام فارسی:

فلوس (خرنوب هندی)

مشخصات:

Cassia fistula L. درختی بزرگ است که تا ارتفاع 10 متر رشد می‌کند. برگ‌ها، یک در میان، پر مانند، 3-8 جفت برگچه، تقریباً بیضوی و رو به یک طرف هستند. برگ فلوس برای بیماری‌های پوستی (شیره برگ) بهبود زخم، عفونت‌های قارچی پوست و تحریک پوستی (شیره برگ‌های جوان) فلج صورت و روماتیسم (ضماد) به کار می‌رود. گل‌ها متراکم، زرد درخشان و با قطر حدود 4-5 سانتی‌متر هستند. غلاف میوه، بلند، 30-60 سانتی‌متر، استوانه‌ای، قهوه‌ای رنگ و حاوی تعداد زیادی دانه است.

منشأ:

بومی هند و سریلانکا.

ترکیبات شیمیایی:

فیستوکاسیدین، اسید کریزوفانیک، کریزوفانول، کلیتورین، سنوزید A و B، کریزوفانئین و ترکیبات دیگر.

کاربرد در طب سنتی:

از مجموع قسمت‌های گیاه برای سیاه زخم، سوختگی، سرطان، یبوست، تشنج، هذیان، اسهال، اسهال خونی، سوزش ادرار، صرع، تب، آنفولانزا، سنگ کلیه، وجود خون در ادرار، کورک، سیفیلیس، تومورها و کرم‌های انگلی استفاده می‌شود برگ فلوس برای بیماری‌های پوستی (شیره برگ) بهبود زخم، عفونت‌های قارچی پوست و تحریک پوستی (شیره برگ‌های جوان) فلج صورت و روماتیسم (ضماد) به کار می‌رود. مغز سیاه رنگ موجود در میان دانه، مرهمی شناخته شده برای یبوست است. از این قسمت گیاه همچنین به عنوان مسهل، برای روماتیسم و مارگزیدگی، درمان عفونت‌های باکتریایی (مغز دانه همراه با برگ Cassia angustifolia) بیماری‌های کبدی، بیماری قلبی، درمان تب، سقط‌آور، مرهم استفاده می‌شود و برای کبد، گلو، بیماری‌های چشمی، تشنج و جراحات مفید است. دانه گیاه اثر استفراغ‌آور، ضد نفخ و اشتهاآور دارد و برای یبوست، یرقان، سرطان و سیفیلیس به کار می‌رود. از ریشه فلوس به عنوان مسهل استفاده می‌شود در حالی که پوست ریشه برای تمیز کردن زخم‌ها به کار می‌رود ریشه همچنین به عنوان قابض، مقوی، تب‌بر، برای بیماری‌های پوستی، جزام، سل، سیفیلیس و صرع به کار می‌رود.

بیشتر بخوانید: سوختگی؛ از پیشگیری تا درمان

 

آثار دارویی:

ضد میکروب، آنتی کولینرژیک، ضد باروری، ضد التهاب، ضد نئوپلازی، آنتی اکسیدان، کاهنده فعالیت عصبی، محافظ کبد، پایین آورنده کلسترول خون، ضد لشمانیا، لاروکش، و بهبود دهنده‌ی زخم.

مسمومیت‌زایی:

با مصرف دوز بیش از حد یا مصرف طولانی مدت، ممکن است از دست دادن الکترولیت‌ها، به ویژه یون پتاسیم، آلدسترونیسم، آلبومینوری، وجود خون در ادرار، مهار حرکات روده‌ای و ضعف عضلانی اتفاق بیفتد. به ندرت ممکن است آریتمی قلبی، نفروپاتی، ادم و افزایش تحلیل استخوانی ایجاد شود.

موارد منع مصرف:

در بیماری‌های التهابی روده و آپاندیس موارد منع مصرف دارد. در طی دوران بارداری و شیردهی نباید مصرف شود. در کودکان زیر 12 سال استفاده نشود.

تداخلات دارو - گیاه:

با ملین‌های آنترانوئید تداخل دارد. افزایش اثر استروئیدهای مؤثر بر قلب، ممکن است اتفاق بیفتد. همچنین ممکن است اثر داروهای ضد آریتمی تحت تأثیر قرار بگیرد.

پی‌نوشت:

برای مشاهده پی‌نوشت‌های این کتاب به منبع مقاله مراجعه شود.

منبع مقاله :
لینگ، کوهویی - تانگ کیان، چوا - چای هون، تان؛ (1392)، راهنمای گیاهان دارویی: مصور و با رویکرد علمی و دارویی، مترجمان: دکتر حسین حسین‌زاده - دکتر محسن ایمن شهیدی، دکتر رامین رضایی، مشهد: بنیاد پژوهشهای آستان قدس رضوی، چاپ اول.