نحوه مقاله با اشعه فرابنفش B و A در برابر پوست

پوست اولين و مهمترين ثبت کننده آثار تخريبي پرتوهاي فرابنفش نورخورشيد مي باشد.حداقل 90% سرطانهاي پوستي ناشي از تماس دراز مدت با اشعه فرابنفش نور خورشيد است. همچنين آفتاب موجب بوجود آمدن چين و چروک پوست، لک قهوه اي و تيره، خشکي چرم گونه شدن و نهايتاً پيري پوست مي گردد.هر چند که قرار گرفتن در برابر آفتاب مي تواند انرژي بخش و لذت بخش باشد). اما با آگاهي يافتن از عوارض اشعه فرابنفش خورشيد بيشتر مي توانيم خود را از اثرات ناخوشايند اين
دوشنبه، 19 مرداد 1388
تخمین زمان مطالعه:
موارد بیشتر برای شما
نحوه مقاله با اشعه فرابنفش B و A در برابر پوست
نحوه مقاله با اشعه فرابنفش B و A در برابر پوست
نحوه مقاله با اشعه فرابنفش B و A در برابر پوست

نويسنده:دکتر رضا محمود رباطي متخصص پوست و مو




پوست اولين و مهمترين ثبت کننده آثار تخريبي پرتوهاي فرابنفش نورخورشيد مي باشد.حداقل 90% سرطانهاي پوستي ناشي از تماس دراز مدت با اشعه فرابنفش نور خورشيد است. همچنين آفتاب موجب بوجود آمدن چين و چروک پوست، لک قهوه اي و تيره، خشکي چرم گونه شدن و نهايتاً پيري پوست مي گردد.هر چند که قرار گرفتن در برابر آفتاب مي تواند انرژي بخش و لذت بخش باشد). اما با آگاهي يافتن از عوارض اشعه فرابنفش خورشيد بيشتر مي توانيم خود را از اثرات ناخوشايند اين تشعشعات حفظ نمائيم. بهترين راه مقابله با اين آسيب ها، محدود کردن زمان تماس با آفتاب و محافظت از خود در برابر تابش نور خورشيد است.
هر کس با هرسن و رنگ پوستي نيازمند مراقبت از پوست خود در برابر نور آفتاب مي باشد.اما کساني که داراي پوست روشن، موهاي بور و چشمان آبي يا سبز هستند، بيشتر در معرض خطر آفتاب سوختگي و همچنين سرطان پوست مي باشند.همچنين کساني که در پوست خود کک و مک داشته يا براحتي دچار آفتار سوختگي مي شوند و نيز اشخاصي که مدت زمان طولاني در معرض تابش آفتاب قرار مي گيرند (چه براي تفريح و چه براي کار) و آنهايي که يک بار به سرطان پوست دچار شده اند، خطر بيشتري براي ابتلا به سرطان پوست دارند.
شيرخواران و کودکان، هم به دليل پوست لطيف و حساسي که دارند و هم به اين خاطر که براي تماس با اشعه مخرب خورشيد سالهاي بسياري را در پيش رو دارند، بايد در برابر آفتاب محافظت شوند. بعلاوه اين افراد بسيار بيشتر از افراد بزرگسال در فضاي باز قرار مي گيرند. بيشترين تماس هر فرد با آفتاب قبل از 18 سالگي است، بطوريکه بيش از 50% کل اشعه تابيده شده به پوست يک فرد مسن، قبل از 18 سالگي به پوست وي تابيده شده است.
بسياري از ما عادت کرده ايم که فقط هنگامي از ضدآفتاب استفاده کنيم که مي خواهيم به کنار دريا يا استخر برويم، بدون اينکه توجه کنيم که خورشيد در تمام 365 روز سال بالاي سر ما قرار دارد. پس براي کاهش اثرات زيانبار آفتاب در تمام ساعات روز به محافظت احتياج دارم.تنها حمام آفتاب گرفتن نيست که باعث صدمه به پوست مي شود.بلکه تماس روزمره با نور خورشيد هم به پوست آسيب مي رساند. براي شما نبايد تعجب آور باشد که در کشور ما بسياري از افرادي که مبتلا به سرطان پوست مي شوند، افراد زحمتکش کشاورز هستند که ساليان متوالي بدون محافظت در برابر نور خورشيد مشغول به کار و فعاليت بوده اند. قبل از پرداختن به فرآورده هاي ضدآفتاب با هم اصولي را که موجب کاهش احتمال آسيب رسيدن به پوست در اثر نور خورشيد مي شود را مرور مي کنيم.
