سخنور با اخلاق!
نماینده باید حرف بزند. اصلاً به او رأی داده‌اند که حرف بزند و بتواند از حقوق مردمش دفاع کند؛ امّا هر حرفی حرف مردم و مورد رضایت خدای مردم نیست. از انبوه حرفهای متراکم در ذهن نماینده، او باید انتخاب کند. همه خواست ما از نماینده‌مان همین است: درست انتخاب کن؛ همانطوری که ما باید نماینده‌ای با تقوا و مؤدب در سخن گفتن انتخاب کنیم! چرا که خدای متعال، تقوا را ملاک برتری معرفی کرده و می‌فرماید: «إِنَّ أَکْرَمَکُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقاکُم؛[2] در حقیقت ارجمندترین شما نزد خدا پرهیزگارترین شماست.»تریبون مجلس جای هر حرفی نیست! آخر، پای آبروی مردم در میان است. ای نماینده! بگو؛ اما نه چیزی که از شأن ما مردم نجیب به دور است. توهین به افراد، تهمت، دروغ، اشاعه فحشا، آدرس غلط به مردم، تحریف گفته‌ها وحتی بزرگنمایی و موافقت و مخالفت نابجا و فرافکنی و وعده بی‌خود و خلاصه هر آنچه آتش تهیه دشمن شود، بر خلاف مصلحت مردم است.
کم گوی و گزیده گوی چون در
تا ز اندک تو جهان شود پر[3]
بدان که شیطان و دشمنان اسلام از رفتار و گفتار و حتی سکوت تو، در تنور تبلیغاتی‌شان علیه این نظام و مردم می‌دمند. گفتم سکوت! آه که چقدر از سکوت بی موقع ضربه خورده‌ایم. مباد که زبانت را اسیر پول و وعده و وعید این و آن کنی که قبل از خدا باید جواب مردم را بدهی.
دود غلیظ «توهین» در مجلس
حتما برای شما هم اتفاق افتاده که کسی شما را مورد توهین قرار دهد. چه حسی پیدا می‌کنی؟ آن قدر این کار زشت است که حتی از توهین دوستت هم بدت می‌آید. شاید هم، زشتی توهین دوست بیشتر باشد! نمایندگان مجلس شورای اسلامی همه در کشتی نظام اسلامی و برادر و همکار یکدیگر هستند. قرآن را که خوانده‌ای که: «إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ؛[4] در حقیقت مؤمنان با هم برادرند.» چقدر ناپسند و زشت است که نماینده‌ای لب به توهین باز کند!زشتی توهین یک نماینده نازیباتر است؛ می‌دانی چرا؟ آخر توهین او، توهین به مردمی است که او را انتخاب کرده‌اند. از بد حادثه، او به عنوان الگوی افراد بسیاری است که چشمشان به رفتار نماینده‌شان است. مگر نه این است که امیر سخن، حضرت علی علیه السلام فرمود: «النَّاسُ بِأُمَرَائِهِمْ أَشْبَهُ مِنْهُمْ بِآبَائِهِمْ؛[5] مردم به امیران خود شبیه‌تر هستند تا به پدران خود.» دور از ذهن نیست که توهین نمایندگان به یکدیگر یا به مسئولین دیگر، موجب رواج این رذیله اخلاقی در جامعه شود. آنگاه نه یکشنبه سیاه،که روزگار تمام روزهای هفته، سیاه می‌شود.
ادب؛ شاقول انتخاب
سخنم اکنون با شمایی است که می‌خواهی انتخابی صحیح انجام دهی. زبان توهین کننده به این و آن، هرگز شایسته تریبون مجلس شورای اسلامی نیست. بلکه کسی شایسته است که توهین را با سکوت یا سخن حساب شده و دقیق پاسخ می‌دهد؛ چرا که خدای متعال بنده‌های شایسته خود را چنین توصیف می‌کند: «وَ إِذا خاطَبَهُمُ الْجاهِلُونَ قالُوا سَلاما؛[6] و چون نادانان ایشان را طرف خطاب قرار دهند به ملایمت پاسخ مىدهند.» و در جای دیگر می‌فرماید: «یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَ قُولُوا قَوْلاً سَدیدا؛[7] اى کسانى که ایمان آوردهاید، از خدا پروا دارید و سخنى استوار گویید.»قول سدید، عبارت است از کلامى که هم مطابق با واقع باشد، و هم لغو نباشد، و یا اگر فایده دارد، فایدهاش چون سخنچینى و امثال آن، غیر مشروع نباشد.[8] توهین، خلاف قول سدید است؛ زیرا یا بی‌فایده است و یا تنها موجب آزار برادر دینی و خراب شدن شأن نمایندگی و... می‌شود.
