با مراجعه به منابع دینی و علمی از نقش حفاظتی نماز و تاثیر نماز بر کاهش سکته قلبی و مغزی که عامل مهمی در مرگ و بروز ضایعات متعدد روانی و جسمی حتی در نوجوانان و جوانان است بحث می کنیم .
به این دلیل که میزان پایبندی به نماز و رابطه ی آن با درمان اختلالات روحی و روانی بهتر و سریع تر از روش های دیگر سکته ی قلبی و مغزی را پیشگیری و درمان می کند. با این مقاله همراه راسخون باشید.
سکته مغزی و قلبی چیست؟
سکته مغزی زمانی رخ می دهد که سرخرگی که خون را به ماهیچه قلب می رسان جریان خون در آن متوقف یا به شدت محدود شود.
"سکته قلبی" شایع ترین علت مرگ و میر در ایالات متحده آمریکا و سایر ممالک صنعتی است. (۱) این شیوع بالا در کشور ما نیز صدق می کند.
تاثیر نماز بر کاهش سکته قلبی و مغزی
تاثیر نماز بر کاهش سکته قلبی و مغزی در جوانان و نوجوانان
در یک تحقیق بین مـیزان اعـتقاد و پایـبندی به نماز و اختلالات روانی در نوجوانان رابـطه های زیر بدست آمده است
1- بین میزان اعتقاد و پایبندی به نماز و اختلال هیپوکندریا در نوجوانان رابطه وجود دارد.
2- بـین مـیزان اعتقاد و پایبندی به نماز و اختلال حـواس (فکری-عملی) در نوجوانان رابطه وجـود دارد.
3- بـین میزان اعتقاد و پایبندی به نـماز و اخـتلال اضطراب در نواجوانان رابطه وجود دارد.
5- بین میزان اعتقاد و پایبندی به نماز و اختلال شخصیت اتـکایی در نـوجوانان رابطه وجود دارد.
6- بین میزان اعـتقاد و پایـبندی بـه نماز و اختلال افـسردگی در نـوجوانان رابطه وجود دارد.
7- بین مـیزان اعـتقاد و پایبندی به نماز و اختلال ترس مرضی در نوجوانان رابطه وجود دارد.
8- بین میزان اعتقاد و پایبندی بـه نـماز و اختلال پارانویید در نوجوانان رابطه وجود دارد.
9- بـین مـیزان اعتقاد و پایـبندی بـه نـماز و پرخاشگری در نوجوانان رابطه وجـود دارد.
اما در این میان تاثیر روان بر ایجاد هر کدام از آن علل، منجر به این شده است که امروزه سکته ها را به عنوان قسمتی از اختلالات روانی تنی (بیماری هایی که بر اثر تاثیر روان بر جسم ایجاد می شوند) بشناسیم.
مطالعات" فلاندر زانبار" در سال ۱۹۳۶ و مطالعات تکمیلی پزشکان دیگر در سال های بعد تا کنون، این فرضیه را مسلم کرده است که بین نوع شخصیت افراد و بروز سکته قلبی و مغزی در آنها رابطه تنگاتنگی وجود دارد.
تاثیر نماز بر کاهش اضطراب و پیشگیری از سکته قلبی و مغزی
تفاوت معنی داری بین افسردگی، اضطراب و استرس درافراد نمازخوان و غیر نمازخوان وجود دارد وافراد نمازخوان با برقراری ارتباط با پروردگارخویش از استرس کمتری برخوردار بودند و آرامش بیشتری در زندگی خود داشنتد.براساس یافته ها، می توان گفت دلی که با خداوند پیوند دارد و او را همدل واقعی می داند و در حضورش به راز و نیاز می پردازد و مشکلاتش را بیان می کند.
این باعث می شود که آلام روحی درونیش کاهش یابد و به آرامش واقعی برسد چرا که رسیدن به آرامش از رکن های مهم بهداشت و سلامت روانی است و نماز که تجلی شور و دلبستگی راستین درون، نسبت به پروردگار عالم است، یکی از سرچشمه های اصلی آرامش دل و نیز یکی از اسباب ضد اضطراب به شمار می رود.
به علاوه این نکته مشخص است که استرس های مداوم و طولانی با ایجاد شرایط خاص، در رگ های خون دهنده به قلب و مغز، زمینه را برای بروز سکته در این اعضاء مساعد می سازد.
در این باره، بسیاری از مؤلفین گزارش داده اند که در موارد بسیار زیادی، فشارهای شدید حرفه ای، نگرانی های خانوادگی یا مالی، افسردگی و خستگی قبل از بروز سکته ی قلبی وجود داشته است.