1-بدون توحه به فصل و ساعت، مدت زمان تماس خود را با آفتاب کاهش دهيد.
2-در ساعات مياني روز (10 صبح تا 4 بعد از ظهر) که اشعه خورشيد از هميشه تندتر است، حتي المقدور بيرون نرويد.
3-حساب مدتي را که در معرض نور خورشيد بوده ايد، داشته باشيد و براي مدت طولاني در جايي که سايه نيست توقف نکنيد.
4-هرگاه از منزل خارج مي شويد، از ضدآفتاب با عيار حفاظتي 30 يا بالاتر (با توجه به صلاحديد متخصص پوست) استفاده کنيد. اين مسأله شامل همه فعاليت هاي خارج از منزل شامل خريد، گردش کردن، پياده روي، دويدن،باغباني و حتي منتظراتوبوس ماندن نير مي شود.
5-از ضدآفتاب هايي استفاده کنيد که مانع نفوذ هر دو نوع اشعه فرابنفش A,B مي شوند.
6-ضدآفتاب را سخاوتمندانه و بطور يکنواخت به همه قسمتهاي روباز بدن بماليد.اگر فرد بزرگسالي بخواهد، هنگام شنا به همه قسمت هاي بدن ضدآفتاب بمالد، بايد حدود 30 گرم ضدآفتاب مصرف کند. اگر کمتر از مقدار لازم مصرف شود از قدرت حفاظتي آن کاسته خواهد شد.
7-دقت کنيد که قسمتهايي که معمولاً فراموش مي شوند را با کرم بپوشانيد. شامل لب ها، گوشها، اطراف چشم ها، پوست سر (در افراد طاس) و پشت دست ها). ضدآفتاب را 20 دقيقه قبل از تماس با آفتاب مصرف نماييد.
8-حداقل هر 2 ساعت يک بار مجدداً استفاده از ضدآفتاب را تکرار کنيد. هنگام شنا، تعريق يا خشک کردن با حوله دفعات مصرف را بيشتر کنيد.
9-محصولي را انتخاب کنيد که متناسب با پوست و فعاليت شما باشد. ضدآفتاب ها بصورت لوسيون، ژل، اسپري، کرم و شکلهاي ماتيکي موجود هستند. بعضي از آنها در مقابل آب و عرق مقاوم بوده و يا مخصوص زمان ورزش هستند. بعضي ديگر غير معطر،غير حساسيت زا و يا مخصوص پوست هاي حساس و بچه ها مي باشند. اگر مبتلا به جوش صورت هستيد و پوست چربي داريد. بايد از انواع فاقد چربي (OIL FIRE) استفاده نماييد. در موارد انتخاب نوع ضدآفتاب بهتر است با يک متخصص پوست و مو مشورت نماييد.
10-از پيراهن آستين بلند و شلوار بلند استفاده کنيد. هر چه بافت پارچه لباس ريزتر و متراکم تر و رنگ آن روشن تر باشد، محافظ بهتري محسوب مي شود. آب نفوذپذيري پارچه را افزايش مي دهد، لذا پيراهن خيس براي محافظت ار آفتاب مناسب نيست.
11-کلاههايي که لبه پهن دارند تا حد زيادي مي توانند محافظ پوست گردن، گوش، پوست سر و صورت باشند. دنبال کلاهي باشيد که دور تا دور آن لبه اي به پهناي 12-7/5 سانتي متر داشته باشد. کلاههايي که فقط جلوي آنها لبه دارد(مثل کلاه افراد نظامي)،صورت را پوشش مي دهد. اما گوش ها، و گردن بيرون مي ماند.
12-عينک هاي آفتابي با اشعه فرابنفش باشند، مي توانند پلک ها و پوست حساس دور چشم را محافظت نمايند. اين مناطق جاهاي مناسبي براي بروز سرطان پوست و چروک ناشي از آفتاب مي باشند. عينک هاي آفتابي به کاهش خطر بروز بيماري آب مرواريد که معمولاً در سنين پيري رخ مي دهد نيز کمک مي کنند.
13-توجه داشته باشيد که حتي زماني که زير سايه چتر يا درخت ايستاده ايد، امکان رسيدن انعکاس اشعه فرابنفش را روي سطوح صيقلي به شما وجود دارد.
