29 مرداد 1388 / 28 شعبان 1430 / 20 اوت 2009 |
1) 29مرداد ماه سال1358هجري شمسي: مردم آبادان با برگزاري تظاهراتي عظيم خشم خود را ازعمل غيرانساني آتش زدن سينما ركس ابراز كردند. سينما ركس را عوامل مزدوررژيم پهلوي آتش زدند. دراين حادثه تلخ بيش از700تن ازمردم آبادان درسالن سينما طعمه حريق شدند و 377زن، مرد و كودك بي دفاع جان خود را به طرزي فجيع ازدست دادند. طي چند روز پس ازاين فاجعه مجالس عزاداري درنقاط مختلف شهر براي عزيزان ازدست رفته برپاشد. |
2) 29مرداد ماه سال1367هجري شمسي: آتش بس ميان جمهوري اسلامي ايران و عراق به طور رسمي آغازشد. اما نيروهاي رژيم بعثي عراق دو سال بعد ازاعلام آتش بس خاك ايران را ترك كردند. زمانيكه رژيم عراق جنگ تحميلي را آغاز كردند مجامع بين المللي هيچ واكنشي نشان ندادند و اين روند درادامه جنگ نيز به قوت خود باقي بود. اما پس ازفتح خرمشهر و پاكسازي جنوب كشور ازنيروهاي رژيم بعثي عراق و پيروزي هاي متعدد نيروهاي جمهوري اسلامي ايران، رژيم عراق و استكبارجهاني نخستين بار با امكان ورود قواي ايران به خاك عراق مواجه شدند. بدين ترتيب منافع غرب با خط روبرو مي شد ازاين رو مقامات استكبار تلاش كردند كه زمينه را براي توقف جنگ و جلوگيري ازورود قواي ايران به عراق آماده سازند. سرانجام پس ازحمله آمريكا و رژيم صهيونيستي به جنوب لبنان، عراق، آتش بس و عقب نشيني قواي خود را از مرزهاي ايران پذيرفت. بدين ترتيب قطعنامه 598شوراي امنيت سازمان ملل اجرا شد. |
3) آغاز دوره پنجم مشروطه و دوران سياه ديكتاتوري شاه و سلطه آمريكا (1332 ق) به دنبال كودتاي آمريكايي 28 مرداد 1332 و متلاشي شدن نهضت ملي و حضور بلامنازع آمريكا در ايران، دوره پنجم مشروطه همراه با دوران سياه ديكتاتوري محمدرضا شاه و سلطه آمريكا در ايران آغاز شد. رژيم شاه و استعمار آمريكا در پي رسيدن به آرامش داخلي و امنيت مورد نظر در سطح منطقه، آخرين نفسهاي حقخواه و معترض آيتاللَّه كاشاني را با دستگيري ايشان بريدند و فدائيان اسلام را كه با تفكر و خطمشي اسلامي، عليه اقدامات رژيم به فعاليت مسلحانه دست زده بودند، اعدام و تشكيلات جوان آنان را متلاشي كردند. رژيم شاه براي حفظ موقعيت خود و سركوب جنبشهاي مردمي و قيام ملت، با كمك مستشاران آمريكايي، دست به تشكيل سازمان مخوف و جهنمي ساواك زد و دست آن را در انجام هر جنايتي باز گذاشت. ازسال 1332، يك بار ديگر قدرت استبداد و سلطه استعمار، موجب شكلگيري ديكتاتوري پهلوي گرديد. اين دوره سياه كه دومين دوره ديكتاتوري دودمان پهلوي است تا سال 1357 به مدت 25 سال ادامه يافت و در نهايت با فراگير شدن نهضت اسلامي ايران به رهبري امام خميني(ره)، متلاشي شد. |
4) تغيير نام پيمان بغداد به سازمان پيمان مركزي، موسوم به "سنتو" (1338ش) سازمان پيمان مركزي موسوم به سنتو كه با شركت ايران، تركيه، پاكستان و انگليس تشكيل شده بود، در اين روز، جايگزين پيمان بغداد گرديد. اگرچه آمريكا رسماً عضو پيمان سنتو نبود و به عنوان ناظر در جلساتِ آن شركت ميكرد، اما عملاً در تمامي تصميماتِ اين پيمان دخالت و نقش مؤثر داشت. در واقع، پيمان سنتو، حلقه مركزي سيستم نظامي غرب عليه شوروي سابق بود و پيمانهاي ناتو در غرب و سيتو در خاور دور را به يكديگر متصل ميكرد. اين پيمان پس از پيروزي انقلاب اسلامي و خروج ايران در سال 1357 ش به حالت تعليق درآمد و عملاً مُنحل شد. |
