تاریخ وحدت در قرآن
یکی از اموری که در آیات کریمه قرآن و روایات اهل بیت علیهم السلام و سیره آن بزرگواران و علمای شیعه مشاهده می شود نحوه برخورد با افرادی است که هم عقیده ما نیستند و مکتب و مرام تشیع را قبول ندارند .جان مایه و اصل سخن این است که ما در برخورد با افرادی که صاحب رأی و عقیده ای متفاوت با ما هستند باید به گونه ای برخورد کنیم که از جهت روحی و عاطفی دچار احساسات منفی نسبت به مکتب و مرام ما نشوند بلکه با نرمی و ملایمت به خرج دادن در رفتار و منطق و استدلال و برهان در گفتار آنان را به سوی انتخاب درست فرا بخوانیم و از آنان دعوت کنیم که در فضایی مملو از آرامش روانی و امنیت عاطفی، فکر خود را به درستی بکار بگیرند و بتوانند با منطق شیعه آشنا شوند و در صورت پذیرش این منطق با فکر و عقیده ما همراه گردند.
یکی از اهداف مهم در وحدت بین فرق اسلامی نیز همین مسأله است چرا که وقتی یک مسلمان بدون اهانت به مقدسات مسلمانان دیگر از آنان دعوت می کند که پای صحبت هم بنشینند و در مورد حقایق مکتب یکدیگر گفتگو و جستجو و تحقیق کنند آنان را بیشتر به همدلی و دریافت های واحد و برداشت های یکسان از حقیقت نزدیک می سازد .
اما اگر مسلمانان فرقه های مختلف بدون رعایت احترام، به مقدسات یکدیگر اهانت کنند نه تنها فضا برای دریافت حقیقت تیره و تار می شود بلکه آتش لجاجت و کینه و نفرت آنان را در وادی تعصبات فرو می برد و از پیگیری حقیقت دورشان می کند و فطرتی که قرار است با شکوفایی عقل روشنگری کند ، در پس پرده های تعصبات رو به افول و خاموشی می گذارد .
علاوه بر این ، وقتی آتش نفرت شعله شود ، هر یک از فرقه ها در کوبیدن فرقه دیگر به هر نحو ممکن تمام همت و تلاش خود را صرف می کنند تا جایی که شاهدیم در طول تاریخ چقدر خون های بی گناه به خاطر برانگیختن این نفرت ها بر زمین ریخته شده و افراد به جای نزدیک شدن به حقیقت و منسجم کردن جبهه اسلام در مقابل جبهه عظیم کفر ، بر روی یکدیگر شمشیر کشیده و امتی که باید ید واحده در برابر کفار می شد ، تبدیل شده به یک سری فرقه های پراکنده که دشمن به راحتی می تواند آنها را به جان هم بیندازد و در این بین خود به سلامت باشد و بدون زحمت منابع این جوامع پراکنده را غارت کند .
آیات قرآن کریم و وحدت تاریخی
خوشبختانه ما در جهانی زندگی می کنیم که بیشتر مسلمانان آن ، محب و دوستدار اهل بیت علیهم السلام هستند هرچند خود را شیعه ندانسته و امامان ما را امام خود ندانند ، اما به ایشان به عنوان فرزندان رسول اکرم احترام می گذارند . این محبت نقطه ای بسیار کانونی و قدر مشترکی عالی برای این است که ایشان بر طبق این محبت گرد هم آیند و در مقابل کفاری که می خواهند جبهه مسلمانان را به انزوا و اختلافات درونی و هضم نیروها بکشانند ، چون سدی محکم و استوار قد علم کنند و در داخل نیز با بازخوانی صحیح و منطقی تاریخ و عقاید یکدیگر سعی کنند خود را در برداشت های نزدیک به هم کمک کنند و حقایق را آفتابی سازند .وحدت به هیچ وجه به این معنا نیست که فرقه های مختلف اسلامی دست از عقاید خود بکشند و هضم در یکدیگر شوند.وحدت به این معنا نیست که صاحبان افکار مختلف از بیان حقایق تاریخی و دلایل منطقی خود دست بکشند بلکه یکی از ابزار ضروری وحدت بیان منصفانه و مستدل و منطقی افکار است تا فرقه ها در فضایی آرام بتوانند در دریافت حقیقت به هم نزدیک شوند .
یکی از اموری که در آیات کریمه قرآن و روایات اهل بیت علیهم السلام و سیره آن بزرگواران و علمای شیعه مشاهده می شود نحوه برخورد با افرادی است که هم عقیده ما نیستند و مکتب و مرام تشیع را قبول ندارند .
