معرفی مجموعه کتاب با موضوع حدایق الحقایق

نام چند کتاب که دانشوران شیعی در موضوعهای گوناگون تألیف کرده‌اند: 1) شیخ امام ابوالقاسم زید بن محمد بیهقی (م 517 ق). کتاب او درباره‌ی کلام شیعیان امامی است. 2) شیخ ابوالحسن محمد بیهقی نیشابوری معروف به «قطب‌الدین کیدری». کتاب او در شرح نهج‌البلاغه است و او به سال 576 ق از نگارش آن فراغت یافته است. نسخه‌ای خطی از آن در کتابخانه‌ی مدرسه‌ی فاضل خان مشهد موجود بوده است؛ 3) ملک الشعراء شرف‌الدین حسن بن محمد رامی تبریزی (م 795 ق). وی کتاب خود را به فرمان شاه سلطان اویس بن حسن ایلکانی (م 776 ق) نوشته و به او تقدیم کرده است. این کتاب شرح حدائق السحر و دارای دو بخش است. بخش یکم آن در شرح مطالب امیر امام رشیدالدین سعدالملک معروف به «رشید وطواط» (م 573 ق) در حدایق السحر است که آن را در پنجاه باب آورده است. بخش دوم در شرح اصطلاحات متأخران از اوست که آن را در ده باب آورده است. این کتاب به زبان فارسی است. نسخه‌هایی خطی از آن در کتابخانه‌های مرکزی دانشگاه تهران و مدرسه‌ی سپهسالار و ملک و مجلس شوروی موجود است؛ 4) معین‌الدین ملا مسکین بن شرف‌الدین واعظ فراهانی. وی از معاصران سلطان حسین میرزا بایقرا (م 911 ق) بوده است. کتاب او تفسیری فارسی بر قرآن مجید است و حدایق الحقایق فی کشف اسرار الدقایق نام دارد بخشی از آن که تفسیر سوره‌ی یوسف است، در سال 1346 ش به کوشش دکتر سید جعفر سجادی در تهران به چاپ رسیده است؛ 5) سید امیرعلاء‌الدین محمد بن امیر محمدعلی مشاه ابوتراب حسینی از سادات گلستانه‌ی اصفهان (م ح 1110 ق) کتاب او حدایق الحقایق فی شرح کلمات کتاب الله الناطق نام دارد. شرحی بزرگ بر نهج‌البلاغة در سه جلد است که آن را در سال 1080 ق به نام شاه سلیمان صفوی تمام کرده و بدو تقدیم داشته است. این شرح، تمامی نهج‌البلاغه را در بر نمی‌گیرد. نسخه‌ای خطی از آن به شماره‌ی 3342 (خبر عربی) در کتابخانه‌ی مدرسه‌ی سپهسالار موجود است.
کتابنامه :
الذریعة، 283/6؛ فهرست کتابهای چاپی فارسی، 1725/2؛ فهرست نسخه‌های خطی کتابخانه‌ی مرکزی دانشگاه تهران، 279/8، 39/15؛ فهرست کتابخانه‌ی سپهسالار، 290/4؛ فهرست کتابهای خطی کتابخانه‌ی ملی ملک، 208/2؛ فهرست کتابهای خطی کتابخانه‌ی مجلس شوری، 36/1؛ حدایق الحقایق، شرف‌الدین رامی تبریزی، به تصحیح امام.

منبع مقاله :
گروه نویسندگان، (1391)، دائرةالمعارف تشیع (جلد ششم)، تهران: انتشارات حکمت، چاپ اول.