5) اعلام آمريكا مبني بر اشتباه در حمله به هواپيماي مسافربري ايران (1367) پس از گذشت حدود 45 روز از سرنگوني هواپيماي مسافربري ايران توسط نظاميان متجاوز آمريكايي در خليج فارس و كشته شدن 298 نفر از سرنشينان آن، دولت آمريكا در حالي اين حمله را اشتباه خواند كه پيش از آن به فرمانده ناو مهاجم آمريكايي مدال شجاعت و لياقت اعطا كرده بود. |
6) افتتاح شبكه استاني سيما در اصفهان (1375 ش) |
7) 28 شعبان سال 630 هجري قمري : «اِبن حاجب» محدث و مورخ دمشقي در گذشت. « ابوحَفص» ملقب به «عِزُّالدّين» در سال 593 هجري قمري بدنيا آمد و از جواني براي آموختن حديث در محضر محدثان بزرگ حضور يافت. ابن حاجب بتدريج با تجربه اي كه در علم حديث بدست آورد بر بسياري از مشايخ عصر خود فائق آمد. اِبن حاجِب سه اثر چاپ شده و چند اثر ديگر بصورت دستنويس باقي مانده است. |
8) رحلت عالم فرزانه "ملاحسينقلي همداني" استاد بزرگ اخلاق(1311 ق) آخوند ملاحسينقلي همداني عارف والاقدر، فقيه و حكيم فرزانه و از بزرگترين استادان عرفان و اخلاق، در سال 1239 قمري در روستاي "شوند" در "جزين" همدان متولد گرديد. از استادان وي ميتوان به شيخ عبدالحسين تهراني (شيخ العراقين)، شيخ مرتضي انصاري و آقاسيدعلي شوشتري و از شاگردان دانشمند او ميتوان به شيخ محمد بهاري، سيد احمد كربلايي، شيخ موسي شراره، سيدمهدي حكيم، ميرزا جواد آقا ملكي تبريزي و سيد جمالالدين اسدآبادي اشاره نمود. به گفتهي استاد شهيد مطهري، حوزهي تعليم و تربيت آخوند همداني، بيشتر حوزهي تربيت بود تا تعليم.مدفن اين سالك راه حق در كربلا واقع گرديده است. |
9) آغاز سلطنت رسمي"احمدشاه" آخرين پادشاه قاجار(1332 ق) پس از محمد علي شاه قاجار، پسرش احمدشاه در 27 جمادي الثاني 1327 ق در دوازده سالگي به پادشاهي برگزيده شد. چون احمدشاه كودكي بيش نبود، كارها به دست هيئت مديرهاي افتاد كه زمام امور را تا تشكيل مجلس تازه، در كف خود گرفت. در اين ميان ابوالقاسم خان ملقب به ناصرالملك، نيابت سلطنت يافت و تا شعبان 1332 ق در اين مقام بود و از آن پس، چون احمدشاه به سن قانوني رسيده بود، به طور رسمي، پادشاه ايران گرديد. |
10) 20اوت سال1601ميلادي: پي يِردو فِرما رياضيدان نابغه فرانسوي دراين كشور متولد شد. دوفرما برزبانهاي لاتين، يوناني و اسپانيايي تسلط كامل داشت و درمواقعي كه ازتحقيقات رياضي فراغت مي يافت به ترجمه آثار رياضي ازديگرزبانها مشغول مي شد. پي ير دوفرما مبتكر حساب ديفرانسيل است كه بنام او درتاريخ ابداعات و اكتشافات ثبت شده است. |
11) 20اوت سال1940ميلادي: لئون تروتسكي مشاور لنين و بنيانگذار روزنامه پراورا و مؤسس ارتش سرخ شوروي ترورشد. تروتسكي ازمخالفان سرسخت استالين بود و درسال1927به سيبري تبعيد شد و دوسال بعد نيز از شوروي اخراج شد. تروتسكي سالها درخانه اي درژمانند درحومه مكزيكو مي زيست اما سرانجام بدست يكي ازمخالفانش ترورشد. درزمان مرگ تروتسكي شايعاتي برسرزبانها بود مبني براينكه قاتل او ازمأموران مخفي استالين بوده است. |