صندوق رأی را تو یک صندوق معمولی نبین! ترازویی است برای سنجش عقل‌ها. چه مردمی که فرصت انتخاب دارند و چه منتخبین آنها. اینجا میدان محک است لطفا بی‌محابا وارد نشوید!
آبی که در هاون ابلیس می‌کوبد
اگر کسی فکر می‌کند می‌توان با استفاده از سخنان ناپسند و نامشروع، حق مردم را به عنوان نماینده ایشان تعقیب و پیگیری کرد، سخت در اشتباه است. بد دهنی نه تنها موجب جلب توجه نمی‌شود؛ بلکه ذهن‌ها و دلها را دور کرده و نفوذ کلام انسان را به حداقل می‌رساند. توهین به مسلمان دیگر، گناهی بزرگ است که فرد را به توهین‌های سخیف‌تر و بزرگتر دعوت می‌کند تا به خیالی واهی توجه دیگران را جلب کند؛ حال آن که او خبر ندارد هر روز منفورتر و نامحبوبتر می‌شود. واین پیام روشن این آیه قرآن است که: «یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا لا تَتَّبِعُوا خُطُواتِ الشَّیْطانِ وَ مَنْ یَتَّبِعْ خُطُواتِ الشَّیْطانِ فَإِنَّهُ یَأْمُرُ بِالْفَحْشاءِ وَ الْمُنْکَر؛[9] اى کسانى که ایمان آوردهاید! از گامهاى شیطان پیروى نکنید! هر کس پیرو شیطان شود (گمراهش مىسازد، زیرا) او به فحشا و منکر فرمان مىدهد!»توهین؛ بی‌وزنی؛ کم‌عقلی
شاید نماینده‌ای که سبک توهین به دیگران را پیش می‌برد خبر ندارد که این کار او در ذهن مردم، به معنای توانمندی و شجاعت نیست؛ بلکه مردم را نسبت به مجلس و کل نظام و شاید نسبت به انقلاب و آرمان‌ها هم بدبین و دلسرد می‌کند. از این جهت است که می‌توان این کار ناپسند از طرف هر مسئولی را نوعی حماقت سیاسی خواند. به همین جهت است که چنین فردی را نمی‌توان رجل سیاسی و عاقل در سطح نمایندگی دانست. چنانکه امیرالمؤمنین علیه السلام زیبایی سخن گفتن را، نشانه‌ای بر فزونی عقل برشمرده و می‌فرمایند: «جَمِیلُ الْقَوْلِ دَلِیلُ وُفُورِ الْعَقْل؛[10] زیبایی سخن، نشانه فزونی خرد است.» خلاصه اینکه هر چه بیشتر تأمّل می‌کنیم درمی‌یابیم که توهین کردن و آلوده کردن زبان به گفتار زشت نشان از کندی فکر و عدم فراست است.صندوق رأی را تو یک صندوق معمولی نبین! ترازویی است برای سنجش عقل‌ها. چه مردمی که فرصت انتخاب دارند و چه منتخبین آنها. اینجا میدان محک است لطفا بی‌محابا وارد نشوید!
پی‌نوشت
[1]. صحیفه امام، ج 12، ص 345.
[2] سوره حجرات، آیه 13.
[3]. نظامی گنجوی، لیلی و مجنون، 9.
[4]. سوره حجرات، آیه 10.
[5]. تحف العقول، ص 208.
[6]. سوره فرقان، آیه 63.
[7]. سوره احزاب، آیه 70.
[8]. ترجمه تفسیر المیزان، ج 16، ص 523.
[9]. سوره نور، آیه 21.
[10]. تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، ص 210.