در سوره طه می بینیم که خداوند متعال حضرت موسی و هارون علیهما السلام را به دعوت فرعون امر می کند و کیفیت این دعوت را هم بیان می کند : اذْهَبا إِلى فِرْعَوْنَ إِنَّهُ طَغى - فَقُولا لَهُ قَوْلاً لَیِّناً لَعَلَّهُ یَتَذَکَّرُ أَوْ یَخْشى - بسوى فرعون بروید؛ که طغیان کرده است! اما بنرمى با او سخن بگویید؛ شاید متذکّر شود، یا (از خدا) بترسد!(طه / 43 - 44)
این در حالی است که فرعون اهل طغیان بود و هدایت شدنش نیز بسیار دور از دسترس می نمود ،ولی خداوند متعال با این حال این دو پیامبر را امر می کند که با او به نرمی و ملایمت سخن بگویند چرا که این ملایمت و نرمی در گفتار و برخورد زمینه متذکر شدن او را فراهم می کند.
در این آیه از سوره مبارکه نحل هم می بینیم که خدای متعال راه دعوت به دین را بیان منطقی و به دور از خشونت و نامهربانی و بی احترامی بیان می کند: ادْعُ إِلى سَبیلِ رَبِّکَ بِالْحِکْمَةِ وَ الْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ وَ جادِلْهُمْ بِالَّتی هِیَ أَحْسَنُ إِنَّ رَبَّکَ هُوَ أَعْلَمُ بِمَنْ ضَلَّ عَنْ سَبیلِهِ وَ هُوَ أَعْلَمُ بِالْمُهْتَدینَ با حکمت و اندرز نیکو، به راه پروردگارت دعوت نما! و با آنها به روشى که نیکوتر است، استدلال و مناظره کن! پروردگارت، از هر کسى بهتر مى داند چه کسى از راه او گمراه شده است؛ و او به هدایت یافتگان داناتر است.(نحل / 125)
در سوره انعام هم خداوند متعال صراحتا از اهانت به مقدسات دیگران نهی می کند و این کار را باعث شعله ور شدن آتش تعصبات و در نتیجه بی احترامی و اهانت به خداوند از سر نادانی می شمارد .ما که به هیچ وجه دوست نداریم کسی به اهل بیت پیامبر اهانت کند باید بدانیم اگر به مقدسات دیگران اهانت کنیم ، ایشان هم برای تلافی به مقدسات ما توهین خواهند نمود و این سب و اهانت به اهل بیت پیامبر گناهی بسیار بزرگ است که خدای نکرده با اقدام نسنجیده ما صورت می گیرد و ما هم در آن شریک خواهیم بود:
وَ لا تَسُبُّوا الَّذینَ یَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ فَیَسُبُّوا اللَّهَ عَدْواً بِغَیْرِ عِلْمٍ کَذلِکَ زَیَّنَّا لِکُلِّ أُمَّةٍ عَمَلَهُمْ ثُمَّ إِلى رَبِّهِمْ مَرْجِعُهُمْ فَیُنَبِّئُهُمْ بِما کانُوا یَعْمَلُونَ (به معبود) کسانى که غیر خدا را مى خوانند دشنام ندهید، مبادا آنها (نیز) از روى (ظلم و) جهل، خدا را دشنام دهند! اینچنین براى هر امّتى عملشان را زینت دادیم سپس بازگشت همه آنان به سوى پروردگارشان است؛ و آنها را از آنچه عمل مى کردند، آگاه مى سازد (و پاداش و کیفر مى دهد). (انعام / 108)
پس می توان گفت حفظ وحدت علاوه بر اینکه از ایجاد کدورت ها و نفرت ها و جنگ های فرقه ای جلوگیری می کند ، زمینه را برای گسترش فرهنگ و فکر ناب اهل بیت در میان مسلمانان فراهم می سازد و افراد بیشتری را جذب مکتب پر از عقل و منطق شیعه خواهد کرد ، چرا که وقتی فضای احساسی و تعصبی جای خود را به فضای فکری و تعقلی بدهد مکتبی که منطق و استدلال محکم تری دارد غالب خواهد شد و قطعا گسترش مرام و مکتب اهل بیت علیهم السلام چیزی است که تمام امامان شیعه همه هستی خود را در این راه اهدا کرده اند و این امر موجب خشنودی دل ایشان خواهد بود .
اما اگر با بی احترامی به مقدسات دیگر فرق اسلامی زمینه ای برای کشتار افراد بی گناه و دور شدن دل های انسان ها از مکتب اهل بیت فراهم کنیم ، ناخشنودی و نارضایتی آن ذوات مقدسه را برای خود خریده ایم و از رحمت الهی دور می شویم.
منبع: وبلاگ فرهنگ قرآن
