حتی با بهترین مقاصد و شرایط مطلوب مطالعه، نشاندن بچه‌ها و ایجاد تمرکز در کودکان یک چالش بزرگ است، به خصوص اگر مشکلاتی مانند عدم توجه و تمرکز داشته باشند اما با تمرین، صبر، پشتکار و مثبت بودن ظرف یک ماه یک روال منظم می تواند شکل بگیرد. یادتان باشد که از جملات مثبت و ستایش کلامی استفاده کنید. تنبیه فقط کار را سخت تر می کند و آنها را از تلاش باز می‌دارد. آنها را به خاطر کاری که انجام دادند تشویق کنید نه برای نتیجه کار. مثلا بگویید: «حالا دیگه میتونی حروف را به اندازه مناسبش بنویسی، آفرین.» یا «خوشحال میشم می بینم تکلیفتو مرتب و تمیز مینویسی.»
خودتان می دانید که پیامک و ایمیل چقدر می تواند در از بین بردن تمرکز در کودکان موثر باشد. کودکتان باید بداند که در طول انجام تکالیف نمی تواند از گوشی اش استفاده کند. اگر سؤالی وجود داشت که شما قادر به پاسخگویی آن نبودید، می توانید اجازه دهید یک تلفن کوتاه با همکلاسی اش داشته باشد.
با اولیای مدرسه درباره تکالیف خانه و نحوه ایجاد تمرکز در کودکان تعامل داشته باشید. یک برگه تهیه کنید و جزئیاتی را که در خانه هنگام انجام تکالیف فرزندتان به نظرتان می رسد یادداشت کنید و اولیای مدرسه را هم در جریان قرار دهید. همکاری با معلمان و مربیان مدرسه کودکتان برای گرفتن توصیه و حمایت مهم است. آنها ممکن است پیشنهادهایی را در نظر داشته باشند که شما متوجه آنها نباشید. ایده های جدید را امتحان کنید، با آنها همکاری کنید تا با یکدیگر اهداف کوتاه مدت و بلند مدت را تعریف کرده وانتظارات تان را مشخص کنید.
احتمالا من و شما می توانیم برای مدتی در محلی که صدای تلویزیون یا ضبط می آید کمی مطالعه کنیم؛ اگر چه کار آسانی نیست، اما از کودک نمی توان انتظار داشت در جایی که دور و برش خوراکی، اسباب بازی، تلویزیون روشن یا هر وسیله مزاحم دیگری وجود دارد، تکالیفش را انجام دهد. اگرچه از بین بردن حواس پرتی تقریبا غیرممکن است اما راه هایی برای مدیریت و کاهش تعداد مواردی که باعث از بین رفتن تمرکز کودک می شود وجود دارد. با این تکنیک شروع کنید که هنگام انجام تکالیف هیچ خبری از تلویزیون، تلفن و کامپیوتر نیست تا زمانی که تکالیف تمام شود. سکوت مطلق لازم نیست زیرا محققان به این نتیجه رسیده اند که برخی موسیقی های کلاسیک و بدون کلام در افزایش تمرکز نقش دارند. اگر فرزندتان به موسیقی علاقه دارد می توانید یکی از قطعات باخ، موتزارت یا بتهوون را برایش پخش کنید.
کودکان نیاز دارند که ارزش مطالعه آنها دیده و درک شود اما به یاد داشته باشید افراد راه های مختلفی برای یادگیری و پردازش اطلاعات انجام میدهند. باید روشی را که در مورد فرزندتان بهتر جواب می دهد، پیدا کنید. برخی کودکان راه می روند و بلند بلند درس می خوانند. برخی دیگر دراز می کشند ودرس می خوانند. برخی هم به سکوت نیاز دارند. شما باید درباره روش مطالعه فرزندتان انعطاف پذیر باشید. توانایی تمرکز و حفظ عادات مطالعه خوب جزء مهارتهای زندگی است که باعث موفقیت فرزندان در تمام جنبه های زندگی می شود.
ایجاد یک محل تعیین شده در خانه برای مطالعه بسیار مهم است. این مکان باید میز و جایی برای کتاب ها و دفترها داشته باشد. تلاش کنید این مکان در جای کم تردد و ساکت خانه باشد تا کودک بتواند بر حواس پرتی اش غلبه کند. این نقطه باید دارای تهویه مناسب و روشنایی کافی باشد. اگر کودکان برای تکالیف مدرسه به کامپیوتر احتیاج داشتند، سعی کنید آن را در مکانی عمومی و نه در اتاق خواب قرار دهید زیرا شما باید بتوانید آنها را از اجرای بازیهای کامپیوتری، چت کردن یا فرستادن ایمیل و گردش در اینترنت برای سرگرمی در زمان انجام تکالیف منع کنید. اگر شما بیش از یک فرزند دارید و آنها می توانند با هم کار کنند این خیلی خوب است اما در واقع شاید مجبور باشید مناطق جداگانه برای هر کدام از فرزندانتان در نظر بگیرید.
اگر برای تان امکان دارد همزمان با فرزندتان به کارهایی که باید انجام دهید، بپردازید. این ممکن است باعث شود برخی کارها را به خانه بیاورید؛ کارهایی مانند پرداخت صورتحساب، چک کردن پست الکترونیک و ... وقتی فرزندتان ببیند شما هم دارید همین کار را می کنید بیشتر تمرکز می کند. هرچند ممکن است سخت باشد اما سعی کنید وقتی را برای استفاده از کامپیوتر و تلفن در طول این زمان قرار دهید. در طول زمان انجام تکالیف و مطالعه تلاش کنید خانه مانند یک کتابخانه باشد تا به پرورش تمرکز فرزندتان کمک کند.
کودکان بازی می کنند تا سرگرم باشند. به هر حال، وقتی آنها مشغول بازی هستند، می توانند به طور ناآگاهانه مهارتهای زندگی را توسعه دهند. وقتی کودک شما بازی می کند، او مهارت های زبانی، اجتماعی، هماهنگی جسمی، بلوغ عاطفی و مهارتهای اکتشافی را در خود توسعه می دهد. از زمان تولد تا سن سه سالگی، بازی اتکا به نفس را ترقیب کرده و به کودکان در حل مساله کمک می کند. بازی به آنها در مورد جهان فیزیکی و چگونگی زندگی در آن یاد می دهد. از سنین سه تا پنج سالگی، کودکان از طریق بازی و ایفای نقش های مختلف زبان آموزی می کنند.
بازی همچنین کمک می کند تا بین کودک و والدین، معلمان و مربیان، روابطی ایجاد شود. در طول بازی والدین این شانس را دارند که رفتار کودک را مشاهده کرده و در فعالیت های او شرکت کنند. بازی روشی مهم برای شناخت احساسات و دریافت های کودک است و از طریق آن می توان درک او نسبت به جهان را فهمید.
منبع: کودکان نابغه و باهوش، فاطمه تقدسی‌نیا،صص262-266، نوید حکمت، چاپ دوم، قم، 1396
