سنگ‌هایی که در جریان رودخانه قرار می‌گیرند با غلتیدن در مسیر آب و برخورد با دیگر سنگ‌ها و بر اثر عمل فرسایش آب، گوشه‌های تیز و لبه‌های آنها ساییده می‌شود و سطح آنها تقریبا صاف و صیقلی می‌شود. این سنگ‌های رودخانه ای یا قلوه‌ای با طیف رنگی مختلفی که دارند یکی از پر کاربرد‌ترین عنصر‌های سنگی جهت استفاده در فضا‌های داخلی و خارجی بنا‌ها هستند.
سنگ‌های رودخانه ای کاربرد بسیاری دارند. این سنگ‌ها را علاوه بر کاربرد‌های ذکر شده در بالا، می‌توان در کنار باغچه‌ها، گلدان‌ها، جعبه‌های گل، آکواریوم، در کنار ساخت فضای‌های سبز در خانه‌ها یا فضای شهری، یا حتی در کار‌های هنری نیز مشاهده کرد. سنگ‌های رودخانه ای در رنگ‌ها و انواع مختلف دسته بندی می‌شوند، این تنوع در حالت گرد، گوشه دار و شکسته است. بسته بندی سنگ‌های نمای رودخانه ای بسیار متنوع و البته در وزن‌های مختلف است.
چرا نمای سنگ رودخانه ای محبوب است؟
نمای ساختمان‌ها از دیر باز مورد توجه بوده است و در حال حاضر نیز یکی از رکن‌های اصلی و اساسی ساختمان سازی است. مسلما داشتن دیوار‌هایی با شکل و نمایی متفاوت باعث زیبا‌تر شدن محیط زندگی است. یکی از روش‌های جدید و هنرمندانه‌ای که امروزه بسیار مورد استفاده معماران و طراح‌های نمای ساختمان قرار می‌گیرد، کنار هم قرار دادن سنگ‌های نامنظم و تراش نخورده سنگ‌های رودخانه ای کنار یک دیگر است که در نهایت نمای دیوار یک چیدمان منظم و هماهنگ است. پس وجود این تضاد بین ویژگی اختصاصی هر سنگ و ظاهر آنها پس از کنار هم قرار گرفتن، اصلی‌ترین علت محبوبیت نمای سنگ رودخانه ای است.
انواع سنگ‌های رودخانه ای
اگر سنگ‌های رودخانه ای ایرانی را بررسی کنیم به سه دسته برخورد می‌کنیم:سنگ‌های رودخانه ای رنگی - معمولا در کف رودخانه‌ها و سواحل دریای شمال ایران دست چین می‌شود.
سنگ‌های رودخانه ای به رنگ طوسی، از بستر رود‌ها و رودخانه‌های داخلی مرکزی کشور است.
سنگ‌های رودخانه ای به رنگ سفید، بستر به وجود آمدن این سنگ‌ها شرایط آب و هوایی جنوب کشور است.
روش‌های نماسازی با سنگ‌های رودخانه ای
در یک تقسیم بندی کلی، نمای سنگ رودخانه ای به دو صورت دستی و ماشینی قابل اجراست: در نماسازی با روش دستی، کار با ابزار‌های مختلف و به دست بنای سنگ کار مخصوص در کارگاه یا محل اجرا انجام می‌شود.
مشخصات و خصوصیات مهم این سنگ‌ها
بافت سنگ بافت یکی از موارد مهم است. سنگ طبیعی باید بدون شیار، ترک و رگه‌های سست باشد. هیچگونه پوسیدگی و خلل و فرج نداشته باشد و یکدست باشد.جذب آب سنگ ساختمانی را در نظر داشته باشید. نباید بیش از ۵ درصد آب جذب کند به علاوه نباید در آب حل شود.
پاکیزگی سنگ ساختمانی را فراموش نکنید. نباید آلودگی مانند گِل و لای به همراه داشته باشد.
مقاومت فشاری را بسنجید. مقاومت فشاری گسیختگی سنگ‌ها برای کلیه عملیات بنایی نباید کمتر از ۱۵۰ کیلو گرم بر سانتی‌متر مربع باشد.