12) درگذشت "خورشيد جي كاما" ايران شناس هندي (1909م) خورشيدجي رستم جي كاما، از ايرانشناسان معروف پارسيِ هند و متخصص در زبان و ادبيات پهلوي و خطشناسي ميخي، در 11 نوامبر سال 1829م در شهر بمبئي هند به دنيا آمد. وي پس از تكميل تحصيلات مقدماتي خود در هند، به اروپا سفر كرد و زبانهاي فرانسوي، آلماني، پهلوي و اوستايى و خط ميخي را فرا گرفت. كاما در همين زمان، كار تطبيق گرامر و دستور زبانهاي ايراني و سانسكريت را به انجام رساند. وي پس از بازگشت به هند، براي رسمي ساختن زبان پهلوي در تحصيلات دانشگاهي كوشش فراواني كرد و سرانجام موفق شد كه اين زبان را در امتحانات ورودي دانشگاه و مقاطع بالاتر دانشگاهي در رشته زبان، رسمي سازد. كاما همچنين در علوم عقليِ جهانِ ايران باستان، تبحر فراواني يافت و به تدريس پرداخت. كاما، علاوه بر ادبيات، در علوم اجتماعي، گياهشناسي، شيمي و علم نجوم نيز مهارت داشت و به عنوان يك سخنران زبردست از نفوذ كلام ويژهاي برخوردار بود. خورشيد جي رستم جي كاما سرانجام در بيستم اوت 1909م در هشتاد سالگي درگذشت. 27 سال پس از مرگ كاما، مؤسسهاي با موضوع خاورشناسي به نام وي داير گرديد كه امروزه به عنوان يك مركز برجسته تحقيقاتي مورد استفاده و محل رجوع دانشمندان ميباشد. اين مؤسسه علاوه بر انتشار دهها جلد كتاب در زمينههاي گوناگون خاورشناسي و ايرانشناسي، مجموعه مقالات كاما را در دو جلد گردآوري و عرضه نموده است. |
13) مرگ "ويلْفِردو پارِتو" فيلسوف برجسته ايتاليايي (1923م) ويلفردو پارِتو، فيلسوف اروپايى در 15 ژوئيه 1848م در پاريس به دنيا آمد. وي در ابتدا در رشته مهندسي تحصيل كرد و سپس به عنوان استاد اقتصاد سياسي در دانشگاه لوزان سوئيس به تدريس پرداخت. پارِتو رياضيات را در فرضيههاي اقتصادي وارد كرد و كوشيد تا در مقولات اجتماعي بين عوامل معقول و غيرمعقول تميز قائل شود و بدين ترتيب موجبات صعود و سقوط طبقه حاكم را مشخص نمايد. به نظر وي، اعمالي منطقي و معقول ناميده ميشوند كه وسايل متناسب با هدف را به كار برند و پيوندي منطقي باعث اتصال وسيله و هدف باشد. اين پيوند بايد از طرف كساني كه براي داوري شايستگي دارند مورد تاييد قرار گيرد. پارتو در فلسفه سياسي از شيفتگان ماكياولي، فيلسوف هم وطن خود بود و حكومت مطلقه را تنها حكومت عملي و كارآمد براي اجتماعات بشري ميدانست. او نسبت به كساني كه براساس تمايلات بشر دوستانه طالب دموكراسي بودند با ديده خوبي نمينگريست و بر اين عقيده بود كه نيّت بشر دوستانِ واقعي، نيكي كردن به جامعه است همچنان كه نيت كودكي كه بر اثر نوازش بيش از حد، مايه هلاكت پرندهاي ميشود نيكي كردن به آن است. به عبارت ديگر، پارِتو معتقد بود كه اقليتي از مردم براي آن آفريده شدهاند كه چون اربابي جابر حكومت كنند و اكثريت آفريده شدهاند، براي آنكه چون بندهاي مطيع، فرمانبرداري نمايند. فلسفه ماكياولي و مشرب پارتو، مورد نظر فاشيستهاي ايتاليايى در زمان موسوليني، نخستوزير مستبد ايتاليا قرار گرفت و آنان عليرغم اعتراضات پارتو كه ميگفت فلسفهاش را بد فهميدهاند، احترام و افتخار بسيار بر سرش گذاشتند. شايد علت اين كجفهمي، معلول نامنظمي نوشتههاي پارتو بوده است. زيرا وي به جاي آنكه انديشههاي خود را به صورت منظم در يك دستگاه فلسفي ارائه كند، آنها را به صورت پراكنده و يادداشتهاي اتفاقي كه اكثراً با يكديگر متناقض بودند، ثبت ميكرد. مشهورترين اثر پارِتو ذهن و اجتماع در دو جلد نام دارد كه در آن، انديشههاي خود را مطرح نموده است. ويلفردو پارتو، سرانجام در 20 اوت 1923م در 75 سالگي درگذشت. |