این مولفین نشان داده اند که سطح کلسترول در خون افرادی که تحت فشار فکری هستند، بالا می رود و احتمال تشکیل لخته های خونی در رگ های قلب را که منجر به بروز سکته می شود، افزایش می دهد.
آثار نماز در رفتار و روان درمانی جهت کاهش سکته قلبی و مغزی
چنان‌چه انسان در نماز بتواند با مراقبه، قلب و فکر خود را متوجه خالق سازد، زمینه‌ای خواهد یافت تا در غیر نماز نیز از حصار تنگ و بسته خودخواهی، خودپرستی و خودشیفتگی آسوده و رها گردد و آنگاه شاهد رشد و بالندگی خویش باشد.
این همان حضور قلب در حدیث است که از نماز، آن میزان پذیرفته می‌شود که با حضور قلب همراه باشد.(2)
امام خمینى(قدس سره) مى فرماید: «چون نماز معراج کمالى مؤمن و مقرِّب اهل تقواست، متقدّم به دو امر است که یکى مقدّمه دیگرى است:
اول. ترک خودبینى و خودخواهى; که آن، حقیقت و باطن تقواست.
دوم. خداخواهى و حق طلبى; که آن حقیقت معراج و قرب است.»(3)
متخصصین دیگر نیز یکی از مهم ترین عوامل منجر به سکته مغزی را، تنش های هیجانی که در پاسخ به گرفتاری ها، کشمکش های روانی و استرس ها به وجود می آید، ذکر نموده اند. (4)
بر این اساس حتی برای درمان مبتلایان به سکته که جان سالم به در می برند، علاوه بر درمان های طبی مختلف، استفاده از داروهای روان پزشکی و حتی روان درمانی و رفتار درمانی نیز، توصیه می شود. (5)
نقش نماز در برقرار کردن شخصیت متعادل و کاهش سکته قلبی و مغزی
اینکه در انسان تمایلات و گرایشاتی وجوددارد که او را متوجه به اهدافی میسازد و میخواهد به دست یابی با آن اهداف خود را تسکین و اطمینان ببخشد نشانه آن است که باید چنین ملجائی وجود داشته باشد. چون اقتضای حکمت بالغه الهی این است که هیچ نیازی را بدون پاسخ نگذارد.
آری اگر انسان احساس عطش و گرسنگی میکند باید آب و طعامی باشد تا رفع تشنگی و گرسنگی نماید. حال باید دید که چه عواملی اضطراب او را رفع میکنند و چه دارویی برای او شفا بخش است و کدام طبیب به درد او عالم میباشد؟
وقتی انسان هدایت خویش را در عمل به دستورات و تعالیم او بداند و نماز ش را به وقت بخواند در این صورت تعدیل شخصیت و تکمیل انسانیت خود را در انس و آشنایی با تعالیم قرآن و دستورات اسلام جستجو می نماید
نتیجه:
از مطالب فوق یاد گرفتیم که تاثیر نماز بر کاهش سکته قلبی و مغزی به دلایل زیر، خطر ابتلا به سکته های مغزی و قلبی را به شدت کاهش می دهد.
1. نقش حفاظتی نماز و احساس امنیت روانی نماز در مقابل اضطراب ها و استرس ها،
2. نماز با ایجاد ثبات در شخصیت افراد و و زودن نگرانی های خانوادگی ( مالی، افسردگی و خستگی)،
3. اهمیت دادن به میزان اعـتقاد و پایـبندی به نماز برای همه ی گروه های سنی و بالاخص جوانان و نوجوانان که سکته قلبی و مغزی در میان آنها هم مشاهده می شود.
پی نوشت :
1. ترجمه مبانی طب سیسیل ـ بیماری های قلب و عروق
2. اسلامی جهرمی، محمود، مصابیح الدجی، ص۷۸۲.
3.روح اللّه الموسوى الخمینى، آداب الصلاة، 1370، ص 350.
4. روان پزشکی لینفورد ـ ترجمه زیر نظر دکتر عظیم وهاب زاده . صفحه ۱۷۳
5. ترجمه سیناپس روان پزشکی کاپلان ـ سادوک ـ جلد ۳ صفحه ۲۰۳
https://qunoot.net/App/reads.item.php?showid=724
https://www.hawzahnews.com/news/494891
https://www.porseman.com/article/137300http://ensani.ir/fa/article/68745
http://www.sibtayn.com
http://fa.wikifeqh.ir
http://ensani.ir/fa/article/68745/
* نویسنده بخشی از این مقاله: دکتر مجید ملک محمدی
*این مقاله در تاریخ 05/09/ 1401 بروزرسانی شده است
