راهکارهایی برای آشناسازی دانش آموزان با اهل بیت علیهم السلام (بخش دوم)

در بخش دوم این مقاله سعی داریم به راهکارهای دیگری برای آشناسازی دانش‌آموزان با مکتب اهل بیت(ع) اشاره نماییم

پنجشنبه، 17 مرداد 1398

تخمین زمان مطالعه:

پدیدآورنده: حسنیه صالحان

تاثیر تقید اولیای مدرسه و معلمان به امور دینی

میزان تقید و پایبندی اولیای مدرسه و آموزش و پرورش به ارزشهای دینی و آشنایی کامل آنها با این ارزشها و توان معرفی آنها به دانش‌آموزان و پاسخ به سوالات و شبهات آنها موضوعی است که مورد بی‌توجهی قرار گرفته است.

دانش‌آموزان بیشتر ارزشها را از اعمال اولیای خود در خانه و مدرسه می‌آموزند نه از کتاب و دروس. از همین روی آشنا سازی آنها با اهل‌بیت(ع) مستلزم آشنا بودن مربیان با آن بزرگواران است.

نوجوانان به خاطر حالت الگوگیری از مربیان حتی از حالات و رفتار آنها هم سرمشق و نکته می‌گیرند. پس نحوه برخورد مربیان با اهل‌بیت(ع) در حضور شاگردان بسیار تاثیر گذار است.

نام ائمه را با تکریم و احترام یاد کردن، همراه اسمشان سلام و صلوات فرستادن، به احترام نام امام زمان(عج) برخاستن و دست بر سر نهادن، روز میلاد ائمه(ع) جشن گرفتن و بزرگ داشتن، روز وفاتشان حریم نگه داشتن و حرفهای خنده‌دار و برخوردهای شاد نداشتن و در غم و اندوهشان حالت غم داشتن تاثیر گزار است. زیرا کوچکترها به بزرگترها نگاه می‌کنند.[1]

متاسفانه امروزه در اکثر مدارس تصور بر این است که مسئولیت تربیت دینی و آشنایی آنها با مکتب اهل‌بیت(ع) تنها با معلم دینی است و سایر کارکنان مدرسه خود را فارغ از آن می‌یابند. غافل از آنکه هماهنگی سایر کارکنان مدارس با تربیت دینی و همسو شدن با معلم دینی در تربیت دینی دانش‌آموزان بسیار موثر است.

ابراز محبت به اهل‌بیت(ع)

ابراز محبت یکی از روشهای عملی موثر در آشناسازی کودکان و نوجوانان با اهل‌بیت(ع) است. بدین معنا که والدین و مربیان باید محیط خانه و مدرسه را در مناسبتهای مخصوص اهل بیت(ع) به گونه‌ای آماده سازند که این اظهار محبت توسط آنها لمس شود.

سیره و رفتار محبت آمیز و ابراز احساسات رسول خدا(ص) نسبت به ائمه(ع) و همچنین سیره اهل‌بیت(ع) نشان‌ دهنده این است که از این راه می‌توان به بهترین وجه اهل‌بیت را به مردم معرفی کرد.
محبت به معصومین(ع) آنان را به حقایقی عینی و الگوهایی عملی مبدل ساخته و امکان همانند سازی با آنها را فراهم می‌آورد[2].

برگزاری مراسم‌ها و اردوهای مذهبی

یکی از راههای ایجاد محبت اهل‌بیت(ع) حضور کودکان در فضاهایی است که به تدریج حس درونی آنها را بیدار کند. فضاهایی مثل برگزاری اردوهای فرهنگی و زیارتی یا ملاقات با شخصیت‌های معنوی و اهل‌بیتی.

همچنین برنامه‌های خودجوشی که نوجوانان در قالب کار گروهی انجام می‌دهند مثل فعالیتهایی که در نیمه شعبان و برگزاری جشن در این ایام و یا تشکیل هیئت و راه انداختن دسته عزاداری، همه گره زننده قلب نوجوانان با اینگونه محافل است.
توجه به این نکته حائز اهمیت است که اگر برگزاری این مراسمها به عهده‌ی خود دانش‌آموزان باشد سعی می‌کنند تا از تمام هنرمندی خود استفاده کرده و با رغبت و تمایل بیشتری در مراسم‌ها حضور پیدا می‌کنند.

هماهنگی گفتار و عمل معلم

روش‌های رفتاری در فرآیند آشناسازی کودکان با اهل‌بیت(ع) به شیوه‌هایی گفته می‌شود که بیشتر جنبه عملی دارد تا جنب زبانی و گفتاری.[3]

عدم هماهنگی میان گفتار و کردار، نصیحت مربیان را بی‌اعتبار می‌سازد.[4] در روایتی از امام صادق(ع) به این امر تاکید شده و آمده است: «به وسیله عمل خود راهنما و راهبر مردم به سوی فضیلت‌ها شوید و تنها دعوت‌گر زبانی نباشید.»[5]

مربی دینی زمانی موفق است که کلام او از طرف خودش و هم‌صنفان او نقض نشود و بین گفتار و رفتارش هماهنگی باشد.[6]

رابطه دانش‌آموز با معلم یک رابطه باطنی و معنوی است. دانش‌آموز معلم را شخصیتی محترم و ممتاز می‌داند که او را در بزرگ شدن و به استقلال و آزادی رسیدن و به عضویت رسمی جامعه در آوردن کمک می‌کند. از همین روی ویژگی مهمی که در دین برای معلم و مربی آمده است این است که امر مهم تربیت، از خود معلم و مربی آغاز می‌شود و آگاهی از مسائل تربیتی، اساس انتخاب یک فرد برای حرفه معلمی است.

معلم باید سعی کند با رفتار درست و مطابق گفتار، اعتبار خود را نزد دانش‌آموزان بالا ببرد. در این صورت دانش‌آموز، معلم را به عنوان یک شخصیت معتبر و مورد احترام می‌پذیرد و سعی می‌کند که گفته‌های او را خوب گوش بدهد و در رفتار و کردار خود عمل کند و حتی رفتار معلم را الگوی رفتار خویش قرار دهد.[7]

هماهنگی اولیا و مربیان

گاهی عدم هماهنگی و حتی در تضاد بودن آموزش خانواده‌ها و نظام آموزشی می‌تواند فرزندانمان را در دوراهی خطرناکی قرار دهد و حتی آنها را در پرتگاه بی‌دینی رها کند.

پی‌نوشت:
[1]. راههای ایجاد محبت اهل‌بیت در نوجوانان و جوانان؛ نشریه فرهنگ کوثر؛ مرداد78؛ ش29

[2]. مقاله مدیریت دینی و تربیت دینی دانش‌آموزان؛ اکرم امالی،www.pajoohe.ir

[3]. مقاله روشهای رفتاری آشناسازی کودکان با اهل‌بیت(ع)؛ مجله شمیم یاس؛ مهر85؛ ش43

[4]. مقاله راهکارهای جذب جوانان به دین؛ علیرضا انصاری؛ نشریه معارف اسلامی؛ پاییز88، ش77

[5]. سفینه البحار، ج2، ص278

[6]. مقاله راهکارهای جذب جوانان به دین؛ علیرضا انصاری؛ نشریه معارف اسلامی؛ پاییز88، ش77

[7]. بررسی نقش معلم بر تربیت اخلاقی و دینی دانش‌آموزان ابتدایی بر اساس تعالیم مقدس اسلامی؛ ظریفه نقدی آسمال؛ پنجمین کنفرانس بین‌المللی رویکردهای پژوهشی در علوم انسانی و مدیریت