14-برنزه شدن سالم و بي خطر وجود ندارد. برنزه شدن در حقيقت عکس العمل پوست در مقابل اشعه زيانبار نور خورشيد است. بنابراين از حضور درسالن هاي مخصوص برنزه کردن (سولاريوم) بپرهيزيد. اشعه فرابنفش چراغهاي مخصوص برنزه کننده خصوصاً در محل هاي سرپوشيده به مراتب خطرناکتر از نورطبيعي آفتاب مي باشد.
15-عادت هاي خوبي نظير پرهيز از آفتاب را به کودکان خود آموزش دهيد، چرا که عادت هاي خوب و سالم را در سنين پايين بهتر مي توان فراگرفت.
16-درجه حرارت، معيار مناسبي براي اندازه گيري قدرت تخريب اشعه فرابنفش خورشيد نيست. حتي وقتي که نور خورشيد گرماي هميشگي را ندارد درحال فرستادن مقادير فراواني اشعه فرابنفش مي باشد.
17-ابر و مه رقيق با وجود اينکه مقدار زيادي از گرماي خورشيد را جذب مي کنند، اما تنها جلوي تابش 20% اشعه فرابنفش را مي گيرند. اگر در هواي ابري قصد خروج از منزل را داريد باز هم بهتر است از کرم ضدآفتاب استفاده نماييد.
18-اشعه فرابنفش به ازاء هر 300 متر افزايش از سطح دريا به ميزان 5-4% افزايش پيدا مي کند. به همين جهت اسکي بازان، کوه نوردان و کسانيکه در ارتفاعات زندگي مي کنند، بايد در تمام طول سال هر زمان که بيرون مي روند خود را بپوشانند يا از ضدآفتاب استفاده کنند.
19-شن، بتون، برف و سنگ هاي صاف و صيقلي (به خصوص سفيد رنگ ها) و ساختمان ها بخوبي نور را منعکس کرده و تا ميزان 90% اشعه خورشيد را به اطراف پخش مي کنند و در اين شرايط صدمات پوستي ناشي از تابش اشعه فرابنفش افزايش مي يابد.
با توجه به مطالب فوق دريافتيم که يکي از روش هاي مفيد محافظت از نور آفتاب، استفاده از ضدآفتاب هاست. براي انتخاب يک ضدآفتاب مناسب بايد نکاتي را در نظر داشت:
1-ضدآفتاب بايد در برابر نور خورشيد دچار تغيير شيميايي نشود.
2-هر دو نوع اشعه فرابنفش A و B را مهار کند.
3-ايجاد حساسيت و آلرژي در پوست نکند.
4-اثرات جانبي در بدن نداشته باشد.
5-در برابر شستشو و تعريق مقاوم باشد.
6-احساس خوبي در مصرف کننده ايجاد نمايد.
امواج فرابنفش B با طول موج 320-290 نانومتر، توسط سلولهاي اپيدرم (لايه سطحي پوست) جذب بيشتري داشته و در همين لايه به پوست آسيب مي رسانند. عامل اصلي آفتاب سوختگي و ايجاد سرطانهاي پوست بيشتر همين اشعه مي باشد. امواج فرابنفش A طول موج بلندتري دارند (400-320 نانومتر)و عميق تر در پوست نفوذ مي کنند. و علاوه بر سلولهاي سطحي، سلولهاي عمقي تر (فيبروبلاست هاي درم) را نيز تحت تأثير قرار مي دهند.
امواج A برخلاف نوع B مي تواند از شيشه عبور کنند و محافظت از آنها حتي در داخل منزل يا اتومبيل هم اهميت پيدا مي کند. امواج A عامل اصلي پيري زودرس پوست ناشي از آفتاب بوده و همچنين در ايجاد سرطان پوست، به امواج B کمک مي رساند.
اولين ترکيبات ضدآفتاب، تنها مي توانستند مانع از نفوذ امواج B شوند اما اکنون ترکيباتي به بازار عرضه شده اند که امواج A و B و نيز مادون قرمز را مهار کرده و کيفيت بسيار مطلوب تري براي مصرف کننده دارند.
ضدآفتاب ها را به دو دسته انواع فيزيکي و شيميايي تقسيم بندي مي کنند.

