جاذبه های گردشگری زنجان از هر دو دیدگاه تاریخی و طبیعی بسیار غنی است. زنجان در شمال غرب ایران قرار گرفته و به دلیل موقعیت جغرافیایی و استراتژیکی‌اش در طول سالها دستخوش تغییرات زیادی شده است. بهترین زمان برای دیدن جاذبه‌ های گردشگری زنجان فصل بهار و تابستان می‌باشد.

معرفی جاذبه‌های گردشگری شهر زنجان

معبد داش کسن یا اژدها

معبد داش کسن بنایی صخره‌ای است که در حاشیه روستای ویر در حدود ۱۵ کیلومتری جنوب شرقی شهر تاریخی سلطانیه (زنجان) واقع شده است. این معبد با طرح اژد‌ها یادگاری از دوره ایلخانیان است. این بنا به دو نقش برجسته اژد‌ها و چند محراب اسلامی در دو سمت آن و به قرینه یکدیگر مزین است. نمونه‌های مشابه نقش‌های اژدهای آن در جای دیگری از ایران دیده نمی‌شود.

بازار زنجان

مجموعه تاریخی بازار زنجان در قلب بافت قدیمی که روزگاری مشرف به دروازه قلتوق‌، دروازه جنوبی شهر بود، قرار دارد. گستردگی جغرافیایی بازار زنجان و تنوع راسته‌ها، تعدد سراها و کاوانسراهای درون شهری در راسته‌های فرعی که هر کدام به نامی و به فعالیتی خاص اختصاص یافته و وجود مساجد فراوان گویای پویایی این مجموعه در طول زمان‌های گذشته و شرایط حاکم بوده است. بازار پائین علاوه بر عرضه داد و ستد تولیدات محلی از طریق دو باب کاروانسرا‌ی موجود که محصولات آن از روستاها و قصبات به آنجا حمل می‌شده است‌.

برای برطرف کردن نیازهای مذهبی و اجتماعی ساکنین این مجموعه دو مسجد بنام‌های مسجد آقا شیخ فیاض و مسجد میرزائی را در خود جای داده است‌. مجموعه بازار بالا از بازار قیصریه‌، بازار بزازها، بازار حجت‌الاسلام‌، بازار امامزاده و بازار عبدالعلی بیگ تشکیل شده است‌،‌ این بازار از نظر تولید و عرضه کالا به هشت راسته زرگرها‌، بزاز‌‌‌ها‌، کفاش‌ها، سراج‌ها‌، کلاه دوزها، صندوق سازها‌، رنگرزها، میوه فروش‌ها و جگرپزها تقسیم شده است.

آبشار شارشار

این آبشار در منطقه تهم، در شمال باختری شهر زنجان قرار دارد که بسیار زیبا در میان سنگ‌های صخره‌ای قرار گرفته‌است، فاصله آن حدود ۵ کیلومتر با دریاچه مصنوعی سد تهم است و دسترسی به آن با یک کوهنوردی یک ساعته امکان پذیر است. آبشار شارشار در منطقه تهم، در ۲۵ کیلومتری شمال شهر زنجان یکی از زیبایی های طبیعت زنجان است که به علت ایجاد سد تهم، این آبشار نیز به زیر آب خواهد رفت. این سد جهت تامین آب شرب اهالی زنجان ایجاد شده است. منطقه تهم به واقع زیباست. زلالی آب دریاچه تهم و درختان غوطه ور درآب به مانند تابلوهای نقاشی جلوه می کنند.

گنبد سلطانیه

گنبد سلطانیه، در شهر سلطانیه در استان زنجان قرار دارد و یکی ازشاهکارهای معماری ایران در دوره ایلخانی است. این گنبد در حد فاصل سال‌های ۷۰۴ تا ۷۱۲ قمری، به دستور اولجایتو پادشاه مغول، معروف به سلطان محمد خدابنده و با تولیت و نظارت خواجه رشیدالدین فضل‌الله همدانی ساخته شده است. گنبد مشهور سلطانیه که در مسیرتهران- زنجان از دور به رنگ نیلگون در پهنه دشت فراخ سلطانیه دیده می‌شود، گنبدی عظیم ودوپوش است که از بی‌نظیرترین گنبدهای دو پوشش زیبا به شمارمی‌آید.