14) مرگ "رومَنْ رولان" نويسنده و اديب معروف فرانسوي (1944م) رومن رولان، نويسنده بلند آوازه فرانسوي، در 28 ژانويه 1866م در فرانسه به دنيا آمد. او تحصيلات خويش رادر رشته تاريخ به پايان رساند و در تاريخ موسيقي تخصص پيدا كرد؛ با اين حال به ادبيات علاقه خاصي داشت. از اين جهت با نوشتن دو رشته نمايشنامههاي جديد دراماتيك درصدد برآمد كه سطح تئاتر فرانسه را بالا برد ولي اين نمايشنامهها چندان توفيق نيافت. بنابراين دست از داستان نويسي كشيد و به تهيه و نوشتن شرح حال و بيوگرافي بزرگان جهان دست زد. رولان در اوايل قرن بيستم شرح زندگي بتهوون آهنگساز شهير آلماني و ميكل آنژ مجسمهساز هنرمند ايتاليايى را منتشر ساخت و به شهرت و افتخار رسيد. گذشته از هنرمندان و بزرگان واقعي، وي به نوشتن شرح حال هنرمندان خيالي نيز دست زد و با ارائه اثر معروف ژان كريستُف، كاري متفاوت ارائه داد. رومن رولان پس از شروع جنگ جهاني اول راهي سوئيس شد و در سال 1916م به دريافت جايزه ادبي نوبل نائل گرديد. وي در اواخر عمر به انديشههاي عرفاني شرق، به خصوص هنديان متمايل گشت و از طرفداران مهاتما گاندي، رهبر آزادي هند گرديد. رولان هنگامي كه بازار سياست در اروپا از نو رونق گرفت، به اصول كمونيسم متمايل شد و كوشيد كه ميان انديشههاي فيلسوفان هند و مباني سياست شوروي توافقي برقرار سازد، پس در سال 1927م رسماً كمونيست را پذيرفت. در عين حال دنباله كار ادبي را رها نكرد و در همان سالها، رمان جان شيفته را در هفت جلد منتشر كرد. رومن رولان از نادرترين نويسندگان فرانسه است كه در فرهنگ فرانسه، در رشته موسيقيشناسي تاثير فراوان داشته است. علاقه وافر او به آزادي و بشردوستي، وي را بر آن داشته بود كه از زمان جنگ جهاني اول به بعد، همه كوشش خود را در راه صلح و منافع مشترك مردم دنيا به كار بَرَد. آثار آخر عمر رولان، حاكي از برگشت به دوستيها و محبتهاي عهد جواني است. او از پيروي و تقليد از ديگر سبكها گريزان بود. سبك او يكنواخت و ساده بود تا جايي كه يك دست و بيتنوع به نظر ميرسيد هرچند نشانه هايي از تغزل در آن به چشم ميخورد. رومن رولان سرانجام در 20 اوت 1944 م در 78 سالگي درگذشت. |
15) تهاجم ارتش پيمان ورشو به چكسلواكي و اشغال اين كشور (1968م) در سالهاي اوليه زمامداري لئونيد بِرِژْنِف بر اتحاد جماهير شوروي، تغيير و تحولاتي در كشور چكسلواكي تحت رهبري الكساندر دوبچك ايجاد شد. شتاب تحولات در چكسلواكي و فاصله گرفتن اين كشورِ بلوك شرق از ساير كشورهاي كمونيستي، باعث نگراني سران كِرِمْلين از اوضاع چكسلواكي گرديد. از اين رو طي دو كنفرانس با حضور رهبران پنج كشور عضو پيمان ورشو، از چكسلواكي خواسته شد تا ضمن قبول اصل تساوي حقوق احزاب كمونيستْ، از آرمانهاي سوسياليستي بلوك شرق دفاع كند. اما دوبچك تغيير زيادي در خط مشي خود نداد. از آن سو آزادي رفت و آمد بين چكسلواكي و كشورهاي غربي و گزارشهايى كه در مطبوعات غرب از حركت چكسلواكي در طريق آزادي منتشر ميشد بر نگرانيهاي رهبران شوروي از مسير تحولات اين كشور افزود. در اين هنگام گزارش رسيد كه صدها مامور سازمان جاسوسي امريكا، سيا و ساير سازمانهاي جاسوسي غرب در چكسلواكي مشغول فعاليت هستند و اگر براي تغيير مسير اوضاع در اين كشور اقدام جدي و فوري به عمل نيايد، چكسلواكي از دست خواهد رفت و كشورهاي ديگر اروپاي شرقي را نيز به دنبال خود خواهد كشاند. از اين رو، تصميم به مداخله نظامي و مسلحانه در چكسلواكي در 18 اوت 1968م اتخاذ شد و به چهار كشور ديگر عضو پيمان ورشو شامل لهستان، مجارستان، بلغارستان