نکات لازم جهت انتخاب بهترین سنگ رودخانه ای
به ظاهر سنگ نمای رودخانه ای دقت کنید. هر مقدار سنگ رودخانه ای صاف و یکدست‌تر باشد و سنگ دارای گوشه‌های گرد بیشتری باشد، کیفیت سنگ بالاتر است.سنگ رودخانه ای کارخانه‌ای هر اندازه به اصطلاح کچی سنگ کمتر باشد، نشان می‌دهد این سنگ تولید شده در کارخانه کیفیت بالاتری دارد. در کارخانه‌ها به دلیل استفاده از اسید در عملیات تولید سنگ رودخانه ای، رنگ سنگ براق‌تر شده است و باعث جلوه بیشتر سنگ می‌شود.
در ایران بیشتر مکان و محل مصرف سنگ‌های رودخانه ای برای استان اصفهان ثبت شده است. سنگ رودخانه ای در این استان بیشتر برای ساخت محوطه سازی و نمای دیوار‌های خارجی ویلا‌ها استفاده شده است.
دیوار‌های حیاط می‌توانند به تابلوی خلاقیت شما تبدیل شوند؛ کافیست در طراحی نمای دیوار حیاط کمی خلاقیت و ابتکار به خرج دهید. زمانی که در مورد نمای دیوار‌های خارجی حرفی به میان می‌آید، در لحظه‌های اول ذهن همگان به سمت استفاده از مواد و مصالح طبیعی واکنش مثبت نشان می‌دهد. یکی از بهترین و پر کاربرد‌ترین مواد در استفاده ساخت نمای ساختمان، استفاده از سنگ‌ها با رنگ‌های مختلف و جذاب است. انتخاب نمای سنگ رودخانه ای می‌تواند باعث جذابیت بیشتری در نمای خارجی به خصوص در اطراف ورودی ساختمان شود.
انواع نمای سنگی را چگونه بشناسیم؟
نمای سنگی طبیعی
زمانی این واژه به کاربرده می‌شود که نمای سنگی مورد استفاده از لحاظ مشخصات فیزیکی و شکل دستکاری نشده باشند و به همان شکل طبیعی مورد استفاده قرار گرفته باشند. نماسازی با سنگ‌های رودخانه ای و یا سنگ‌های لایه لایه احتیاج به چیدمان با نظم خاص دارند.
نمای سنگی سرخود (معدنی)
اصطلاح نام برده شده درباره سنگ‌های استخراجی ازکوه است که به همان صورت که از معدن به دست آمده اند یا از خرد کردن قله‌های ایجاد شده است، با کمی تغییر در قسمت‌های اضافه و تیز سنگ با پتک ایجاد شده است.
نمای دیوار سنگی کلنگی (پتکی)
نمای سنگ، به وسیله کلنگ ویژه نماسازی، ایجاد می‌شود و ظاهر آن نهایتا به صورت برجسته و فرو رفته در می‌آید و اندازه بار سنگ از حدود ۴ سانتی‌متر بیشتر نمی‌شود. بسته به نوع و اندازه سر کلنگ نما سازی، نما‌های گوناگون به دست می‌آید.
نمای دیوار سنگی تیشه‌ای (چکشی)
نمای سنگ، به وسیله تیشه یا چکش مخصوص نماسازی، شکل می‌گیرد و نما در نهایت به صورت برجسته و فرو رفته، نقطه نقطه‌ای یا خط دار می‌شود. اندازه این برجستگی‌ها کمتر از حدی است که در نمای کلنگی به چشم می‌خورد و بار سنگ حداکثر به اندازه ۲ سانتی‌متر است.
نمای دیوار سنگی قلم کاری
در این روش نمای سنگ، با استفاده از چکش و قلم‌های ویژه نماسازی، به شکل‌های گوناگون ایجاد می‌شود. ظرافت این نماسازی از بقیه نماسازی‌ها بیشتر بوده و کاربرد بیشتری نیز دارد. اندازه بار سنگ، به طور متوسط نیم سانتی‌متر خواهد بود که در حالت استثنایی تا یک سانتی‌متر قابل قبول است.منبع: سایت ستاره