مردان نمکی

مردان نمکی چندین مومیایی کشف شده از معدن نمک چهرآباد استان زنجان می‌باشند. معدن نمک چهرآباد با ارتفاع ۱۳۵۰ متر از سطح دریا در ۷۵ کیلومتری غرب شهر زنجان و یک کیلومتری جنوب روستای حمزه‌لو قرار دارد. تا سال ۱۳۷۲ بهره‌برداری نمک در معدن چهرآباد به صورت سنتی و با استفاده از ابزارهای دستی انجام می‌شد. در همین سال شرکت زنجان نصر، برنده مزایده بهره‌برداری از معدن نمک گردید و از این تاریخ به بعد بهره‌برداری از معدن با استفاده از ماشین‌آلات مکانیکی آغاز شد. در اولین سال بهره‌برداری در زمستان ۱۳۷۲ معدن‌کاران هنگام باطله‌برداری و استخراج نمک با بولدوزر، نیم ‌تنه انسانی را یافتند که ریش و موی بلند داشته و حلقه گوشواره‌ای از جنس طلا در گوش چپ وی بوده است.

پل میر بهاء الدین

این پل تاریخی که با نام‌های پل کهنه و پل اژدهاتو نیز شهرت دارد، در محور جنوبی حومه شهر زنجان در مسیر استان‌های زنجان به کردستان ساخته شده است. پل میر بهاء الدین از نظر قدمت متعلق به اواسط دوره قاجار و زمان حکومت ناصر الدین شاه قاجار است. این پل توسط یکی از متمکنین به نام حاج میرزا بهاء الدین زنجانی که از تجار بنام ناحیه خمسه بوده، در سال ۱۳۱۲ هجری قمری ساخته شده است.

پل تاریخی میر بهاءالدین تماماً آجری می باشد که در نمای داخلی بزرگترین طاق آن به خط معقلی بسیار زیبا تاریخ ساخت آن همراه با ذکر مقدس یا علی بصورت قرینه نقش شده است. دهانه‌های طاق‌های پل عریض ، و به سبک جناقی یا ضربی بسیار زیبا و شکیل اعمال شده است . همچنین به منظور مهار بار اضافی طاق‌ها چهار چشمه طاق بصورت دو اشکوبه با قوسهای جناقی و هلالی به موازات هم و در اطراف بزرگترین طاق ساخته شده است. پل تاریخی میر بهاءالدین با بیش از ۱۰۰ سال قدمت حدود ۱۰۰ متر طول دارد و عرض آن با احتساب جان پناه‌ها به ۷۰.۶ متر می رسد.

ارتفاع پل در بلندترین نقطه آن از سطح رودخانه حدود ۱۱ متر است. پل دارای سه دهانه با طاق جناغی است. دهانه میانی از دو دهانه دیگر بزرگتر است. این پل، عمود بر رودخانه ساخته شده و برای قرارگرفتن در راستای جاده، انحنایی به دو انتهای آن داده اند. پایه های پل روی سطح سنگفرش شده قرار دارد و از قطعات سنگ تراشیده و ملات آهکی ساخته شده و تا ارتفاع ۴۰.۱ متری سطح آب بالا آمده است.

رختشوی خانه

بنای رختشوی خانه در خیابان سعدی، مرکز شهر زنجان واقع شده است و هم اکنون به صورت موزه می‌باشد. این بنا در سال های گذشته به جهت وجود هوای سرد در زمستان ها برای بانوان زنجانی ساخته شده است. آب این محدوده که دارای فضا های متعددی است از قنات قلعچه حاجی میربها الدین تامین می ‌شد. از روی سبک و سیاق معماری این بنا می ‌توان ساخت آن را به اواخر دوره قاجاریه و اوایل دوره پهلوی نسبت داد.