و آلمان شرقي كه از دستورات مسكو پيروي ميكردند ابلاغ گرديد. در نهايت، 24 لشكر از نيروهاي پيمان ورشو در شامگاه روز بيستم اوت 1968م وارد خاك چكسلواكي شدند و بدون برخورد با مقاومتي به طرف پايتخت پيشروي كردند. دوبچك كه غافلگير شده بود و مقاومت در برابر نيروهاي پيمان ورشو را بيفايده ميدانست از نيروهاي مسلح چكسلواكي خواست كه از مقاومت در برابر متجاوزين خودداري كنند. دنياي غرب همچنان كه چكسلواكي را در آغاز جنگ جهاني دوم، در برابر آلمان تنها گذاشته بود، در اينجا هم جز صدور چند اعلاميه و اعتراض لفظي كاري نكرد، زيرا چكسلواكي به موجب تعهدات پيمان يالتا، منطقه تحت نفوذ شوروي به شمار ميرفت. بِرِژنف نيز تجاوز نيروهاي پيمان ورشو به چكسلواكي را اينگونه توجيه كرد كه هرگاه دستآوردهاي سوسياليسم در يك كشور سوسياليستي به خطر بيفتد، كشورهاي ديگر سوسياليست براي حفظ و حراست از آن، مسئوليت مشترك دارند. اين نظريه بعدها به عنوان دكترين بِرژنِف يا اصل حاكميت محدود نيز شهرت يافت. بِرژنِف در همان روزهاي اول اشغال چكسلواكي، دستور ربودن الكساندر دوبچك را صادر كرد و پس از مذاكراتي با وي در مسكو، او را بر سر كار قبلي خود نهاد. اما اين امر حيلهاي بود كه بِرژنِف براي آرام كردن اوضاع به كار بُرد. در هفدهم آوريل 1969م، دوبچك از سمت دبيركلي حزب كمونيست بركنار شد و دولت مطيع مسكو بر سر كار آمد. |
16) روز استقلال "استوني" از اتحاد جماهير شوروي سابق (1991م) كشور استوني براي اولين بار، پس از انقلاب كمونيستي شوروي و پايان جنگ جهاني اول استقلال يافت، اما بر اساس قرارداد محرمانهاي كه در سال 1939م توسط هيتلر و استالين امضا شد، استوني در حوزه نفوذ شوروي قرار گرفت. يك سال بعد، پس از برگزاري انتخاباتي فرمايشي و روي كار آمدنِ يك دولت دست نشانده مسكو در استوني، اين كشور، رسماً به جمهوريهاي شوروي پيوست. در پي تحولات شوروي در اواخر دهه 1980م و روند استقلالطلبي در جمهوريهاي اين كشور، استوني نيز از سال 1989م تلاش خود را براي كسب استقلال مجدد آغاز كرد. در همه پرسي ماه مارس 1991م، حدود 80 درصد از مردم استوني به استقلال رأي دادند و در روز بيستم اوت 1991م، استقلال اين كشور اعلام شد. كشور استوني واقع در شمال شرقي اروپا و ساحل درياي بالتيك، و داراي نظام سياسي جمهوري است. (ر.ك: 24 فوريه) |
17) روز ملي "مجارستان" كشور مجارستان با بيش از 93 هزار كيلومتر مربع مساحت در شرق اروپا و در همسايگي كشورهاي اسلواكي، اتريش و روماني واقع شده است. جمعيت آن در حدود 10 ميليون نفر ميباشد كه اكثريت آنها مليت مجاري داشته و پيرو آيين كاتوليك ميباشند. زبان رسمي مجارها، مجاري و واحد پول آن، فورينت ميباشد. كه پس از الحاق اين كشور به اتحاديه اروپا در 30 آوريل 2004، يورو جايگزين آن شد. پايتخت كشور مجارستانْ بوداپست ميباشد. پيشبيني ميشود جمعيت مجارستان تا سال 2025 بيش از 8 ميليون نفر گردد. مجارستان داراي قدمت تاريخي بوده و از ديرباز استقلال داشته است. اين كشور پس از پايان جنگ جهاني اول مدتي كوتاه داراي حكومت كمونيستي شد اما با تغيير دولت، همراه با متحدين در جنگ جهاني دوم شركت جُست. ولي به تصرف نيروهاي شوروي درآمد و بعد از پايان جنگ تحت حاكميت مطلق كمونيستها قرار گرفت. دولت كمونيستي مجارستان تا اوايل دهه 1990م بر سر كار بود و پس از فروپاشي شوروي، تشكيل جمهوري چند حزبي داد. |