انواع ضدآفتاب هاي فيزيکي:

استفده صحيح از ضدآفتاب هاي فيزيکي باعث مي شود پوست در برابر نور آفتاب برنزه نشود و دچار آفتاب سوختگي نگردد. اين ترکيبات حاوي مواد غيرمحلولي هستند که بر روي پوست گسترانيده شده و باعث مي شوند اشعه هاي نور خورشيد قبل از رسيدن به پوست، متفرق شده و بازتاب يابند. موادي که در اين ضدآفتاب ها بکار مي روند شامل اکسيد روي ـ اکسيد زيرکونيوم ـ اکسيد منيزيوم ـ دي اکسيد تيتانيوم و غيره مي باشد. در صورتيکه ضدآفتاب فيزيکي به مقدار لازم استفاده شوند و به مدت کافي نيز روي پوست بمانند، مي تواند اشعه هاي A و B هر دو را مهار نمايند. مزيت همه اين ضدآفتاب ها اين است که چون با پوست واکنش شيميايي انجام نمي دهند،خطر بروز واکنش هاي حساسيتي اندک بوده و براي پوست هاي حساس و بچه ها بسيار مناسبند. بدلايلي ممکن است اين ضدآفتاب ها چندان مطلوب واقع نگردند. مثلاً ممکن است بدليل لايه ماتي که روي پوست ايجاد مي کنند، مانع تعريق پوست شده پوست را گرم کنند يا پوست دچارحالت عرق سوز و فوليکوليت شود. از طرفي رنگ مات و کرم پودري آنها ممکن است از نظر زيبايي مطلوب مصرف کننده نباشد. امکان رنگي شدن لباس ها نيز وجود دارد. اين ترکيبات با آب شسته نمي شوند و نيز ممکن است در برابر نور خورشيد شل شده و اثرمحافظتي آنها کاهش يابد.
ب)ضدآفتاب هاي شيميايي
اين ها حاوي مواد محلول در آب يا چربي هستند و با جذب انرژي برخي فوتون ها باعث محافظ شيميايي در برابر نور خورشيد مي شوند. اين موارد لايه اي نامرئي بر سطح پوست مي گسترانند و لذا ديده نمي شوند. بنابراين از نظر ظاهري نسبت به ضدآفتاب هاي فيزيکي بيشتر مورد پسند قرار مي گيرند (به خصوص براي آقايان).ضدآفتاب هاي شيميايي براساس موادي که در ساخت آنها بکار رفته ممکن است جاذب امواج فرابنفش A و B باشند.
ضدآفتاب هايي مي توانند اثر محافظت کنندگي کافي داشته باشند که هر دو نوع اشعه فرابنفش A و B را جذب کنند، اثرات جانبي روي پوست نداشته و در برابر نور خورشيد پايدار باشند.
ميزان حفاظت ضدآفتاب ها در برابر اشعه فرابنفش را با عددي که آنرا عيار حفاظتي (SPF) يک ضدآفتاب بيشتر باشد، محافظت بيشتري در برابر اشعه فرابنفش بعمل مي آورد. مثال ساده اي براي درک اين عدد بدين صورت است که اگر شخصي بدون ضدآفتاب بعد از 20 دقيقه در برابر نور آفتاب دچار سرخي پوست شود، اکنون با استفاده از ضدآفتاب با SPF10 اين زمان 10 برابر يعني 200 دقيقه مي شود. معمولاً اگر به ميزان کافي از ضدآفتاب استفاده شود (يعني در هر سانتي متر مربع پوست 2 ميلي گرم بکار رفته باشد، عيارحفاظتي 30-15 کافي خواهد بود. و با افزايش SPF بيش از 30 تنها اندکي به ميزان محافظت در برابر اشعه فرابنفش افزوده مي شود، بنابراين SPFهاي بالاتر از 30 بايد با نسخه پزشک متخصص پوست براي بيماران بسيار حساس به نور و يا افراد مبتلا به برخي بيماري هاي پوستي حساس به نور مثل لوپوس باشد، چرا که عيار حفاظتي ضدآفتاب بالاتر مي رود، در مورد ضدآفتاب هاي شيميايي، احتمال حساسيت هاي پوست نيز افزايش مي يابد.
منبع:فصل نامه بهداشت پوست و مو(شماره 21)




نظرات کاربران
ارسال نظر
با تشکر، نظر شما پس از بررسی و تایید در سایت قرار خواهد گرفت.
متاسفانه در برقراری ارتباط خطایی رخ داده. لطفاً دوباره تلاش کنید.