از طرفی، جوان باید در این دوران حساس و بحرانی، قدر جوانی اش را بداند و افکار خود را مشغول کنجکاویهای ناآگاهانه و انحراف آمیز درباره مسائل جنسی ننماید، زیرا جست و جوی بیش از حد در این باره، زمینه وسوسه های شیطانی را در وجود وی فراهم آورده و ادامه تحصیل و زندگی متعال و طبیعی او را با دشواری و سرگردانی رو به رو می سازد و در نتیجه، استعدادهای سرشار و نیروی شاداب جوانی را هدر می دهد.
پدیده‌های جسمی بلوغ
ظهور بلوغ با دگرگونیهای فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی در بدن شروع می شود و وضع کاملا جدیدی در وجود دختران و پسران پدید می آورد. غده های مترشحه داخلی و خارجی فعال می گردد . از لحاظ علمی ثابت شده است که غدد مترشحه داخلی و خارجی هر چه تهیه می کنند، مورد احتیاج خود بدن است، اما غدد جنسی، چه در مرد و چه در زن، از ردیف غددی هستند که هم ترشحات داخلی و هم ترشحات خارجی دارند. ترشحات داخلی آنها که هورمونهای جنسی محسوب می شوند، برای برخی فعالیتهای بیولوژیکی بدن و بلوغ جنسی ضروری است، مانند تستسترون Testosterone ، پروژسترون Progestrone واستروژن Estrogen، ولی ترشحات خارجی غدد تناسلی در مرد، همان مایع منی است که شامل اسپرماتوزوئید است، که مورد احتیاج خود شخص نبوده و برای ایجاد نسلی دیگر به کار می آید.در دوره نوجوانی آنچه که بیش از همه به چشم می خورد، بلند شدن قامت، ازدیاد وزن، رشد سریع استخوانها و ماهیچه ها می باشد و همزمان با آن، اعضای داخلی بدن، رشدی مشابه دارند. از ویژگیهای دیگر جسمی جوان در این دوره، روییدن مو در صورت و در بعضی از اعضای بدن است . صفات اولیه جنسی که مربوط به اندامهای جنسی می باشد و وظیفه تولید نسل را به عهده دارند. تغییرهای حاصله بر اثر فعال شدن غده هیپوفیز آدرنال (فوق کلیوی) و گنادها (غدد جنسی) به وجود می آید. برای ایجاد آثار جسمی و ظاهری بلوغ در هر جنسی؛ مثلا، کلفت شدن صدا و رشد عضلانی در پسرها باید غدد جنسی مربوطه (بیضه ها) به کار افتند و شروع به ترشح موادی به نام هورمن (Hormone) جنسی کنند. این مواد بعد از ترشح توسط گردش خون به تمام اعضا و سلولهای بدن رسیده و در آنها بخصوص در اعضای جنسی تغییراتی به وجود می آورند که آنها را مجموعة آثار و علایم ثانویه جنسی می گویند. در مقابل، آن عده از آثار و علایمی را که شخص از بدو تولد دارد و مشخص کننده جنس او است، علایم اولیه جنسی می نامند .این دگرگونیها سرآغاز زندگی بزرگسالی به شمار می رود که در نظر اول شاید چندان قابل توجه نباشد، اما اختلاف آشکار آن با دوره کودکی از لحاظ وضع ظاهری و رفتار وحالتهای روانی، کاملا محسوس است. حالت طبیعی رسیدن به بلوغ جنسی برای بیشتر پسران از پانزده سالگی و برای دختران از نه سالگی آغاز می گردد . در طی این مرحله در اکثر نوجوانان، طرح نسبتا ثابت چهره و اندامهای بدن، نمایان می گردد و پس از آن، تغییرهای جسمی تا پایان عمر به آرامی ادامه دارد.
به طور کلی در دوره نوجوانی آنچه که بیش از همه به چشم می خورد، بلند شدن قامت، ازدیاد وزن، رشد سریع استخوانها و ماهیچه ها می باشد و همزمان با آن، اعضای داخلی بدن، رشدی مشابه دارند. از ویژگیهای دیگر جسمی جوان در این دوره، روییدن مو در صورت و در بعضی از اعضای بدن است . آهنگ صدا در پسران بم و دورگه می شود و برای اولین بار در خواب، محتلم می گردند . انزال منی را در خواب ، احتلام» گویند. تعداد دفعات آن در اشخاص مختلف فرق می کند. احتلام در خواب، امری طبیعی است و موجب اعتدال جسمی و روحی است. ظهور احتلام قاعدتا در اولین مراحل بعد از بلوغ باید صورت بگیرد، اما معمولا بر اثر علل مختلف دیگر، مثل آب و هوا، نژاد، شرایط جغرافیایی و محیط زندگی، بروز آن تا چند ماه به تأخیر می افتد. اگر فردی دچار احتلام پیاپی شود؛ مثلا، هر شب یا غالب شبها دچار آن گردد و این وضع ادامه یابد، این امر ممکن است عوارضی در پی داشته باشد و موجب ضعف جسمی و روحی شود. خوردن شام سبک ، پرهیز از پرخوری و تغذیه مواد محرک، مانند ادویه جات و مواد قندی و گرمی و تخلیه مثانه از ادرار قبل از خواب، کنترل ذهن از انحراف به افکار و خیالهایی که هیجانات روحی و عصبی به دنبال دارد و نیز سحرخیزی غالبا منجر به کنترل احتلامهای مکرر و بازگشت آن به حال طبیعی می شود؛ اما در صورت عدم بهبود و ادامه آن، مخصوصا در جوانانی که دچار ضعف بنیه هستند، مراجعه به پزشک ممکن است لازم باشد.البته ممکن است بروز این خصوصیات در افراد به طور متفاوت و در زمانهای نسبتا مختلف صورت پذیرد.
منبع: والدین و مربیان مسؤول، رضا فرهادیان، چاپ پنجم، مؤسسه بوستان کتاب، قم 1392
